Tijdvak 1: tijd van jagers en
boeren
Homo erectus
- Recht oplopende mens
- Ongeveer anderhalf miljoen jaar geleden verliet deze menssoort Afrika.
- Uit deze mensensoort ontwikkelde zich in Europa een plaatselijke mensensoort, de Neanderthaler.
Homo sapiens (denkende mens)
- Menssoort tegenwoordig
- Komt waarschijnlijk uit Afrika.
- Ongeveer 35.000 jaar geleden verscheen deze mens in Europa.
- Rond deze tijd stierven de Neanderthalers uit.
Jagers-verzamelaars
- Leven als nomaden.
- Eerste bewoners van de Lage Landen.
- Leven van de jacht (jagers) en van producten uit de natuur (verzamelaars)
Rendierjagers
- Leefden op de toendra in West-Europa tijdens de laatste ijstijd
(ong. 10.000 v. Chr.)
- Leefden als Nomaden
- Hielden rekening met het trekgedrag van de rendieren en volgden
ze.
Bandkeramiekcultuur
- Leefde van 5.300 – 4.900 v. Chr.
- De eerste boeren in Midden- en West-Europa rond 5.300 v. Chr.
- Vestigden zich in Zuid-Limburg.
- Legden akkers aan op de vruchtbare lössgrond.
- Maakten aardewerk met een opvallende bandversiering
Aarde werk van het
Trechterbekercultuur bandkeramiekcultuur
- Leefde van 3.400 – 2.850 v. Chr.
- De eerste boeren boven de grote rivieren in de Lage Landen
- Woonden vooral in Noordoost-Nederland (Drenthe)
- Kregen hun naam door de trechtervormige potten, bekers en schalen.
- Bouwden van grote stenen hunebedden als begraafplaats.
- De hunebedden werden als grafkelders gebruikt.
- Gaven overledenen potten, sieraden en wapens mee als ze in een hunebed
werden bijgezet.
1.1 - jagers-verzamelaars
Prehistorie
- De tijd waaruit geen geschreven berichten zijn bewaard.
- Eindigde in de Lage landen rond 50 v. Chr met de komst van de Romeinen.
- Eindigde wereldwijd rond 3.000 v. Chr. Reconstructie van de
bouw van een hunebed
- Het is de belangrijkste wetenschap om kennis over de prehistorie te krijgen.
,Basiskennis geschiedenis – tweede druk
,Lage landen
- Omschrijving van het huidige Nederland en België, toen deze landen nog niet bestonden
IJstijden
- Periode van extreme kou waarin het land in het noorden van Europa bedekt is met ijs.
- Heerste in West-Europa een poolklimaat.
- De enorme zwerfkeien komen uit deze tijd en werden door het ijs meegevoerd vanuit Scandinavië.
- Het ijs trok zich terug tegen het einde van de laatste ijstijd (10.000 jaar geleden)
- Leefde hier rendierjagers
Nomadische leefwijze
- Mensen die geen vaste woonplaats
- Trekken rond
- Leven van wat de natuur te bieden heeft
Jagers-verzamelaars
Toendra/ Toendraklimaat
- Een boomloos gebied met grassen, mossen en dwergstruiken
in een koud en droog klimaat.
- In de koudste maanden was de temperatuur onder -3 graden,
- In de warmste maanden was de temperatuur tussen de 0 en
10 graden.
- Aan het einde van de IJstijd (rond 10.000 v. Chr.) was West-
Europa voor een groot deel een toendragebied. Toendraklimaat ca. 7.000 v. Chr.
Mammoeten
- Grote dieren met een dikke vacht (familie van de olifant)
- Leefden op de toendra’s
- Omstreeks 4.000 jaar geleden zijn ze uitgestorven.
- Toen het warmer werd in de Lage Landen trokken de mammoeten richting Siberië.
Rendieren
- Hertachtige dieren
- Zwierven in kuddes over de toendra’s
- In warmere tijden trokken ze terug naar het noorden van
Scandinavië
Grotschilderingen
- In de prehistorie werd kunst gemaakt in de vorm van
grotschilderingen.
1.2 - boeren
Agrarische revolutie
- Overgang van het nomadisch bestaan van jagers-verzamelaars naar de landbouw/ boerenbestaan.
- Vanaf 9.000 v. Chr. verandering (werd gesproken over een revolutie)
- Ontstond een complexe samenleving
- Veel nieuwe technieken werden ontwikkelt.
- Rond 5300 v. Chr. kwamen de eerste boeren in de Lage landen.
o Bouwden boerderijen van 30 meter lang
o Akkers werden in bossen aangelegd op kaalgekapte plekken.
Basiskennis geschiedenis – tweede druk
, Landbouw/veeteelt
- Mensen gaan hun eigen voedsel produceren
o verbouwen van granen (landbouw)
o het temmen van vee (veeteelt)
- Als eerste in het Midden-Oosten
- Later verspreiden zich dit over Europa
Aardewerk
- Gemaakt van klei en leem
- Nodig om op een boerderij te wonen
Potten
Bekers
Schalen
Kommen
Grafgiften/ hiernamaals
- De doden kregen in hun graf giften mee (grafgiften).
- Wijst op dat ze geloven dat er een leven na de dood is in een soort hemel (hiernamaals)
Schrift & kleitabletten
- Ontwikkelt in het Midden-Oosten
- Bewaard bleven o.a. teksten op kleitabletten.
- Einde van de prehistorie
- Begin van de historie (3.000 v. Chr.)
- In de Lage landen was dit met de komst van de Romeinen (ongeveer 50 v. Chr.)
Vruchtbare Halvemaan
- Een heuvelachtige gebied in het huidige Irak, Syrië,
Turkije, Libanon en Israël
- Rond 9.000 v. Chr.
- Ontstond de landbouw
- Boeren gingen voor het eerst graan telen en vee
houden.
Steen, brons en ijzer
- Steen is de langste tijd in het bestaan van de
mens het belangrijkste materiaal geweest om Vruchtbare halvemaan
gereedschappen of wapens te maken.
- Later namen brons en ijzer deze rol over.
- Jagers-verzamelaars gebruikten veel stenen wapens en gereedschappen (de Steentijd)
- Vuursteen werd veel gebruikt.
o Goed bewerkbare steensoort.
o Afgeslagen vuursteen heeft scherpe randen
o Gebruikt als mes of pijlpunt
Basiskennis geschiedenis – tweede druk
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marloesvandenboogaardt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,18. Je zit daarna nergens aan vast.