R&S1 – Inleiding Ritueel & Symboliek H. Driesen – 31-01-‘12
Classificatie: in welke categorieën delen mensen de wereld in? Normaal doet men dit onbewust, het
valt pas op wanneer men een uitzondering tegenkomt. Over het algemeen houdt de mens zich ook
heel strikt aan deze classificaties.
Bijv. de dood: deze wordt bijna altijd ritueel behandeld, de overgang van leven naar de dood
vormt een rites de passage. Wanneer deze niet wordt nageleefd is er sprake van chaos, want
de integriteit van het lichaam wordt geschonden.
Wat is een symbool?
Alles wat dient als een voertuig van of staat voor een begrip. Het begrip is daarbij de betekenis van
het symbool. Het ontleend deze betekenis aan de context waarin het wordt gebruikt; het is dus geen
intrinsieke waarde die voortvloeit uit het symbool, maar komt voort uit de relatie met andere
symbolen. Multivocale symbolen hebben dan ook meerdere betekenissen.
Bijv. de olijftak: symbool voor zowel vruchtbaarheid, voorspoed en vrede, maar ook voor
langdurigheid en continuïteit (boom kan eeuwen oud worden).
Bijv. de toeareg: deze mannelijke sluier vormt een statussymbool ten opzichte van zwarte
slaven, en is daarmee een teken van de elite. Het bedekt tevens de mond, wat als opening
van het lichaam een taboe kent. De overgang van binnen naar buiten is hierbij problematisch.
Metafoor: een verband tussen twee verschillende semantische velden, een arbitraire vergelijking.
Bijv. religie als opium van het volk.
Bijv. kameel als schip van de woestijn.
Metoniem: verband binnen één semantisch veld, niet willekeurig maar berust op nabijheid.
Bijv. Van Gennep lezen.
Bijv. De neuzen tellen (pars pro toto: deel voor het geheel)
Bijv. Nederland verloor van Duitsland (totum pro parte: geheel voor een deel)
Wat is een ritueel (zowel sacraal als profaan)?
1. Herhaling van gelegenheid, inhoud en vorm (met eventuele uitzonderingen).
2. Toneelmatige, uit of opgevoerde, niet spontante handeling.
3. Stilering van gedrag.
4. Orde van handeling is vaak overdreven, met een duidelijk begin en einde. Drempelrituelen
vormen de overgang van profaan naar ritueel.
5. Evocatieve presentatie: het roept “iets” op.
6. Het ritueel heeft betekenis; het drukt een boodschap uit.
Bijv. het handenschud incident met Rita Verdonk: vanuit het Westen verwacht Verdonk een hand
te krijgen, vanuit zijn salafistisch religieuze opvatting weigert de man dit omdat Verdonk ongelovig
en onrein zou zijn. Dit incident komt daarmee echter direct in het grote integratiedebat te staan.
Waarom draagt de koningin vaak handschoenen bij officiële gelegenheden? Dit lijken vaak triviale
zaken, maar deze passen altijd in een bredere context. Bijv. Marokkaanse prins carnaval die Geert
Wilders uitnodigt om in boerka carnavalsfeest te komen vieren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Azonata. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.