- Modellen, metaforen, …
- Conditioneringsprincipes
- Weet wat elke test meet
- Elke vakterm uit ontwikkelingsmodel in mensentaal kunnen uitleggen
STROMINGEN BINNEN DE STOTTERTHERAPIE
DOELSTELLING BIJ DIT HOORCOLLEGE
- Structuur zien binnen de vele therapiebenaderingen (gelijkenissen en verschillen)
- Kritisch redeneren over welke benadering passend zou zijn bij welke cliënt
- Deze kennis overbrengen naar een cliënt en het cliëntsysteem
- Stotteren is unidimensioneel: focust zich op één aspect van de problematiek
o bv. enkel versterkende factoren
- Enkele voorbeelden
o Systematische desensitisatie: emoties
o Flooding en responspreventie: emoties
o Verschillende in functie van spreekgedrag (zie verder)
Breedspectrum
- Stotteren is multidimensioneel
o bv. reactief gedrag en instandhoudende factoren
- Enkele voorbeelden
o Bryngelson
o W. Johnson
o C. Van Riper (MIDVAS)
VOORBEELDEN BREEDSPECTRUM
- Bryngelson: taboe rond stotteren doorbreken. Hij focust op de openheid van stotteren, want veel
stotteraars vinden het moeilijk om naar de buitenwereld te gaan benoemen dat ze stotteren. Het
doorbreekt veel spanning in een situatie en is belangrijk voor de persoon om tot een vorm van
aanvaarding te komen. Een ander stukje van dit taboe is vermijdingsgedrag.
1
Spreekgedrag = reactief gedrag en kernstottergedragingen
, Dit wordt aangepakt met de ‘voluntary stuttering’ (= echte stotters toelaten en pseudostotteren 2). Als
je een valse stotter durft uiten, is een echte stotter minder bedreigend. Groepstherapie met
lotgenotencontact is belangrijk.
- Johnson: kern van stotteren is vrees. De meesten zijn ervan overtuigd dat er negatieve reacties gaan
komen op de stotters. Aan de hand van ‘voluntary stuttering’ kan je kijken of de reactie effectief komt
(bv. naar bakker gaan en expres stotteren om te kijken of de reactie waarvoor de cliënt vreest echt
komt > meestal niet > dus situaties niet omzeilen, want het valt veel beter mee dan gedacht).
- Riper: MIDVAS als therapieconcept
o Motivatie / identificatie / desensitisatie / variatie / approximatie / stabilisatie
o Desensitisatie = minder gevoelig / toleranter worden. We willen bij de cliënt die stottert geen
negatieve gedachten meer bekomen > ervaart stotteren niet langer als last niet meer,
waardoor er geen nood is aan reactief gedrag en de stotters verdragen worden.
STUTTERING MODIFICATION VERSUS FLUENCY SHAPING
DOEL stuttering modification: vloeiend stotteren, dus niets doen aan tempo, pauzes, … gewoon praten, maar
als er een stotter is die je wilt controleren, dan pas je een controletechniek toe. We gaan de stotter laten
komen en op het moment zelf gaan we de stotter modificeren (= aanpakken). Als je de stotter niet lastig vindt,
moet je die ook niet modificeren. Enkel stotters aanpakken die de cliënt lastig vindt. Eerst versterkende- en
instandhoudende factoren aanpakken, zodat er zo weinig mogelijk stotters overblijven. (bv. minder stress in
situatie > minder stotters, want stress veroorzaakt stotters). Als deze overtuigingen minder zijn, zullen er
minder stotters zijn. Daarnaast is het een breedspectrum, want we gaan meerdere zaken aanpakken.
DOEL fluency shaping3: iemand een bepaalde techniek aanleren om constant anders te praten zonder dat er
nog stotters zijn. Geen woorden wisselen, maar spraak aanpassen bv. trager en zangerig spreken, … Doordat er
geen stotters meer zijn, moet er niet meer gewerkt worden aan emoties (geen schrik, want als je de technieken
gebruikt zijn er geen stotters meer) = filosofie van pure fluency shaping
FLUENCY SHAPING
VERSCHILLENDE IN FUNCTIE VAN SPREEKGEDRAG
CAMPERDOWN
“Er wordt een bepaalde techniek aangeleerd in overdreven mate, maar het is nooit de bedoeling dat de cliënt in
alledaagse situaties op deze manier gaat spreken. Eens de overdreven mate gekend is, wordt dit stelselmatig
afgebouwd en gezocht naar een mindere techniek die wel toepasbaar is in het dagdagelijkse leven.”
- Fluency technique scale: 8 (meest techniek) => 0 (geen techniek).
o Focus op 0 en 1 bij Camperdown
- Neurologische verandering door de technieken
o Wanneer: als je de grote mate van techniek veelt traint en gebruikt
- Het is belangrijk dat de cliënt geen uitleg krijgt over de techniek
2
Valse stotter, doen alsof je stottert.
3
Heel regelgewijs: weinig inspraak.
, o Gewoon de techniek voortonen en de cliënt gaat deze proberen benaderen
- Kenmerken van de techniek
o Verlengen van klinkers: traag
o Gebonden spreken: woordgrenzen vervagen
o Zachte articulatorische contacten en zachte steminzet
VERSCHILLENDE STADIA (NIET IN DETAIL KENNEN)
1. ≠ schalen aanleren, bv. wat is mate 2 qua techniek en deze in grote mate kennen / toepassen
2. Zoeken naar mate van techniek die toegankelijk is om in alledaagse situaties te gaan gebruiken
3. Generaliseren
WAT MET EMOTIES EN COGNITIES
- Fluency shaping houdt hier weinig rekening mee
- Verwijzen naar CBT (cognitieve gedragstherapie) indien nodig
HAÜSDORFER THERAPIE
- Vooral in Nederland
- Gelijkaardig aan Camperdownprogramma
- Verschil: niet zo monotoon als Camperdown, ≠ intonatiepatronen = entertainment
- Streven ernaar om vrij opvalllende techniek in dagelijkse spreken te gaan hanteren
MCQUIRE
- Gebruikt een ademhalingstechniek om tot vlot spreken te komen
- Sterktes
o De technieken werken
o Neurologische ‘herstel’ ??
o Wordt als heel bevrijdend ervaren: eindelijk worden ze ‘niet gehinderd’ in het spreken
o Komt meestal tegemoet aan de hulpvraag van de cliënt – cliëntsysteem = ‘vloeiend praten’
- Kritische bedenkingen
o Angst is vaak sterker dan techniek
o Schaamte om techniek toe te passen
o Kracht van de groep – intense opstart
o Héél veel oefenen + blijven oefenen !!!
o Groot risico: schuldgevoel als er toch stotters zijn
o Spreken ‘zonder techniek’ is vaak toch met een beetje techniek
o Cliënt wordt niet weerbaar gemaakt voor ‘falen’ van de techniek
o Neemt eigenlijk geen reactief gedrag weg (bv. duwgedrag en terugloopgedrag)
o Opmerking: cliënt zal vloeiender gaan spreken, maar stotteren zal nooit verdwijnen
WAT KIEZEN?
- Shared decisionmaking: cliënt moet ‘willen’
- Goede probleemanalyse – individualisatie
o Stotterfrequentie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper studentlogop. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.