Tentamen ontwikkeling in de adolescentie
April 2011 – Hogeschool Rotterdam
Hoofdstuk 1: seksualiteit en verlangen
Begin adolescentie bepaalt door natuur (biologisch), het einde door cultuur.
Nadat het lichaam een nieuw evenwicht heeft gevonden na alle veranderingen is
het afhankelijk van cultuur wanneer hij of zij zich een volwassene mag noemen.
- Prepuberteit (12-15)
Fase van hormonale en lichamelijke veranderingen waarvan aan de buitenkant
nog niets te zien is.
- Puberteit
Kinderen tussen de 12 en 18 jaar. Hangt samen met lichaamsveranderingen.
- Vijf lichamelijke veranderingen:
1) bij meisjes het uitgroeien van de eierstokken en het afscheiden van
oestrogeen door de
eierstokken, rond het tieneneenhalfde jaar en leidt tot de eerste menstruatie
rond het
dertiende jaar (menarche). Anderhalf jaar daarna beginnen meisjes met ovuleren
en zijn
zij echt geslachtsrijp. Bij jongens het uitgroeien van de zaadballen en het
aanmaken van
androgenen vanaf gemiddeld het twaalfenhalfde jaar en na verloop van tijd de
eerste
zaadlozing die nog niet vruchtbaar is. Jongens zijn gemiddeld met zestien jaar
vruchtbaar,
meisjes met vijftien jaar.
2) De tweede soort veranderingen zijn van buitenaf waar te nemen: secondaire
geslachtskenmerken. Hieronder vallen het groeien van schaamhaar, okselhaar
en
zwellende borsten bij meisjes en het groeien van het geslacht en het schaamhaar
bij
jongens.
3) De derde verandering is seksespecifiek en betreft de verdeling van vet- en
spierweefsel
over het lichaam.
4) Veranderingen in de bloedsomloop en luchtwegen, o.a. vergroting van de
longen.
5) De groeispurt. Deze duurt ruim vier jaar en gaat naast groei in de lengte
gepaard met het
toenemen van het gewicht.
- Groeispurt
- Duurt zo’n 4 jaar
. Start meisjes: 10,5 jaar met hoogtepunt op 12 jaar.
- Start jongens: 11,5 jaar met hoogtepunt op 12 jaar.
- Meisjes groeien gemiddeld 9 centimeter per jaar.
- Jongens groeien gemiddeld 11 centimeter per jaar.
Verklaring vanuit evolutie-theorie:
- Meisjes: al volwassen uiterlijk van meisjes maakt hun ‘moederlijk’.
- Jongens: nog kinderlijke uiterlijk van jongens maakt het onschuldig en dus nog
geen rivaal
, gunstig effect voor voortplanting
- Groeien heeft een effect op lichaamsverhoudingen à de slungelige adolescent
die zich geen raad weet met zijn lichaam.
- Groeispurt en geslachtsrijping gaan vaak gelijk op. Samenhang blijkt uit
twee dingen:
1) de groeispurt wordt gereguleerd door geslachtshormonen uit de
geslachtsklieren, de
gewone groei door groeihormonen uit de hypofyse.
2) De timing tussen groeispurt en geslachtsrijping: meisjes die hun groeispurt
eerder hebben
krijgen in het algemeen hun menstruatie eerder dan meisjes die later beginnen
met
groeien. Jongens die eerder beginnen met groeien krijgen eerder secundaire
geslachtskenmerken.
- Adolescentie (15-24 jaar)
De tijd tussen puberteit en volwassenheid. Jongeren tussen de 15 en 24 jaar.
- Hormonen
Start lichamelijke rijping:
Hypothalamus geeft instructie aan hypofyse om gonadotrope hormonen af te
scheiden. Deze hormonen zijn specifiek van invloed op de geslachtsklieren. De
mogelijkheid om de
pubertijd in gang te zetten is al voor de geboorte aanwezig in hypothalamus,
hypofyse en
geslachtsklieren maar wordt lange tijd niet geactiveerd door iets in de
hypothalamus.
Meisjes: eierstokken maken oestrogenen aan
Jongens: zaadballen maken androgenen (waaronder testosteron) aan.
- Menarche steeds vroeger, omdat:
1. gezondheidszorg: ziekten die de rijping zouden kunnen vertragen, kunnen al
op jonge
leeftijd worden voorkomen en genezen,
2. beter eten, waardoor er een overvloed is aan bouw- en voedingsstoffen
3. hogere omgevingstemperatuur door de aanwezigheid van verwarming.
Er zijn een aantal factoren die invloed uitoefenen op het beleven van pijn tijdens
de
menstruatie, de pijn komt niet voort uit fysiologische factoren.
Emotionele invloed
Meisjes wier vader op de hoogte is en positief reageert op het feit dat zijn dochter
vrouw is
geworden, hebben minder menstruatieklachten dan meisjes die het zonder deze
vaderlijke
waardering moeten doen.
Cognitieve invloed
Meisjes die goed zijn voorgelicht en weten wat ze kunnen verwachten hebben
naar
verhouding minder klachten. Het gaat om de adequaatheid en niet de kwantiteit
van de
informatie.
Sociale invloed
Komt tot uitdrukking in de manier waarop in het milieu van het meisje over
menstruatie
wordt gesproken. Zij neemt dit op in haar verwachtingspatroon.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper studentanna19. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.