College aantekeningen
Historiografie hoorcollege aantekeningen
- Instelling
- Radboud Universiteit Nijmegen (RU)
Dit document bestaat uit alle aantekeningen van de hoorcolleges over historiografie.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 34 pagina's
Voorbeeld 4 van de 34 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
VolgenVoorbeeld van de inhoud
Historiografie hoorcollegesHoorcollege 1: Introductie & Oudheid
Introductie
- Geschiedenis
1. Verleden (res gestae)
2. Geschiedschrijving (historia rerum gestarum)
- Historiografie
1. Geschiedschrijving
2. Geschiedenis van de geschiedschrijving
Op welke manier is er naar de geschiedenis gekeken door de
historici die voor ons waren?
Hoe is in het verleden geschiedenis bedreven?
- Historische grondslagen van het vak
- Breuken en continuïteit
Opzet reeks
1. Oudheid
2. Middeleeuwen (& renaissance)
3. Vroegmoderne tijd/Verlichting
4. Negentiende eeuw
5. Sociaaleconomische geschiedenis
6. Cultuurgeschiedenis
7. Geschiedenis van politieke taal
Paradigma
- Een samenhangend pakket van (onbewuste) opvattingen en aannames over
het doel en de invulling van het vak een manier van kijken, waar ben je
naar op zoek, wat vind je interessant
- Waarom en hoe schrijven wij geschiedenis?
- 7 terugkerende aspecten
1. Doelstellingen
2. Determinanten wie of wat zijn de personen of krachten die bepalen
wat er in de geschiedenis gebeurt? Zijn dat goden, belangrijke mannen
of de economie etc. etc.?
3. Thema’s wat zijn nu interessante onderwerpen waarin je je kan
verdiepen als historicus
4. Concepten
5. Methoden
6. Bronnen
7. Stijl
,Oudheid
- Hoe geschiedenis in de Oudheid zelf werd geschreven
- Polemeius is zich ervan bewust dat hij Alexander te veel op een voetstuk zet,
dus hij laat geen absolute waarheid schrijven, daarnaast blijft de determinant
goden erg belangrijk en het vergelijken met andere Griekse episodes ook
Egypte & Mesopotamië (zie Woolf)
- Samenhang met ontwikkeling complexe samenlevingen sedentair
1. Meer behoefte om gebeurtenissen vast te leggen?
2. Schrift
- Vroege vormen van vastleggen van informatie: koningslijsten, annalen &
kronieken
1. Steen van Palermo (lijst van Egyptische farao’s & gebeurtenissen, 25 e
eeuw v. Chr.) Dit is waarschijnlijk op een later moment
samengesteld, omdat op het einde de vakken groter werden met meer
symbolen erin. Dit lijkt op een vorm van historisch onderzoek.
2. Sumerische koningslijst (begonnen in de 21e eeuw v. Chr., gaat terug
tot in mythisch verleden) Legitimeren van de situatie
3. Assyrische en Babylonische kronieken (3e-1e millennium v. Chr.)
Op jaarlijkse basis wordt geschreven wat het belangrijkst was
Onderzoek voor nodig
Heden verklaren/legitimeren
- Oral traditie (epos)
1. Epos van Gilgamesj
De joodse traditie
- Tenach (joodse bijbel) geschreven tussen 10e en 6e eeuw v. Chr.
- Geen sterk onderscheid tussen ‘geschiedenis’ en ‘mythe’
- Belang van genealogie meer in narratieve vorm
Vroege Griekse geschiedschrijving
- Epen van Homerus (8e eeuw v. Chr.)
1. Opnieuw: geen sterk onderscheid tussen ‘geschiedenis’ en ‘mythe’
2. Poëzie: geschreven in metrum poëtische manier van schrijven
3. Ilias: oorlog tussen Grieken en Trojanen
4. Onderdeel van een breder palet aan verhalen over het verleden (orale
traditie) slechts een klein deel van deze orale traditie is
opgeschreven
5. Voorbeeld: Laocoön verhaal over priester die het Trojaanse paard
niet wilde binnenlaten, maar hij werd niet geloofd en de goden stuurde
twee grote slangen om hem en zijn zonen aan te vallen
Paradigma recap
- Doelstellingen: legitimeren en begrijpen van een situatie
- Determinanten: strijders in oorlogen, goden en het lot
- Thema’s: oorlog
,Herodotus van Halicarnassus (ca. 485-425/20 v. Chr.)
- ‘Vader van de geschiedschrijving’ niet omdat hij de eerste was die op deze
manier schreef, maar omdat hij als eerst de term historie in een soort van
dezelfde manier gebruikt
- Proza
- Historiën
1. Onderwerp: Perzische Oorlogen
2. Belang empirisch onderzoek & etnografie
- ‘Dit is het verslag van het onderzoek van Herodotus van Halicarnassus…’
1. Hij reflecteert ook op de historische waarde, omdat hij vermeld dat hij
niet zeker weet of een bepaalde bron klopt
- ‘…om de herinnering aan het verleden levend te houden en de grootse,
indrukwekkende prestaties van de Grieken en andere volkeren te
vereeuwigen.’ Duidelijk voorbeeld van een doelstelling (binnen het
paradigma)
Thucydides (ca. 460-400 v. Chr.):
- De Peloponnesische Oorlogen
- Legeraanvoerder van een deel van de Atheense troepen; verbanning
vanwege verlies Amphipolis
- Veel aandacht voor:
1. Objectiviteit gebruikt veel bronnen en zoekt naar de reflectie van de
historische werkelijkheid
2. Oorzaak en gevolg hiermee kon hij logica en duidelijkheid brengen
3. Psychologie van hoofdrolspelers waardoor worden de determinanten
gedreven (persoonlijke motieven)?
4. Speeches legeraanvoerder verteld aanmoedigende speeches naar
troepen, is nooit de letterlijke tekst maar hierdoor geven de antieke
auteurs het werk meer stilistische vorm en spanning. Dit zijn dus
eigenlijk de speeches van de auteurs zelf
Vergelijking (zie Woolf)
- Herodotus
1. ‘Verhalenverteller’
2. Universele geschiedenis
- Thucydides
1. ‘Psycholoog’
2. Focus op één oorlog
3. Contemporaine geschiedenis
- Overeenkomsten & verschillen in aspecten van paradigma
1. Voorbeeld overeenkomst: thema is oorlog
De 4e tot de 2e eeuw (hellenistische periode)
- Weinig bewaard gebleven, vooral fragmenten
- Algemene tendens: geschiedschrijving wordt ‘persoonlijker’ meer aandacht
voor individuen, hun daden en hun emoties
- Veelal fragmentarisch overgeleverd
- Uitzondering: Xenophon (c. 431-352 v. Chr.)
1. O.a. Anabasis: tocht van Cyprus naar het binnenland
, Romeinse geschiedschrijving
- Vroegste bekende teksten dateren NA Tweede Punische Oorlog (218-201 v.
Chr.)
- Historische context: legitimatie uitbreiding Romeins macht
Annales traditie
- Belangrijke zaken per jaar opgetekend
- Fasti consulares, fasti Triumphales, annales maximi (soort archieven die door
de Opperpriesters werden bewaard, meer administratie dan echte
geschiedschrijving omdat er niet wordt toegevoegd hoe de Romeinen over
deze geschiedenis schrijft)
Eerst ‘Romeinse’ historicus: Polybius (ca. 200-117 v. Chr.)
- Komt uit Megalopolis (Peloponnesos) in 168 v. Chr. als gijzelaar naar Rome;
in kring van de Scipio familie
- Historiae in 40 boeken (5 overgebleven)
- Geschiedenis van Rome 220-146 v. Chr.
- Expliciete uitspraken over eigen en andermans methode
Titus Livius (59 v. Chr. – 17 n. Chr.)
- (Annales) ab Urbe condita
- Schrijft grote geschiedenis over Rome, namelijk vanaf de stichting van de stad
- Blijkbaar is een belangrijk aspect van de geschiedschrijving in de oudheid dat
het een mooi verhaal moest worden stilistische vaardigheid
- Blijkbaar was er ook een discussie gaande over betrouwbaarheid van de
bronnen
- Het stellen van voorbeelden is belangrijk exempla
Dionysius van Halicarnassus (ca. 60 v. Chr. – 7 n. Chr.)
- Schrijft in het Griekse over de oer geschiedenis van Rome hij vertelt dat hij
een goede reden heeft om hierover te beginnen ookal vinden mensen dit
verhaal saai of het niet waard
- Belangrijkste these: Rome als Griekse stad
Gaius Cornelius Tacitus (ca. 55-116 n. Chr.)
- Politieke carrière
- ‘Historiae’: Flavische tijd, 69-96 n. Chr.
- Annales ab excess Divi Augusti (jaarboeken vanaf dood vergoddelijkte
Augustus, 14-68 n. Chr.)
Geschiedschrijving als nieuw antiek genre
- Niet simpelweg vastleggen van gebeurtenissen; samenhangend verhaal
creëren met specifiek doel
- Exempla
- Aandacht voor bronmateriaal, verzamelen en kritische blik
- Rol van literaire stijlmiddelen, retorica
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hayaamchibane. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,29. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 64438 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen