Samenvatting
samenvatting 5VWO Biologie Nectar H10 Voeding en vertering
- Vak
- Biologie
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Biologie samenvatting Nectar hoofdstuk 1o Voeding en vertering 5VWO Nectar 4e editie biologie 5vwo leerboek (2019)
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting - hoofdstuk 10 - voeding en vertering(5V)Paragraaf 10.1 Je lichaam en je voedsel
-ose → koolhydraten
-ine → eiwit
- ase → enzym
-ide → vetten
enzymen breken eiwitten af
bijv. collaginase, peptidase
darm microbioom → darmflora
belangrijk voor: -goede vertering
- stimuleert de ontlasting
- speelt een rol bij de afweer
nuttige bacteriën (probiotica)
→ bijv uit yoghurt en karnemelk
→ ook in capsules te eten
onverteerbare plantendelen waar nuttige bacteriën van leven ( prebiotica)
→ bijv uit uien, appels en prei
Tijdens eten komen ook schadelijke bacteriën binnen
→ in maagzuur gaan de meeste dood
→ goede hygiëne verkleint kans op te veel micro-organismen
Ieder mens heeft dezelfde voedingsstoffen nodig. Er zijn zes groepen:
1. Koolhydraten (-ose)
→ Functies: brandstof, reservestof, bouwstof (glycoproteïnen, membraanreceptoren)
→Te vinden in: meelproducten en zoete voedingsmiddelen.
2. Vetten (-ide)
→ Functies: brandstof, bouwstof (voor membranen en hormonen), reservestof en warmte-isolatie.
→ Te vinden in: olie, noten en boter
3. Eiwitten (-ine)
→ Functie: bouwstof en in tijden van schaarste brandstof
→ Te vinden in: vlees, vis, zuivel, eieren en zaden.
4. Vitaminen
→ Functie: beschermende stof, hulp bij functioneren van het lichaam
→ Te vinden in: veel soorten voeding, voornamelijk groenten en fruit.
5. Mineralen
→ Functies: bouwstof en onderdelen van chemische processen
→ Te vinden in: allerlei soorten voeding
6. Water
→ Functies: bouwstof (chemische reacties), oplosmiddel, transportvloeistof en warmtebuffer.
bepaalde plantaardige koolhydraten kun je niet verteren → voedingsvezels
→ bijv. cellulose en pectine
→ Functies: het stimuleren van de darmperistaltiek, dus goede doorstroming.
1. nemen veel ater op, volume darminhoud neemt toe
2. ontlasting krijgt structuur en blijft soepel
1
, Samenvatting - hoofdstuk 10 - voeding en vertering(5V)
Eet je te weinig voedingsvezels krijg je last van obstipatie
→ oftewel verstopping
additieven → E-nummers ( binas 82B)
→ stoffen die zijn toegevoegd om het voedingsmiddel aantrekkelijker of langer houdbaar te maken
→ alleen in grote hoeveelheden sommige stoffen schadelijk
→ veel hebben dan ook een max hoeveelheid die je per kg gewicht kan eten
ADI → aanvaardbare dagelijkse inname ( binas 95A + B)
ADH = aanbevolen dagelijkse hoeveelheid
→ bij volwassenen gemiddeld 10 000 kj energie
→ weergegeven in percentages
obesitas = te dik worden
→ meer eten dan de richtlijnen van de WHO
→ bij muizen ook een allel dat vetcellen aanzet tot deling
→ na uitschakelen van gen vermagerde de muizen
→ ook bij mensen DNAinvloed
→ allelen gevonden die eetgedrag beïnvloeden
→ eiwitten waarvoor de allelen coderen leggen
verbindingen tussen zenuwcellen in de hersenen, te maken met hongergevoel.
voedselallergie
→ een heftige reactie op een normale voedingsstof
→ het immuunsysteem reageert sterk op een product
→ eten ze dit product komt de stof histamine vrij
→ slijmvliezen zetten op en bloedvaten verwijden
bijv. benauwdheid, jeuk en bultjes
Paragraaf 10.2 Verteringsstelsel
grote moleculen in je voedsel zijn afgebroken door enzymen
mondholte → mechanische verkleining
→ het kauwen, dus verkleinen van voedsel
→ makkelijker verteren van voedsel
→ voedsel krijgt groter oppervlakte
→ enzymen uit speeksel kunnen voedingsstoffen beter bereiken
6 grote speekselklieren (binas 82C)
speeksel bevat:
- enzym amylase, breekt zetmeelmoleculen af
- slijm, voedselbrokken makkelijker doorslikken
- eiwitten, hebben mondbacterie- en schimmeldodende werking
→ lang niet alle gaan dood
tijdens slikken:
1. slikreflext, tong duwt voedsel slokdarm in
2. strotklepje sluit luchtpijp af
3. huig sluit neusholte af
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Lastminuteleren. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 75759 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen