Samenvatting
Bondige en complete samenvatting thema 4, evolutie, 4VWO
Dit document bevat alle informatie van thema 4 evolutie die je nodig hebt om een fantastisch cijfer te halen op de biologie toets.
[Meer zien]Voorbeeld 1 van de 4 pagina's
Voorbeeld 1 van de 4 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Biologie Samenvatting H41. Ontwikkeling van het leven
De volgorde van de ontwikkeling van het leven op aarde gaat als volgt:
Eencellige vormen van leven -> meercellige -> gepantserde dieren, geleedpotigen en
stekelhuiden, vissen -> landplanten en landdieren (voornamelijk geleedpotigen) ->
gewervelden, amfibieën -> grotere planten (varens), insecten en zaadplanten -> reptielen
(eerste gewervelde landdieren) -> zoogdieren en vogels.
De oer-atmosfeer bevatte geen zuurstof, waardoor een chemische evolutie nodig was om
leven mogelijk te maken. Uit anorganische stoffen, kleine eenvoudige moleculen, ontstaan
door ionisatie complexere moleculen, organische stoffen. Door het samensmelten van een
oersoep van organische moleculen ontstonden de eerste cellen, een voorbeeld van
zelforganisatie (ontstaan van eenheden met nieuwe eigenschappen op een hoger
organisatieniveau). Dit gebeurde bij black smokers, vulkanische schoorstenen op de
oceaanbodem.
De eerste levensvormen waren prokaryoten (eencelligen zonder celkern, zichtbare
organellen en DNA dat los in het cytoplasma ligt). Ze waren anaeroob en heterotroof
(energie uit opname en afbraak van organische stoffen uit de oersoep). Vervolgens kwamen
cyanobacteriën (blauwalg), autotrofe organismen die zelf organische stoffen en zuurstof
konden produceren. Daardoor konden aerobe heterotrofe bacteriën ontstaan.
Eukaryoten (celkern, dubbele membranen en organellen) ontstonden uit prokaryoten
volgens de endosymbiosetheorie, waarin prokaryoten met andere eukaryoten en
heterotrofe bacteriën samen de verschillende organellen vormden.
De ontwikkeling van levensvormen gedurende miljarden jaren leidde tot een enorme
biodiversiteit. Deze zijn in te delen in drie domeinen:
- Bacteriën en archaea (eencelligen zonder celkern of ander organel beschermend
membraan). Archaea kunnen overleven onder extreme omstandigheden.
- Eukaryoten (schimmels, planten en dieren). Complexere meercelligen met
mitochondriën en/of chloroplasten. Dierlijke cellen (heterotroof) hebben geen
celwanden, schimmels (heterotroof) en planten (autotroof) wel.
Taxonomie is het indelen van soorten in kleinere groepen: rijken -> stammen -> klassen ->
orden -> families -> geslachten -> soorten (species). Wetenschappelijke benaming (binaire
naamgeving) bestaat uit de geslachtsnaam en soortaanduiding met mogelijk de naam van
de ontdekker: Bellis perennis L.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper crzijlstra. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen