Deze samenvatting is gebaseerd op de veelgebruikte maatschappijleermethode 'Thema's Maatschappijleer'. De samenvatting bevat alle belangrijke aspecten uit het thema 'Parlementaire democratie' en is overzichtelijk opgebouwd per paragraaf.
§1 Wat is politiek?
Politiek → de wijze waarop een land wordt bestuurd. Keuzes maken dus. Veel vraagstukken van
algemeen belang: iedereen heeft er direct mee te maken. Afweging: efficiënt besturen ten kos-
te van participatie van burgers, of andersom? We bespreken enkele staatsvormen.
1.1 Dictatuur
De drie machten zijn hier niet van elkander gescheiden, maar in handen van een kleine groep
mensen. Burgers hebben geen invloed op de politiek, maar kunnen ook hun rechten niet opei-
sen. Een dictatuur is dus geen rechtsstaat. Ook nog de volgende punten:
• Beperkte individuele vrijheid;
• Geen politieke vrijheid (tegenstanders krijgen geen kans);
• Dikwijls overheidsgeweld;
• Geen onafhankelijke rechtspraak;
• Geen vrije pers.
Er is een onderscheid tussen autocratische en totalitaire dictaturen.
Autocratische dictaturen
Eén leider. Kan hoge militair zijn. Bevolking wordt weliswaar onderdrukt, maar er is, wegens ge-
brek aan ideologie, toch een zekere godsdienstvrijheid.
Totalitaire dictatuur
Hier is sprake van indoctrinatie van een bepaalde ideologie. Theocratie valt hier ook onder.
1.2 Democratie
De dictatuur 180° gedraaid. Hier heerst de stem des volks. Onderscheid directe ↔ representa-
tieve democratie. Direct → het volk beslist direct (nu nog steeds; referenda). Representatief:
volksvertegenwoordiger (bij ons de 2e kamer). Ook nog de volgende punten(verder omgekeer-
de van het hiervoor genoemde bij dictatuur)
• Politie en leger hebben beperkte bevoegdheden.
Verschil parlementair ↔ presidentieel stelsel. Presidentieel stelsel → meer daadkracht. Parle-
mentaire democratie → participatie burgers meer gewicht. Veel landen met een parlementair
stelsel hebben een niet gekozen staatshoofd met beperkte macht. Als dat een koning/koningin
is, hebben we te maken met een constitutionele monarchie. Ontbindingsrecht → het recht op
het parlement te ontbinden.
De waarden vrijheid en gelijkheid zijn van groot belang in de democratie. In onze grondwet:
• Taken en bevoegdheden van de drie machten in H2, 3, 5, 6.
• Stemrecht (actief én passief)
• Regels voor besluitvorming staan vast.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper TimoD. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.