Strafprocesrecht – HC 7: het strafrechtelijk bewijsrecht
De bewijsvraag
De rechtbank beraadslaagt ‘op den grondslag der telastlegging en naar aanleiding van het
onderzoek op de terechtzitting over de vraag of bewezen is dat het feit door den verdachte
is begaan.’
De rechter is ook maar een mens…
‘de rechter kan fouten maken bij de selectie en waardering van het bewijsmateriaal. Die
selectie en waardering is mede afhankelijk van de kennis en kunde van de rechter. En
daarmee kan van alles mis zijn. De gevolgtrekkingen die de rechter maakt, kunnen
onlogisch zijn en de veronderstellingen waarvan hij uitgaat niet deugen. Zijn kennis kan
tekortschieten om de relevantie van de bepaalde feiten te doorgronden. De rechter kan ook
gegevens eenvoudig over het hoofd zien, hetgeen ook bij de meest zorgvuldige bestudering
van het dossier kan gebeuren. Mogelijk is ook dat de rechter feiten negeert/niet
gepresenteerd krijgt, juist doordat de bestudering van het dossier tot een ‘tunnelvisie’ heeft
geleid waarin die feiten niet passen. De rechter is tenslotte ook maar een mens, en daarmee
een bron van fouten’ (PG Knigge in vordering tot herziening in de zaak Lucia de B.)
bewijsrecht kans op fouten verminderen
Thema’s:
Hoofdlijnen Nederlands bewijsrecht
o Deelvragen van de bewijsvraag
o Bewijsmiddelen
o Bewijsminima
o Feiten algemene bekendheid
o Vrije selectie en waardering bewijs
o Bewijsstandaard: rechterlijke overtuiging
Getuigenbewijs
Ondervragingsrecht
Hoofdlijnen bewijsrecht
Waarheidsvinding in strafzaken: materiele versus formele waarheid (binnen
grenzen/afhankelijk tll)
o Materiele waarheidsvinding: rechter gaat op zoek naar de historische
werkelijkheid
o Formele waarheid: kan de ten laste legging worden bewezen
Bewijsbeslissing voorbehouden aan professionele rechter (geen jury)
Negatief wettelijk bewijsstelsel (338 e.v. Sv): wettige bewijsmiddelen EN
overtuiging – 338 Sv
o ‘Wettelijk’: rechter kan alleen gebruik maken van wettelijke bewijsmiddelen
o ‘Negatief’: zelfs als er voldoende wettelijk bewijs, moet de rechter altijd nog
overtuigd zijn dat de verdachte het tenlaste gelegde heeft begaan
Bewijsminimumregels
Feiten van algemene bekendheid behoeven geen bewijs
, De rechter is vrij in de selectie en waardering van bewijsmiddelen (grote
verantwoordelijkheid)
De bewijsvraag ontleed
De bewijsvraag ontleed
1. Is er bewijsmateriaal voor het tenlastegelegde?
2. Is het bewijsmateriaal toelaatbaar als bewijsmiddel (wettig, betrouwbaar en
rechtmatig verkregen)?
3. Zijn er voldoende bewijsmiddelen om tot een bewezenverklaring te komen?
a. Elk onderdeel tll dient door ten minste 1 bewijsmiddel te worden ‘gedekt’
b. De bewezenverklaring als geheel dient aan bewijsminimumregels te voldoen
4. Is de rechter op basis van het wettige bewijsmateriaal overtuigd dat de verdachte
het ten laste gelegde feit heeft begaan?
De bewijsvraag ontleed: een voorbeeld
Wettige bewijsmiddelen
1. Eigen waarneming van de rechter (art 340 Sv) - restcategorie
2. Verklaring van de verdachte (art 341 Sv) – ter terechtzitting afgelegde verklaringen
o Murray: in gevallen dat de situatie schreeuwt om een verklaring, kan het
zwijgen van een verdachte hem wel worden tegengeworpen
3. Verklaring van de getuige (art 342 Sv) – afgelegd ter terechtzitting (meeste getuigen
verklaringen zitten al in schriftelijk bescheid)
o Eigen waarnemingen of ondervindingen: gissingen/conclusies niet
toegestaan, de auditu verklaringen wel
4. Verklaring van een deskundige (art 343 Sv)
o Expertise paradox: de rechter roept de hulp van een deskundige in, omdat hij
onvoldoende kennis heeft, vervolgens moet de rechter in zijn bewijsbeslissing
daar wel een oordeel over geven terwijl hij juist onvoldoende kennis heeft
o 1 t/m 4 komen op de zitting tot stand
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rechtsgeleerdheidUVT. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.