- Ontstaan vanuit de noodzaak om te zorgen voor een geschreven bewijs.
o Geschreven bewijs → Het instrumentum
o Advisering en begeleiding naar het geschreven bewijs → Het negotium
H2: Notariaat vandaag
2.1. Ventôsewet
- Grondslag van het Notariaat
- Notaris is
o Openbaar ambtenaar
Oefent zijn beroep uit in het kader van een vrij beroep
o Persoonlijk aansprakelijk voor gemaakte fouten
- Belangrijkste wijziging Ventôsewet 1999
o Toegang tot het beroep werd gedemocratiseerd
2.2. Willige rechtsmacht
- Notaris treedt op het verzoek van partijen op, zonder dat er een geschil voor handen is
o Treedt dus niet op als beslechter van geschillen
- Fundamentele doelstelling → Latere geschillen voorkomen
- Moet altijd onafhankelijk en onpartijdig zijn
H3: Notariaat in de toekomst
- Toekomst ziet er minder rooskleurig uit
- Zware maatschappelijke taak
1
,H4: Het statuur van de notaris
4.1. Openbaar ambtenaar
- Openbaar ambtenaar
o Beoefend door de wet ingestelde ambt uit
o Bekleed met een deel van het overheidsgezag
- GEVOLGEN VAN OPENBAAR AMBTENAAR:
1. Onoverdraagbaar ambt: buiten de handel
o Ambt moet je verdienen: kan niet overgedragen of verkocht worden.
o Akte van de notaris kan niet verkocht worden
Notarieel archief ≠ privé bezit, maar eigendom v/d staat (moet brandveilig
bewaard worden)
o Ambt kan je niet delegeren en akten mogen niet verlijdt worden door medewerkers
2. Verplichte onpartijdigheid (art. 9 Notariswet)
o Elke partij mag een notaris kiezen, maar elke notaris treedt op voor elke partij
o Nodige afstand nemen als neutrale persoon
o Aandacht vestigen op tegenstrijdige belangen
3. Beschermd beroep
o Bepalingen van de strafwet zijn op de notaris van toepassing
4. Hoeder van het algemeen belang
o Ingeschakeld voor recuperatie van een aantal belastingen
o Inning van registratierechten op # transacties
o Inning van successierechten bij de vervreemding van een ORG uit nalatenschap en bij
verdeling RG
o Aantal gerechtelijke taken
5. Notaris = verplicht zijn ambt te verlenen indien hij daartoe verzocht wordt (art. 3 Notariswet)
o ! UITZONDERING: ambt weigeren
Bv. bij onpartijdigheid: notaris mag geen aktes opmaken voor familieleden
Art. 3 Deontologische code Notarissen: weigeringsgronden (bv. zaken strijdig
met openbare orde..)
4.2. Juridische zakenman
- = Dienstverlener/vermogensplanner
o Bv. verhandelen van ORG, opstellen van de aangifte van nalatenschap, schattingen,
onderhandelingen ivm huur en pacht,…
2
, - Notaris ≠ handelaar, wel aanbieder van juridische service (art. 6, 6° Notariswet)
o Hij mag ORG verhandelen en bemiddelen zolang het slechts een nevenactiviteit is
v/h notariaat.
o Juridisch dienstverlener bij het tot stand komen van koop-verkoop contract
- Bescherming van de beroepstitel en uitoefening van het beroep van vastgoedmakelaar:
o Vastgoedbemiddeling mag slechts accessorium zijn van de notariële activiteit en is
dus niet in strijd met het verbod om handel te drijven
! Wel strafbaar als vastgoedbemiddeling als hoofdactiviteit wordt gevoerd
(standpunt Hof van Cassatie)
- Verschil openbaar ambtenaar met zakenman:
o OA is gebonden aan deontologie, zakenman aan Wet op consumentenbescherming
o OA kan ambt niet weigeren, zakenman wel
o OA kan niet buiten zijn ambtsgebied optreden, zakenman wel
o OA is gebonden aan vast ereloon, zakenman niet
4.3 Raadsman
- Bijstandsplicht
+
- Informatieplicht:
o Afhankelijk van leeftijd, intellect, kennis… in concreto behandeld (geval per geval
o Miskenning aansprakelijkheid van de notaris
= ACTIEVE AUTHENTICITEIT: cliënten moeten de akte volledig verstaan en de
gevolgen ervan begrijpen
→ (niet enkel akte opmaken, ook uitleggen)
4.4 Vertrouwenspersoon
- Geheimhoudingsplicht en discretieplicht (Art. 13 Deo Code) geldt ook voor de getuigen
- Vrije keuze van notaris + veranderen van notaris mag: regels van openbare orde
o Notaris mag NIET aan ‘klantenbinding’ doen: keuzerecht moet vrij behouden blijven
4.5 Bemiddelaar
- Bv. Bij echtscheidingen, verdeling van erfenis,…
H5: Vertrouwensopdracht
5.1. Onafhankelijkheid
- Monopolie op het verlijden van akten van willige rechtsmacht
- Nagenoeg geen concurrentie tussen Notarissen
o Numerus clausus schakelt vrije vestiging uit
3
, 5.2. Geheimhouding
A. BEROEPSGEHEIM (art. 13 Deontologische code)
- Burger is verplicht beroep te doen op de diensten van een notaris → Vertrouwelijk
meegedeelde gegevens
o Art. 458 SW → bestraft bekenmaking gegevens (buiten de door de wet voorziene
uitzonderingen)
- Gevolg → zwijgrecht, uitgezonderd bij zaken van fraude of fiscale medewerkingsplicht
o ! kan alleen opgeheven worden als de begunstigde v/h beroepsgeheim de plicht tot
geheimhouding opheft
Sancties: sanctionering op strafrechtelijke basis
B. DISCRETIEPLICHT
- = Discretie omtrent de zaken die de notaris verneemt, maar niet vallen onder het
beroepsgeheim
o Zaken die niet kunnen opgezocht worden
- Gevolg: geen zwijgrecht
o Sancties bij onterechte schending:
Burgerlijke aansprakelijkheid / tuchtsanctie
Beroepsgeheim Discretieplicht
Zwijgrecht Geen zwijgrecht
Strafrechtelijke sancties
C. MEDEDELING VAN DE AKTEN
- Art. 23 Notariswet: strikte regels betreffende de mededeling van akten
o → in principe verboden: plicht tot bewaring en bescherming v/d minuten
- Uitzonderingen waarin de akten toch mogen meegedeeld worden:
o Aan de onmiddellijk belanghebbende personen (negotium) en hun erfgenamen en
rechtverkrijgenden
o Partijen bij het instrumentum hebben geen recht op mededeling v/d akte
- In gevallen waarin de wetgever dit voorzien heeft
o Akten aan de Ontvanger van de Registratierechten, Hypotheekbewaarder, Belgisch
Staatsblad…
- ! Notaris kan zowel burgerrechtelijk als disciplinair aansprakelijk worden gesteld voor
onterechte mededeling van de akten
o Geschreven document laten voorleggen indien iemand anders (bv. landmeter) in
opdracht van belanghebbende persoon een akte opvraagt
- Akten = alle documenten die de notaris onder zich houdt en bewaart.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Frisk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.