BESTUURSRECHT
Bevoegdheid tot besturen
Gedecentraliseerde eenheidsstaat = de centrale overheid voert een deel van haar taken zelf uit en
een ander deel draagt de overheid over aan lagere overheden (= openbaar lichaam). Deze openbare
lichamen vormen het grondgebied (= territorium) of het taakgebied (= functie) waarvoor zij zijn
ingesteld.
Openbare lichamen = publiekrechtelijk rechtspersonen met organen die zelfstandig (rechts)
handelingen verrichten.
Staat, provincie, gemeente, waterschap
Openbaar lichaam voor beroep Nederlandse orde van advocaten
Openbaar lichaam voor bedrijf Sociaal Economische Raad (adviseert overheid over sociale en
economische aard)
Openbaar bestuur = bestuur dat bestaat uit openbare lichamen en andere rechtspersonen die door
publiekrecht zijn ingesteld (overheidsorganisaties) en het bestaat uit privaatrechtelijke organisaties of
personen met bestuurstaken mogen alleen optreden als dat in de wet is vastgesteld (=
legaliteitsbeginsel)
Bestuursorgaan = orgaan van overheid dat belast is met het uitvoeren van bestuurstaken moet
bevoegdheid hebben verkregen in een wet
A-organen (openbare lichamen en publiekrechtelijke zelfstandige bestuursorganen)
Staat: de regering, ministerraad, ministers en staatssecretarissen
Provincie: provinciale staten, gedeputeerde staten en commissaris van de koning
Gemeente: gemeenteraad, college van B&W en burgemeester
Waterschap: algemeen bestuur, dagelijks bestuur en voorzitter
Overige openbare lichamen: algemeen bestuur dagelijks bestuur en voorzitter
Publiekrechtelijke zelfstandig bestuursorgaan (ZBO’s) = doen taken in het
publiekrecht en vallen niet onder openbare lichamen, maar wel onder een ministerie of
staatssecretaris. Zij hebben alleen niet direct gezag over hen (UWV, CBR, Centraal Orgaan
opvang Asielzoekers)
B-organen (privaatrechtelijke organisaties die geen orgaan zijn van de overheid en
privaatrechtelijke zelfstandige bestuursorganen)
Verkrijgen gezag door een wet in formele zin of een ministeriële regeling
Directeur van een school krijgt de bevoegdheid van de leerplicht en mag aan een jonger
verlof verlenen om de school tijdelijk niet te bezoeken
APK-keurder die bevoegd is om keuringsrapporten af te geven
Privaatrechtelijk zelfstandig bestuursorgaan (ZBO’s) = doen taken in het
privaatrecht en worden door de regering of ministers aangewezen om overheidstaken te
verrichten (stichtingen zoals het Nederlandse Filmfonds)
GEEN ORGANEN ZIJN: formele wetgever Staten-Generaal, onafhankelijke organen die met
rechtspraak belast zijn, Raad van State en de Nationale ombudsman.
Deconcentratie = spreiden van overheidstaken binnen hetzelfde overheidsniveau over diensten,
inspecties, ambten
Bestuursbevoegdheid:
Attributie = er wordt een nieuwe bevoegdheid aan een bepaald bestuursorgaan toegekend
door de wet in materiële zin. Eenmaal toegekend, kan het niet veranderd worden. Het
bestuursorgaan voert de bevoegdheid zelfstandig en onder eigen verantwoordelijkheid uit.
(Voorbeeld: In de Wabo staat dat het college van B&W bevoegd is om omgevingsvergunningen
te verlenen)
Delegatie = de bevoegdheid/verantwoordelijkheid wordt overgedragen aan ander
bestuursorgaan (= delegataris). Voorgaande bestuursorgaan (= delegans) is er niet meer
verantwoordelijk voor. Delegatie moet schriftelijke vaststaan en openbaar worden gemaakt.
Delegatiebesluit kan worden ingetrokken bevoegdheid komt weer bij de delegans terecht.
Subdelegatie = de delegataris draagt de bevoegdheid opnieuw over aan een ander
bestuursorgaan. Dit kan alleen als dit in een wettelijk voorschrift staat.
Mandaat = ambtenaren (= mandatarissen) voeren de taken uit namens het bestuursorgaan
(= mandaatgever), maar het bestuursorgaan is nog steeds bevoegd en heeft de
verantwoordelijkheid. Er is geen wettelijk voorschrift nodig en het hoeft ook niet vastgelegd te
worden.
, Ondermandaat = taken wordt opnieuw overgedragen aan een ander bestuursorgaan. Dit mag
alleen met toestemming van de mandaatgever, want hij is nog steeds bevoegd.
Delegatie Mandaat
Delegans raakt dan de bevoegdheid kwijt Mandaatgever houdt bevoegdheid
Delegataris is verantwoordelijk Mandaatgever is verantwoordelijk
Wettelijk voorschrift nodig Wettelijk voorschrift alleen bij uitzondering
Kan niet zomaar worden beëindigd Mandaat kan altijd worden herroepen
Bestuurshandelingen (= acties van bestuursorganen)
Publiekrechtelijke rechtshandeling = taken en bevoegdheden die exclusief aan een
bestuursorgaan zijn verleend in de Awb en in de bijzondere bestuursrechtelijke wetten meestal
eenzijdige rechtshandeling
Privaatrechtelijke rechtshandeling = taken die geen exclusieve bevoegdheid geeft van het
openbaar bestuur.
Besluiten
Besluit = schriftelijke beslissing van een bestuursorgaan, inhoudende een publiekrechtelijke
rechtshandeling kan uitsluitend tot stand komen door het openbaar bestuur dat door de wet is
aangewezen om een taak te verrichten.
Gelijkgesteld met besluit is: weigering om besluit te nemen en het niet tijdig nemen van besluit (=
fictieve weigering)
Besluiten kunnen onderverdeeld worden in:
Besluiten van algemene strekking (BAS) betrekking op een onbepaald aantal personen
Algemeen verbindende voorschriften (AVV)= algemeen en herhaaldelijk van toepassing
en worden vastgesteld door bestuursorganen die hun bevoegdheid ontlenen aan de wet.
Je kan voor dit besluit geen beroep instellen bij de bestuursrechter (voorbeeld: Algemene
Plaatselijke Verordening)
Beleidsregels = algemene regels die een bestuursorgaan kan opstellen voor het gebruik
van zijn bestuursbevoegdheid. Interne binding = bestuursorgaan bindt zichzelf om op
een bepaalde manier te handelen. Beleidsregels moeten bekend worden gemaakt en je
kan voor dit besluit geen beroep instellen bij de bestuursrechter (voorbeeld: richtlijnen,
handleiding, beleidsnota)
Plannen = bestuursorgaan brengt ordening en samenhang aan in het bestuurlijk handelen
door het doel en de weg ernaartoe op te nemen in een plan. Indicatief plan = bevat
alleen een visie of aanduiding van het beleid dat het bestuursorgaan wil voeren.
Normatief plan = bevat regels waaraan bestuursorganen en burgers zich aan moet
houden (voorbeeld: bestemmingsplan, milieubeleidsplan)
Overige besluiten van algemene strekking = valt niet onder AVV, beleidsregels of
plannen, maar heeft toch een algemene strekking (voorbeeld: concretiserende norm)
Beschikkingen betrekking op 1 persoon of groep
Persoonscriterium = besluit is een beschikking als het gericht is tot een bepaald persoon
of groep
Zaakscriterium = besluit is een beschikking als het betrekking heeft op een concreet
aangeduide zaak
Een noodbevel is een beschikking en een noodverordening is een algemeen verbindend voorschrift
besluiten
BAS beschikking
AVV beleidsregels plannen overige
besluiten
Belanghebbende
Belanghebbenden zijn zowel personen, rechtspersonen (collectief en persoonlijk belang) als
bestuursorganen (behartigen belangen dat met het besluit te maken heeft)
Rechtspersonen moeten collectief en eigen belang hebben om belanghebbende te zijn
Bestuursorganen moeten belangen behartigen waarvoor ze bevoegd zijn waarover het besluit
ook gaat
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper xNathalieO. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,44. Je zit daarna nergens aan vast.