Volledige samenvatting van het vak kennislijn individu, menstheorie A, van de opleiding Social Work. Met leerdoelen en begrippen. Het document heeft een overzichtelijke structuur en is compleet met alle theorie die je moet kennen voor het tentamen.
Leerdoelen
o Je weet wat psychologie en pedagogiek is en hoe en waarom sociaal werkers
psychologische en pedagogische kennis gebruiken
o Je weet welke functie emoties hebben en wat het belang is van empathie in contact
o Je weet hoe mensen communiceren en wat het belang is van lichaamstaal in contact
o Je weet wat het effect is van vooroordelen en stereotypering op contact maken en
kunt vooroordelen en stereotypering herkennen in een sociaal werk situatie
o Je kent verschillende theorieën over hoe mensen nieuw gedrag leren en hoe je deze
kunt gebruiken in het sociaal werk
o Je kent verschillende theorieën over persoonlijkheid en het in kaart brengen ervan en
je kunt deze herkennen in een sociaalwerksituatie
o Je kent verschillende afweermechanismen en weet hoe deze onze gevoelens,
waarnemingen en gedrag kunnen beïnvloeden.
o Je weet hoe mensen gedrag verklaren en welke fouten mensen maken in het kijken
naar zichzelf en anderen
o Je weet hoe situaties en systemen het gedrag van mensen kunnen beïnvloeden
,College 1: introductie psychologie en pedagogiek
Spiegelneuronen
Wij hebben allemaal een basis aan psychologische kennis. Spiegelneuronen zorgen hiervoor.
Als iemand bijvoorbeeld zich in zijn vinger snijdt, wordt in jouw brein het gebied dat pijn
ervaart ook actief. Of als iemand gaat gapen, gaat een ander ook gapen. Het is eigenlijk de
basis voor empathie. Je ervaart iets wat je een ander ziet gebeuren, terwijl het jouzelf
eigenlijk niet overkomt.
De basis aan psychologische kennis komt ook door ervaring, door wat je meemaakt leg je
ook al een basis.
Psychologie en pedagogiek
Psychologie is de wetenschap van gedrag en geestelijke processen (denken, voelen, doen).
Letterlijk: studie van de geest.
Pedagogiek is de wetenschap van het opvoeden. Letterlijk: kinderleiding.
Begin van de wetenschappelijke psychologie
Wilhelm Wundt sticht in 1879 een psychologisch laboratorium in Leipzig. Eerste onderzoek
van waarnemen bijvoorbeeld prikkelgrens, prikkelonderscheiding, geheugen.
William James stichtte in de VS het eerste psychologisch instituut op aan de universiteit van
Princeton. Onderzoek naar emoties en o.a. religieuze ervaringen.
Psychologie en pedagogiek zijn empirische wetenschappen (ervaringswetenschappen)
Een empirische wetenschap bewijst dingen door observatie en experiment.
Een empirische wetenschap
1) Beschrijft het studieobject
2) Verklaart de verschijnselen (theorieën)
3) Voorspelt op grond van die theorieën dingen die getoetst kunnen worden: als X dan Y
Voorbeeld: agressietheorie
1) De psycholoog observeert en beschrijft agressief gedrag.
2) Zij bedenkt een theorie die de waarnemingen zou kunnen verklaren. Bijvoorbeeld,
agressie komt door frustratie.
3) Door een experiment kijkt ze of dat klopt: worden mensen agressief als je ze
frustreert?
Psychologische wetten
- Zijn waarschijnlijkheden, geen zekerheden zoals in de fysica.
- Mensen zijn geen automaten: een individu kan (bijna) altijd afwijken van wat je
verwacht.
, Waarom moet je als sociaal werker verstand hebben van psychologie en pedagogiek?
Psychologie en pedagogiek helpen je bij het contact te maken en met (het probleem van)
een cliënt beter te begrijpen.
Toepassen van psychologie helpt je om beter hulp te kunnen bieden. Bijvoorbeeld theorie
over rouwverwerking of psychische ziekten.
Psychologische stromingen
Zie tabel uit hoofdstuk 0.
Psycho-dynamische perspectief (psycho-analyse)
Grondlegger Sigmund Freud 1856-1939
- Gedrag wordt sterk bepaald door het onbewuste.
- In dat onbewuste zitten aangeboren driften en verdrongen ervaringen.
- De eerste 5 levensjaren zijn bepalend voor de ontwikkeling van je persoonlijkheid.
- De persoonlijkheid is opgebouwd uit:
o Het onbewuste (ID), voorbeeld: ik wil een hele zak chips leegeten.
o Het bewuste (ego), voorbeeld: neem een handjevol en ga hardlopen.
o Het geweten (superego), voorbeeld: je bent op dieet.
Zwakte van deze stroming: het heeft een hoge mate van een theorie. Door empirisch
onderzoek. Dat maakt deze theorie lastig. Door onderzoeken zie je dat er toch wel een kern
van waarheid in zit.
Behavioristisch perspectief
Watson: de psychologie moet wetenschappelijker worden (zoals de natuurwetenschap).
- Alleen gedrag dat waarneembaar/meetbaar is en waarmee je experimenten kunt
doen is relevant.
- Doel van de psychologie is het toepassen van psychologische kennis om gedrag te
beïnvloeden.
- Gedrag van mensen wordt vooral bepaald door leerprocessen (conditionering).
Voorbeeld: kindje was fan van een wit ratje. Onderzoeker liet de hele tijd als het kindje dat
witte ratje vast had bijvoorbeeld een eng/naar geluid horen. Na een poosje was het kindje
doodsbang voor witte diertjes, ook zonder het geluid.
Skinner: conditionering is toepasbaar in opvoeding, scholen, bedrijven, ziekenhuizen,
gevangenissen. Ook in therapieën (gedragstherapie) met name bij fobieën.
Humanistische perspectief
Behavioristen deden veel onderzoek met dieren. Het typisch menselijke verdween uit beeld:
bewustzijn, vrije wil, liefde, religiositeit, vriendschap, empathie, kunst, ontplooiing...
Focus op het unieke menselijke en hoe mensen zich kunnen ontplooien en groeien tot
gezonde individuen.
Abrhaham Maslow: theorie van fundamentele behoeften. Voorwaarden voor ontplooiing.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ljkeultjes. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
