100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Samenvatting - Ontwikkeling Stimuleren €12,99   In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting - Ontwikkeling Stimuleren

  • Vak
  • Instelling

samenvatting ontwikkeling stimuleren 1e jaar - lager onderwijs

Voorbeeld 4 van de 58  pagina's

  • 15 juni 2023
  • 58
  • 2022/2023
  • Samenvatting
avatar-seller
ONTWIKKELING STIMULEREN – sem 1
Observeren

1. Wat is observatie?

Observeren= bewust of onbewust informatie opnemen over een situatie of persoon

Waarnemen verschillend van observeren
 Iets waarnemen is nog niet observeren -> observeren gaat verder
 Waarneming is zeer selectief en wordt beïnvloedt door onze ervaringen, gevoelens en verwachtingen.
 Observatie is een basisvaardigheid voor leerkrachten

Waarnemen = heel algemeen en breed, kan alle richtingen uit, kan zeer verschillend zijn bij 2 personen
(-> constant aan het waarnemen)
Observeren= de doelgerichte en systematische waarneming van gedragingen van één of meerdere personen of van een
gebeurtenis, met de bedoeling het waargenomene te beschrijven en samen te vatten


Definitie volgens Prodia
Systematisch en doelgericht waarnemen en registreren van gedragingen, gebeurtenissen en interacties.

Professioneel observeren:
 Doelgericht -> objectief info verzamelen om het leerproces te optimaliseren
 Doelbewust -> bewust van invloeden van eigen aannames of overtuigingen
 Planmatig -> stap voor stap tewerk gaan
 Systematisch -> planmatige en specifieke aanpak

=> observatiedoel

Belangrijk om het doel vooraf te bepalen.
Op voorhand bepalen WAT je observeert
 Anders slaag je er niet in om alles in het oog te houden. Het wordt te veel.
 Je merkt dan ook beter op wat je precies moet te weten komen (cfr card changing trick)
We bepalen dus vooraf een observatiedoel .
Het observatiedoel vertalen we soms ook naar een observatievraag
Concreet voorbeeld:
Doel = de samenwerkingsvaardigheden van Joran tijdens het hoekenwerk in kaart brengen.
Vraag = Welke signalen wijzen op positieve en negatieve samenwerkingsvaardigheden bij Joran tijdens hoekenwerk?

2. Het belang van observeren

Observeren is een middel om:
 Iemand beter te leren kennen
 Om leervraag te verhelderen
 Om eigen handelen te toetsen
 Bepaalde problematiek verder onderzoeken

3. Doelbewust en planmatig observeren
 1 situatie -> verschillende aspecten observeren
 Niet alleen om problemen op te merken
 Voortdurend observeren
o Leerlingen moeten doelstellingen behalen
 Zicht op beginsituatie
 Basis voor leerplandoelen en kerndoelen
Beginsituatie:
 Ontwikkelingsniveau vd kinderen
 Voorkennis
 Leerstoornissen

,  …

4. Soorten observatie

a. Open/ongestructureerde observatie
 Spontaan
 Dagelijkse observaties
 Breed observeren
 Op verschillende plaatsen en momenten
 Op verschillende manieren
 Verschillende personen
 Verschillende gedragingen

Vakgebied lager onderwijs => gedragsobservatie
Wanneer je met mensen werkt, observeer je het gedrag om je begeleiding of communicatie doelgericht in te zetten.
Het menselijk gedrag is heel complex om te observeren omdat er zoveel tegelijk gebeurt.
Het verbale en non-verbale gedrag worden opgesplitst.
Non-verbale signalen worden onvoldoende opgemerkt.

b. Systematische observaties en gestructureerde observaties
 Gesloten observatie
 Specifieke informatie

c. Participerende vs niet-participerende observaties

PARTICIPEREND NIET-PARTICIPREND

Vooral kwalitatief Kwantitatief

Indirecte en directe registratie Direct

Meer interpretatief Streven naar objectiviteit

1 observator 1+ observator

beschrijvend Beschrijvend en toetsend

Onderzoeker = observator Onderzoeker =/ observator

Vraagstelling en design zijn flexibel Vraagstelling en design liggen vast

Observatieduur ongepland Observatieduur gepland en beperkt

Meer plaatsen voor observatie 1 of 2 plaatsen voor observatie

d. Zelfobservatie
 Helicopterview = jezelf en je gedrag vanop een afstand bekijken
 Vaak gevolgd door een zelfreflectie
 Eigen praktijk verbeteren en bijsturen

5. Observatiebias

Observatiebias = verwijzen naar de fouten die de observator maakt tijdens de observatiefase/
storing die optreedt tijdens het observeren

Om de objectiviteit te benaderen geven we bij een observatie dergelijke relevante informatie mee:
 Aandacht = observator is enkel gericht op waar hij aandacht aan wil geven en merkt daardoor enkele invloeden op.
 Selectie = de observator heeft stokpaardjes gebruikt en gebruikt niet al zijn zintuigen.
 Perceptie = wanneer de observator gedrag observeert, interfereren eigen associaties/herinneringen.
 Plaats = de omgeving waarin geobserveerd wordt, heeft een belangrijke invloed.
 Tijd = tijdstip van de observatie is belangrijk bij observator en geobserveerde.
 Vooraf = gedrag dat je net voor de effectieve observatie ziet heeft een invloed.
 Persoonlijke omstandigheden = vermoeidheid observator, slecht gemoed …
-> ALLES HEEFT EEN INVLOED

,BESLUIT
Observeren is belangrijk en moet je leren !
Steeds bewust zijn van factoren die de observatie beïnvloeden en subjectief kleuren.
Een open houding is het hanteren van een doelbewuste en doelgerichte blik is daarbij essentieel.


Registreren
Registratie = gedrag interpreteren, er een betekenis aan geven is nog niet van de orde.

1. Ongestructureerde registratie
 Vrije registratie
 Dagrapportage -> gehanteerd bij stage

2. Gestructureerde registratie

=> Observeren met een specifiek doel

2.1) kwalitatieve registratie

=> inhoud van het gedrag en de nuances weergeven

a. Beschrijvende observatie
 Alles wat gezien wordt, wordt beschreven
 Korte periode
 Logboekmethode
b. Codeersysteem
 Processen op duidelijke manier weergeven
 Nadeel -> codes moeten geleerd worden
c. Gebruik van ABC-schema

Antecedenten Behaviour Consequenties

Wat is de situatie? Welk (on)gewenst gedrag doet zich voor? Wat versterkt (on)gewenst gedrag?
Wat lokt (on)gewenst gedrag uit? Wat houdt het (on)gewenste gedrag in
stand?

Yarno geeft in de bouwhoek de Elias bijt Yarno in de arm. Elias krijgt (negatieve) aandacht van de
volgende opmerking aan Elias: leerkracht: de leerkracht berispt hem.
"jij mag niet mee doen."


2.2) kwantitatieve registratie

=> een kwantitatieve observatie is een meting waarbij de frequentie en ernst van voorkomen van gedrag
in een bepaalde periode of situatie geobjectiveerd.

 Telmethode/turven
 Duurmethode
 Radio-methode of relatieve frequentie
 Gebruik van beoordelingsschalen




Interpreteren

=> subjectieve waarneming die ons gedrag beïnvloedt

1. Indrukvorming

, a. Primacy-effect
 Volgorde van aangeboden elementen is belangrijk
 Eerste indruk is het belangrijkst
b. Halo-effect
 We beschikken niet over alle elementen om een juist beeld te vormen
 Bepaalde persoonlijkheidskenmerken = bepaalde karakteristieken
c. Horn-effect
 1 negatief kenmerk kan een positief beeld verwijderen
 Fysieke handicap -> onterecht als minder verstandig beschouwt
d. Stereotypering
 Toeschrijven van persoonlijkheidskenmerken
 Vb: domme blondjes, pedo-snor …
e. Vooroordeel
 Spreekt voor zich
 Door een gekleurde bril naar iemand kijken
f. Contrast effecten
 De neiging om andere personen, waarin we onszelf herkennen, als positief te beschouwen
g. Selffulfilling prophecy
 Ons gedrag wordt beïnvloedt door het gedrag van anderen
 Positief <-> positief / negatief <-> negatief
h. Cognitieve dissontantie
 Kennis en opvattingen over bepaalde personen
 Tegenstrijdige informatie zorgt voor cognitieve dissonantie.

Dissonantie reduceren:
 Dissonantie negeren
 Voorval als eenmalig beschouwen
 Schema veranderen door nieuwe info

i. Causale attributie

=> houdt zich bezig met de studie van hoe mensen het gedrag van zichzelf/anderen oorzakelijk verklaren.

 Intern: oorzaak ligt binnen het gedrag van het individu (actor)
 Extern: oorzaak ligt buiten het gedrag van individu

ATTRIBUTIEFOUTEN

Fundamentele attributiefout
=> mensen vertonen de neiging om de persoon zelf steeds als oorzaak te zien van zijn gedrag, zonder rekening te houden
met de omstandigheden.

Actor-observer effect
=> actoren maken eerdere externe attributies, observatoren daarentegen maken meer interne attributies.

Self-serving bias
=> mensen kunnen hun slagen en mislukken aan uiteenlopende oorzaken toeschrijven. We hebben de neiging successen
toe te schrijven aan onszelf en mislukkingen aan anderen.

2. Invloed van eigen referentiekader
 Eigen waarden en normen, opvoeding die we meekregen, ervaringen of interesses die we hebben, bepalen zowel de
observatie (wat we opmerken of niet) als de interpretatie (welke verklaring we aan iets geven).

3. Interpretatie vanuit wetenschappelijke kaders
 Psychodynamisch kader
 Leer theoretisch kader
 Gedragstherapeutisch kader
 Systeemtheoretisch kader

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sarahvanachter. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 82191 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€12,99
  • (0)
  Kopen