In dit bestand staan alle aantekeningen van de hoorcolleges (en PowerPoints) van jaar 1 blok 2 van het vak Medische Kennis.
Met deze aantekeningen heb ik een 8,0 op mijn tentamen gehaald.
Vak code: HVVP17MKE2
Blok 2: Medische Kennis
Aantekeningen van HC & PowerPoint
Week 45 HC-3: Ademhalingsstelsel
- Tractus respiratorius = ademhalingsstelsel.
- Alle cellen in je lichaam verbruiken energie. Ze komen over het algemeen aan
energie door aerobe dissimilatie; door glucose te verbranden m.b.v. zuurstof.
Om het bloed zuurstofrijk te maken zijn de longen nodig. De cellen verbranden
glucose samen met zuurstof en daarbij komt CO2, water, warmte en energie
vrij. De CO2 moeten we kwijt zien te raken.
- Normale ademfrequentie in rust voor volwassene: 10-20 teugen/minuut.
Ademhalingsstelsel
Anatomie en de opbouw van de luchtwegen (de wegen):
- Bovenste luchtwegen: neus, mond, keelholte, sinussen.
- Onderste luchtwegen: van trachea tot de alveoli.
Diffusie oppervlakte van de alveoli (gasuitwisseling):
- Gasuitwisseling vindt hier plaats d.m.v. diffusie (= vorm van passief transport;
kost geen energie, iets gaat van een hoge naar lage concentratie).
Spieren leveren de arbeid voor het in- en uitademen (arbeid door de verversing):
- De ademhalingsbewegingen, inspiratie en expiratie.
- Onderbrekingen van het ademritme.
- Bij uitademen is de spier in rust. Belangrijke spier bij ademhaling is het
diafragma (middenrif).
Ventilatie (het verversen van de lucht):
- 0,35L verse lucht komt per inademing in de longblaasjes in rust.
- Functionele residuele capaciteit (FRC) is de oude lucht in de longen en deze
bedraagt 2 tot 3 L in rust.
- In rust wordt 10% van de oude lucht aldus vervangen door verse lucht.
Perfusie van de longen (doorbloeding van de longen):
- Hartminuutvolume
- Regionale verschillen
- De ventilatie en de perfusie moeten met elkaar matchen.
Regulatie van de ademhaling door het ademhalingscentrum.
- Rekkingssensoren en chemosensoren via de n. vagus (input).
- Ademhalingscentrum (sensorverwerking en regulatie).
- In en uitademing, ademfrequentie en ademdiepte via n. phrenicus en nervi
intercostales (output).
Respiratie (= ademhaling)
Waarom is er ademhaling?
- Opname zuurstof
• Nodig voor oxidatie (= verbranding van voedsel → energie).
- Afgifte kooldioxide en andere afvalproducten.
,Relatie met ‘buur’-organen
- De longen liggen in de thoraxholte.
- De longen worden aan de onderkant begrensd door het diafragma. Hier zitten
ook een aantal gaten in, er moeten namelijk een aantal dingen doorheen: de
oesofagus (slokdarm) en grote bloedvaten (zoals vena cava inferior en aorta).
- De ruimte tussen de longen heet mediastinum (hier ligt het hart, grote
bloedbaten en veel lymfevaten).
- Longen worden beschermd door de ribben, aan de voorkant het sternum.
Longhilus
- De longpoort (longhilus) is de plek waar de grote bloedvaten intreden.
- De linkerlong bestaat uit 2 kwabben (kwab = lobus), de rechterlong bestaat uit
3 lobuli. De rechterlong is groter, aan de linkerkant zit namelijk het hart.
Positie hart t.o.v. longen
- De longen zijn omgeven door vliezen: pleura.
- 1 vlies ligt tegen het longweefsel aan: pleura visceralis.
- Het andere deel van het vlies ligt tegen de borstkas aan: pleura pariëtalis:
pariëtale blad.
- Ene deel dus vergroeid met het orgaan en andere deel bekleding van te
borstholte.
- Er zit geen lucht tussen, zit alleen een beetje vloeistof tussen. De bladen
schuiven heel makkelijk langs elkaar. Zodra je inademt, vergroot de ruimte in
je borstkas en zet de borstkas dus uit, omdat er een vacuüm zit tussen de
bladen worden de longen open getrokken en ontstaat er een negatieve druk
en stroomt de lucht de longen in.
- Als er toch lucht tussen de 2 bladen komt hef je het vacuüm en daarbij dus de
functie van de pleura op: een klaplong (pneumothorax).
Van boven naar beneden
- Pharynx:
1. Nasopharynx
2. Oropharynx
3. Hypopharynx
- De luchtwegen en de weg van het voedsel kruisen elkaar. De trachea ligt
ventraal (voorkant) t.o.v. oesofagus.
- Bij het doorslikken van voedsel is het fijn als je de luchtwegen afsluit, ander
verslik je je. Hiervoor heb je het strotklepje (epiglottis). Op het moment dat je
slikt voel je dat het strottenhoofd omhoog beweegt, de epiglottis sluit dan de
luchtweg af. De huig (uvula) sluit de nasopharynx af, je wil ook niet dat het
voedsel uit je neus weer naar buitenkomt.
Larynx (= strot/strottenhoofd)
- Larynx bestaat uit verschillende beenderen en kraakbeenstukken.
- Het begint met het tongbeen. Daarna het schildklierbeen (adamsappel), valt
vooral bij mannen erg op. Daaronder zie je het zegelringbeen en daaronder de
kraakbeenringen van de trachea.
- In het strottenhoofd heb je aan de binnenzijde de epiglottis, hier zie je 2
verdikkingen: ware stembanden (gebruiken we om te spreken) en valse
, stembanden. 2e functie van de stembanden is om nogmaals de luchtweg af te
sluiten als er geslikt wordt.
Trachea (= luchtpijp)
- De kraakbeenringen zijn niet gesloten, aan de achterkant zijn ze open: bij het
doorslikken van een grote voedselbrok is het makkelijk als de slokdarm wat
meer ruimte kan krijgen.
- De trachea splitst zich in een hoofdbronchus naar de linkerlong en in een
hoofdbronchus naar de rechterlong. Uiteindelijk gaan de luchtwegen zich
vertakken tot de laatste takken van de luchtwegen: de terminale bronchioli.
- De luchtwegen zijn bekleed met een bepaald soort epitheel: slijmvorming en
trilharen. Als er bijv. slijm in de luchtwegen beland kan dat met de trilharen
weer omhoog gewerkt worden.
- Plek waar de trachea zich in tweeën splitst: carina.
Alveoli (= longblaasjes) → diffusie
- Gaswisseling tussen ‘buitenwereld’ en ‘binnenwereld’ (capillairen): opname
zuurstof en afgifte koolstofdioxide.
- De longblaasjes hebben samen een groot diffusie oppervlak, 70m2 in rust en
zelfs 100m2 bij inspanning.
- De capillairen lopen heel dicht rondom de longblaasjes. Hier vindt de
gasuitwisseling (afgifte CO2 en opname O2) plaats.
In de longblaasjes (diffusie)
- Zuurstof hoge concentratie in de longen, lage concentratie in het bloed dus
gaat van de longen naar het bloed.
- Koolstofdioxide hoge concentratie in het bloed (want alle afvalstoffen vanuit de
weefsels komen in het bloed) en lage concentratie in de longen dus van het
bloed naar de longen.
- Zuurstof zelf lost heel slecht op in het bloed, we hebben hier dus een
transporteiwit voor nodig: hemoglobine (eiwit in de erythrocyten). Zuurstof
bindt aan hemoglobine, hier komt een zuur bij vrij, dit zuur bindt met
bicarbonaat (een base) en vormt koolzuur en dit valt uiteen in water en CO2.
Dus zuurstof bindt aan hemoglobine en er komt uiteindelijk CO2 vrij.
Gasspanning in de alveoli van O2.
- De O2-spanning in de alveoli is 104 mmHg.
Gasspanning in de capillairen van O2.
- Arteriële kant v/d capillairen is de O2-spanning 40 mmHg.
- Veneuze kant v/d capillairen is de O2-spanning 104 mmHg.
Gasspanning in de alveoli van CO2.
- De CO2-spanning in de alveoli is 40 mmHg.
Gasspanning in de capillairen van CO2.
- Arteriële kant v/d capillairen is de CO2-spanning 45 mmHg.
- Veneuze kant v/d capillairen is de CO2-spanning 40 mmHg.
, Gasspanning in de alveoli
- O2-spanning is hoog (104 mmHg).
- CO2-spanning is (relatief) laag (40 mmHg).
O2 in het bloed
- O2 lost maar weinig vrij op in het bloedplasma.
• 0,3 ml O2 per 100 ml in het bloedplasma.
- Grootste deel bindt zich aan het hemoglobine in de erytrocyten:
• Ongeveer 20 ml O2 per 100 ml bloed is gebonden aan hemoglobine.
• HHb + O2 → HbO2- + H+
CO2 in het bloed
- 10% is vrij opgelost in het bloedplasma.
- 70% als HCO3- (bicarbonaat) in het bloedplasma.
- 20% in de erytrocyten aan het hemoglobine.
• HCO3- + H+ → H2CO3 → CO2 + H2O.
- Zonder hemoglobine kunnen we niet leven. Het zuurstoftransport is daarom
heel afhankelijk van hemoglobine, voor koolstofdioxide is dit iets minder het
geval.
In de weefsels
Omgekeerde volgorde
- De CO2-spanning is relatief hoog in de weefsels (> 45 mmHg).
- De O2-spanning is relatief laag in de weefsels (< 40 mmHg).
• Er vindt diffusie plaats van laag naar hoog.
• CO2-spanning in de capillairen is relatief laag.
• O2-spanning in de capillairen is relatief hoog.
- CO2 verdringt O2 van het Hb in de capillairen.
Circulatie
- Zuurstofrijk en zuurstofarm bloed
- Transport O2 en CO2 via hemoglobine (rode kleurstof) in erytrocyten (rode
bloedcellen).
Hemoglobine
- Hemo = bloed, een glo(bul)ine is een groot 3D eiwit. Kan 4 zuurstof moleculen
transporten per eiwit.
Ademhaling
- Inademen kost energie (actief proces) en dit doe je met name met je
diafragma. Bij het inademen plat je diafragma af (verplaatst zich naar beneden
dus ruimte in thorax wordt groter) en in rust gaat dit gepaard met het
ontspannen van de buikspieren (buikademhaling).
- Borstademhaling; thorax richt wat meer omhoog, hiervoor gebruiken we de
buitenste tussenribspieren.
- Uitademen gaat passief.
- Als je veel moeite moet doen om te ademhalen (bijv. kortademigheid) kan je
gebruik maken van extra spieren die de ademhaling ondersteunen: spieren
van de schoudergordel en hals (hulpademhalingsspieren).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper juliamolthoop. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
