- Schriftelijk examen, open vragen (70%)
- Taak binnen werkcollege (30%)
- Enkel slides te kennen, geen boek
Psychogerontologie: psychologie van het ouder worden en het sociaal-emotioneel functioneren van
ouderen
Ouderen: wie zijn ze?
- Verschillende termen: senioren, bejaarden, … → ouderen (neutrale term)
- Welke leeftijd? Onderscheid in ouderen
o Chronologische leeftijd (kalenderleeftijd)
▪ 65-74j: jonge ouderen
▪ 75-84j: oude ouderen
▪ > 85j: oudste ouderen
▪ > 100j: centenarian
▪ > 110j: super centenarian
Leeftijd neemt toe, 100j worden is niet meer speciaal
o Functionele leeftijd
▪ Biologische lt
= gebaseerd op de kwaliteit van de werking van de
lichaamssystemen/organen
Biologische leeftijdstest: nagaan levensverwachting + hoe gezond men ouder
wordt
Biologische leeftijd correspondeert niet altijd met de kalenderleeftijd
▪ Psychologische lt
= gebaseerd op het functioneren p psychologische/cognitieve tests
(geheugen, intelligentie, leercapaciteit, …)
Psychologische leeftijd correspondeert niet altijd met de kalenderleeftijd
▪ Sociale lt
= gebaseerd op welke sociale rollen een persoon inneemt (familie, werk,
gemeenschap)
Vb. een grootouder heeft een hogere sociale leeftijd dan een ouder; een
gepensioneerde is “ouder” dan een werkende persoon
Sociale leeftijd correspondeert niet altijd met de kalenderleeftijd bv.
topsporters gaan vroeg op pensioen
1
,Chronologische leeftijd= meest gehanteerd (= “leeftijd volgens de jaren”)
- Bevolkingsvooruitzichten
- Bevolkingspiramiden
Vergrijzing: enkele cijfers
In bepaalde streken wonen er meer ouderen (aan de kust wonen de meeste ouderen)
Vergrijzing: levensverwachtingen
De levensverwachting is aan het stijgen
2
,Biopsychosociale perspectief
Sociale
Positie binnen sociale structuren
4 principes van het ouder worden
1. Veranderingen in de levensloop verlopen continu
a. Continuïteitsprincipe: hetgeen dat gebeurt op oudere leeftijd bouwt voort op
gebeurtenissen uit het verleden
➔ Het verleden heeft sterke impact op de toekomst
➔ Mensen veranderen niet omdat ze oud zijn
2. Enkel de “overlevenden” zijn diegene die oud worden
a. De enige voorwaarde om oud te worden = niet doodgaan
3. Individualiteit doet ertoe
a. Mythe: als mensen ouder worden lijken ze steeds meer en meer op elkaar
b. Persoonlijkheden verschillen van elkaar, ondanks de leeftijd
➔ Grote diversiteit tussen ouderen
➔ Grote inter- en intra-individuele verschillen
c. Daarom person centered care
4. Normaal verouderen is verschillend van ziekte
a. Normaal verouderen (primair), pathologisch verouderen (secundair en tertiair) en
optimaal succesvol ouder worden
b. Kans op aandoeningen wordt groter, naarmate je ouder wordt
Zie pp kader principes
Persoonlijk vs sociaal ouder worden
Personal aging = veranderingen binnen het individu (ontogenetische benadering)
bv. rimpels, grijs haar, …
Maar als er alleen personal aging is, dan zou iedereen op elkaar lijken
Daarom ook social aging
= mensen veranderen gelijktijdig met as resultaat van
Normatieve leeftijdsgerelateerde invloeden
= Culturele normen
= zich laten leiden door die gebeurtenissen te laten plaatsvinden die een cultuur of een generatie
vasthangen aan bepaalde momenten in de levensloop (cfr verwachtingen)
3
, = gebeurtenissen die iedereen binnen een bepaalde cultuur op en bepaald moment overkomt
(ongeacht de leeftijd)
Bv. corona-pandemie, aardbevingen
Niet normatieve invloeden
= toevallige gebeurtenissen die een individu overkomt
bv. wrong place at the wrong time
bv. auto-ongeluk, verkrachting, …
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper noham. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,79. Je zit daarna nergens aan vast.