Samenvatting
Sportsociologie
Hoorcollege
1:
Introductie
in
sociologie
Definitie
Sociologie
is
de
wetenschap
van
de
manieren
waarop
mensen
met
elkaar
samenleven.
Er
ontstaan
daarin
normen,
waarden
en
regels.
Bijbrengen
aan
nieuwe
leden
wat
de
regels
zijn.
De
sociologie
richt
zich
op
hoe
dat
te
werk
gaat,
hoe
zit
de
structuur
in
elkaar?
Onderwerpen
die
sociologen
behandelen
-‐
Gedrag
van
groepen
(structuren
in
de
samenleving,
gemeenschappelijke
kenmerken)
-‐
Samenhang
van
netwerken
(verbonden,
afhankelijk
van
elkaar,
verhouding
van
groepen
ten
opzichte
van
elkaar)
-‐
Organisatie
van
de
samenleving
(normen/waarden/overdragen/wetboek)
*
in
organisaties
ontstaan
structuren
=
instituties
(rechtspraak/onderwijs/sport/gezin)
-‐
Maatschappelijke
ontwikkelingen
(dit
groeit,
je
spreekt
dat
niet
af)
Bindingen
- Economische
afhankelijkheden
-‐
Affectieve
verbindingen
(familie
en
daarbuiten)
-‐
Cognitieve
afhankelijkheden
(kennis)
-‐
Politieke
bindingen
(macht
om
eventueel
geweld
te
kunnen
gebruiken)
Bindingen
=
afhankelijkheden
=
interdependenties
Voorbeelden
van
sociologische
benaderingen
van
sport
-‐
Relatie
tussen
sport
en
racisme
en
seksisme
-‐
Sport
als
vermaak
voor
de
kijkers
-‐
Media,
kijkgedrag
van
het
publiek
-‐
Machtsverhoudingen
in
de
sportwereld
-‐
Relatie
sociale
veranderingen
en
de
sport
Historische
ontwikkeling
(verschuiving
van
sport
als
middel
naar
doel
opzich)
-‐
Rituelen
-‐
Lokaal
v.s.
internationaal
-‐
Elite-‐
v.s.
volksvermaak
Romeinen
-‐
Vermaak
-‐
Gevechten
op
leven
en
dood
(gladiatorengevechten)
-‐
Gladiatorengevechten
Grieken
-‐
Belangrijke
status
-‐
Atletische
kunst
-‐
Vaardigheden
-‐
Beheersing
van
lichaamsoefening
Door
de
overname
van
de
Romeinen
op
de
Grieken
ontstond
er
een
combinatie
van.
Hier
is
de
oorsprong
gelegd
van
de
hedendaagse
sport.
1
, Later
ontstond
in
de
sport
een
combinatie
met
onder
andere
religie.
Hurling
of
soule
is
een
voorloper
van
voetbal,
hockey
en
rugby.
Alles
mag
en
er
zijn
geen
regels.
Er
werd
nog
wel
steeds
veel
geweld
gebruikt,
zoals
bij
katknuppelen
of
stierbijten.
Vanaf
de
18e
eeuw
stuiten
deze
vermaken
op
weerstand.
De
elite
had
meer
geformaliseerde
en
verfijnde
activiteiten,
de
aristocratische
en
burgerlijke
vermaken.
Deze
spellen
bezaten
reeds
meer
regels
in
tegenstelling
tot
de
volksvermaken.
Deze
elitesporten
werden
ook
meer
internationaal
door
de
uitwisseling
van
de
mensen
aan
het
hof.
De
sporten
van
de
volken
waren
meer
lokaal.
Denk
aan
activiteiten
als
schermen,
harddraverij
en
boogschieten,
turnen
en
stijldansen.
De
gewelddadige
oorsprong
werd
verfijnder.
Nu
is
er
commerciële
en
moderne
sport
-‐
Internationaal
karakter
is
gebleven
(lokaal
à
nationaal
à
mondiaal)
-‐
Streven
naar
roem
en
rijkdom
(commerciële
aspect)
is
gebleven,
status
wordt
verkregen
door
sport
-‐
Sensatie
is
gebleven,
het
is
wel
minder
gewelddadig
geworden
-‐
Chauvinisme,
inleven,
meeleven,
nationalistisch
gevoel
(betrokken
voelen
en
je
daarmee
identificeren
-‐
Massamedia
is
wel
toegenomen
(massamedia
leidt
tot
meer
roem
en
rijkdom)
Ontwikkeling
van
sport
in
sociologische
begrippen
-‐
Secularisering:
ontkoppelen
religie
en
sport,
ook
wel
de
afname
van
invloed
van
de
religie
(ander
voorbeeld:
scheiding
van
kerk
en
staat)
(sport
is
nu
niet
meer
gerelateerd
aan
religieuze
dingen)
-‐
Bureaucratisering:
regelgeving
ontstond
door
de
aristocratische
vermaken
(gele
en
rode
kaart,
licentie,
klassen,
categorieën,
contributie)
-‐
Specialisering
eerst
maakte
de
beheersing
van
lichamelijke
oefening
je
een
sporter,
nu
is
er
sprake
van
specialisatie
(sport
met
eigen
bond
en
focus
op
één
sport
→
fietsen/schaatsen)
-‐
Egalisering:
gelijke
toegang
tot
deelname
aan
sporten
(verschil
tussen
volksvermaak/elitevermaak
is
meer
gelijk
geworden)
-‐
Civilisering
(Elias):
driften
zijn
beter
te
beheersen
(gewelddadigheden
zijn
verminderd,
doordat
het
minder
wordt
geaccepteerd)
Functies
en
betekenissen
van
sport
Betekenis
-‐
micro:
individuele
zingeving
(subjectief)
→
plezier,
groep,
competitie.
Bijvoorbeeld:
mannen
fietsen
hard
in
groepen,
vrouwen
fietsen
gezellig
samen
en
dus
minder
hard.
Functie
-‐
macro:
verwachtte
en
gerealiseerde
maatschappelijke
effecten
Functionalisme:
manier
waarop
sociologen
denken.
Elk
onderdeel
van
de
samenleving
heeft
een
functie.
Democratiseringsfunctie
Het
in
evenwicht
brengen
van
de
machtsbalans
tussen
groepen
met
verschillende
karakteristieken
(sociale
klasse,
ras,
sekse,
leeftijd,
handicap,
regionale
verschillen
of
seksuele
voorkeur).
Er
zijn
beperkingen
in
de
democratiseringsfunctie,
namelijk:
geld.
Distinctie-‐
en
integratiefunctie
(soms
in
strijd
met
elkaar)
Distinctie,
door
middel
van
sport
je
kunnen
onderscheiden
van
anderen
door:
-‐
Je
lichaam
-‐
De
specifieke
tak
van
sport
-‐
Prestaties
2
