WEEK 1
Rechtsbronnen
- Nationale wetgeving
o Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering
o Overige wetgeving, bijv. Algemene Termijnenwet
- Internationale regelgeving
o Verdragen (bijv. art. 6 EVRM, Verdrag van New York)
o EU-regelgeving (bijv. Brussel Ibis, bewijsverordening)
- Lagere richtlijnen
o Rolreglementen / besluiten
De doelen en functies van het civiele proces:
- Het procesrecht heeft een dienende functie aan het materiele civiele recht.
- Rechtsbescherming en titelverschaffing
- Geschilbeslechting
- Rechtsvorming en rechtseenheid
o Ook een opzichzelfstaand doel niet dienend aan het materieel civiele recht: op het
terrein van het (materiële) privaatrecht de rechtsvinding, de rechtsvorming en de
rechtsontwikkeling, alsmede de rechtseenheid, via de civiele procedure ontstaat.
- Alternatieven voor het civiele proces
o Een schikkingsregeling
o Alternatieve geschilbeslechting
o Eigenrichting?
Hoofdbeginselen van procesrecht:
- Recht op een behandeling (access to justice). Art. 6 EVRM en art. 17 Gw. Art. 17 Gw:
iedereen heeft recht op een behandeling van zijn zaak bij de rechter. De overheid mag dit
recht niet beperken, bijv. door toegang tot de rechter heel duur te maken.
EHRM Airey/Ierland: een staat mag niet een advocaat verplichten terwijl iemand geen
toegang heeft tot rechtsbijstand.
- Recht op een eerlijke behandeling
- Beginsel van equality of arms
- Beginsel van hoor en wederhoor, art. 6 EVRM, art. 19 Rv.
HR De Googlende Rechter: de rechters hadden informatie over een van de partijen
gegoogeld, zonder de partijen over de informatie in te lichten en zich desgewenst uit te
laten.
- Onpartijdige en onafhankelijke rechter, ook de schijn daarvan vermijden. Art. 6 EVRM, art.
117 Gw, art. 36 e.v. Rv
- Openbaarheid van de rechtspraak. Art. 6 EVRM, 121 Gw, 4 RO, 27 en 28 Rv.
- Berechting binnen een redelijke termijn. Art. 6 EVRM, art. 20 Rv;
- EHRM Italiy v. Capuano: een Italiaanse rechter deed 6,5 jaar over de uitspraak, was in strijd
met redelijke termijn.
- Motivering van de rechterlijke uitspraak. Art. 121 Gw, 5 RO, 30, 230 en 287 Rv •
,Overige beginselen zoals hoor en wederhoor en artikel 6 EVRM zijn heel belangrijk, meestal
belangrijker dan specifieke artikels uit Rv.
Vertegenwoordiging raadsman:
- Bij de kanton rechter geld geen verplichte vertegenwoordiging, art. 79 lid 1 Rv. Je kan je wel
laten bijstaan, hoeft niet perse door een advocaat te zijn, art. 80 lid 1.
- Bij zaken sector civiel: art. 79 lid 2; raadsman wel verplicht.
Competentieregels Nederlandse civiele rechter:
- Absolute competentie: Rechtbank (inc. sector kanton), hof of Hoge Raad?
o Hoofdregel: sector civiel rechtbank is bevoegd, art. 42 RO.
o Kanton rechter, als het gaat om een zaak die minder dan 25.000 euro betreft of een
arbeidsovk, huurovk of consumentenkoopovk, art. 93 Rv.
- Relatieve competentie: Bij welke rechtbank (of welk hof) kunt u terecht?
o Hoofdregel: woonplaats gedaagde, art. 99 Rv.
o Alternatieve bevoegdheid: art. 100 e.v. Eiser heeft dan een keuze om voor een
andere rechtbank te kiezen. Bijv. dichterbij het kantoor van de advocaat of kijken
naar de jurisprudentie, welke rechter wat zegt over het geschil.
o Art. 108 Rv: partijen kunnen samen kiezen om naar een andere rechtbank te
stappen, maar beperking in lid 2. Minder dan 25.000 eu of een artbeidsovk,
consumentenzaak, onroerende zaak geschillen.
- Verkeerde rechtsingang?
o Absoluut: Onbevoegdverklaring, art. 72 Rv. De rechter moet zich als hij absoluut
onbevoegd is altijd onbevoegd verklaren, ook als de partijen dit niet vorderen.
o Relatief: pas als de partijen zich erop beroepen, behalve bij kanton zaken, omdat
mensen geen advocaat hebben. Dus als hij relatief onbevoegd is maar partijen doen
er geen beroep op, blijft hij de zaak doen. Art. 110 Rv. Dan wordt de zaak
doorverwezen naar de bevoegde rechter, de zaak gaat gewoon verder vanaf waar hij
gestopt is.
o Verwijzing, art. 73 Rv. Kantonrechter kan naar meervoudige kamer verwijzen, art. 98
Rv.
o Alleen andere sector, art. 71 Rv. Als gedaagde het niet eens is met de
doorverwijzing, lid 5: geen voorziening open.
Verloop van de procedure: twee basisprocedures:
- De dagvaardingsprocedure, art. 45 Rv e.v
- De verzoekschriftprocedure, art. 261 Rv. e.v.
Als het geen verzoekschrift is, is het dagvaarding. Art. 261 Rv jo. 78 Rv.
1. Wat wil eiser bewerkstelligen? Bijv. vordering tot nakoming/ schadevergoeding, bijv. art. 3:296
BW
2. Dan kijken naar de tekst van de wet: Vordering tot nakoming= dagvaarding. Op vordering van.
Op verzoek van= verzoekschriftprocedure. Staat dit er niet= dagvaardingsprocedure.
, Dagvaardingsprocedure:
1. Dagvaarding: deurwaarder is aan het woord.
- Opstellen: inhoud van de dagvaarding: art. 111 lid 2 en 3 Rv jo art. 45 Rv.
o Art. 111 lid 3: Substantieringsplicht: verweren van de tegenpartij opnemen. Als dit
niet in de dagvaarding is opgenomen brengt dat nietigheid met zich mee, art. 120 lid
1, maar lid 4, geld niet voor art. 111 lid 3, dus geen nietigheid.
- Uitbrengen van de dagvaarding: art. 111 lid 1, art. 114 Rv
- Aanbrengen van de dagvaarding: art. 123 en 125 Rv, deurwaarder zorgt dat de
gedaagde de dagvaarding krijgt.
2. Conclusie van antwoord (door gedaagde)
- “Verschijnen” op de roldatum: art. 128 lid 1. Raadsman moet de rechtbank laten
weten dat hij de raadsman is.
o Sector kanton: art. 82 lid 1 en 2 Rv. Rolzitting mag fysiek, maar mag ook schriftelijk,
verschijnen is dus niet verplicht. Geen raadsman, art. 79, 80 Rv.
o Sector civiel: niet daadwerkelijk verschijnen, Art. 82 lid 1 en 2.
- Conclusie van antwoord: art. 128 lid 2 Rv: raadsman legt uit waarom hij het niet eens
bent met de voordering, schriftelijk.
- Of: tegeneis indienen: eis van reconventie, art. 136 en 137 Rv. Daarvoor moet de eiser
wel ingelicht worden. Dan hoeft verweerder geen dagvaarding enzo te sturen en
griffierechten te betalen.
- Verstek en verzet: art. 139-148 Rv. Als de gedaagde zich niet meldt bij de rechtbank
wordt in beginsel verstek verleent; verstekvonnis: de rechtbank zal dan de vordering
van de eiser toekennen.
3. Comparitie:
- Komt de gedaagde wel opdagen: Comparitie (zitting): art. 131 Rv. Functies: verkrijgen
van inlichtingen en beproeven van een schikking.
- Re- en dupliek: art. 132 Rv (als de rechter wil dat de partijen eerst nog schriftelijk op
elkaar reageren voor de comparitie.) Er moet altijd een comparitie zijn want daar
hebben beide partijen recht op.
- Pleidooi: art. 134 Rv
4. Vonnis:
- Incidenten: art. 208 e.v.
- Bewijsverrichtingen: art. 149 Rv e.v.
- Het (tussen)vonnis: art. 229 e.v.
Verzoekschriftprocedure:
- Relatieve bevoegdheid: art. 262 sub a: woonplaats verzoeker.
- Arbeidsovereenkomst: gebaseerd op art 7:681 BW, begint met een verzoekschrift procedure.
- geheel eigen afwijkende regeling (art. 261 Rv e.v.)
- procedure begint door indiening verzoekschrift
art. 78 en 261 Rv.