Samenvatting van Biologie VWO Nectar 4e editie H7 - Evolutie
Let op! van paragraaf 7.4 is alleen het kopje evolutionaire stamboom examenstof, de rest kan alleen voorkomen op het schoolexamen!
Bi – H7 - Evolutie
7.1 ONTSTAAN VAN DE MENS
Schepping en evolutietheorieën
- Creationisme: geloof in bovennatuurlijke schepper. Weerhield mensen ervan te denken over:
- Evolutie: ontwikkeling van het leven op aarde.
- Paleontologie: wetenschap die fossiele resten of sporen van organismen bestudeert.
- Catastrofetheorie: grote natuurramp is oorzaak van uitsterven van organismen in bepaald gebied .
vervolgens was er weer een nieuwe schepping, met nieuwe soorten.
- Evolutietheorie: theorie die ontwikkeling van leven op aarde verklaart.
- Lamarck: organismen geeft aanpassingen door aan zijn nakomelingen.
- Darwin: in populatie leiden verschillen in eigenschappen en leefomgeving tot hoge selectiedruk:
invloed van omgeving op overlevingskansen van individuen.
- ‘Survival of the fittest’: individuen die het best aan hun omgeving zijn aangepast, hebben meer
kans om in ‘stuggle for life’ te overleven. Ze krijgen meer nakomelingen dan minder goed
aangepaste soortgenoten.
- Neodarwinistische theorie; theorie van Darwin aangevuld met wetenschappelijke ontdekkingen
over DNA en mutaties.
Theorieën over de evolutie van de mens + het begon in Afrika
- Bipedi: lopen op twee benen.
- ‘out of Africa’-hypothese: hypothese die oorsprong van mens uit Afrika verklaart.
- Migratiepatronen: patronen van migratie van voorouder van huidige bevolkingsgroepen.
- Onderzoekers delen mensen in in haplogroepen, gebaseerd op overeenkomsten in haplotype.
- Y-chromosomale Adam: gemeenschappelijke mannelijke voorouder op basis van Y-chromosoom.
- Mitochondriale Eva: gemeenschappelijke vrouwelijke voorouder op basis van mtDNA.
7.2 ONTSTAAN VAN NIEUWE SOORTEN
De omgeving selecteert
- Veranderingen in selectiedruk, zorgen dat andere eigenschappen in het voordeel zijn,
eigenschappen die eerder gunstig waren nemen weer af in de populatie.
- Darwin werkte op dat variatie in eigenschappen tussen soortgenoten een belangrijke voorwaarde is
bij proces van natuurlijke selectie. Wetenschappers ontdekte dat mutaties in DNA en recombinatie
van erfelijk materiaal door geslachtelijke voortplanting voor grote variatie zorgen.
Samen evolueren
- Er ontstaat een soort evenwicht tussen investeringskosten (energie) en opbrengst (overlevingskans)
als het gaat om aanpassingen en hun effectiviteit.
- co-evolutie: evolutie waarbij soorten zich aan elkaar aanpassen en gezamenlijk evolueren.
Gesplitste populaties
- Allopatrische soortvorming: evolutie van soorten door splitsen van populatie door een barrière.
- Verschillende selectiedruk in beide gebieden, kan leiden tot andere mix aan eigenschappen.
- Verschillen kunnen zo groot worden dat individuen elkaar niet meer herkennen als soortgenoten
of dat er geen vruchtbare nakomelingen meer ontstaan.
- Sympatrische soortvorming: evolutie van soorten doordat individuen binnen hetzelfde gebied zich
uitsluitend voortplanten binnen een kleine deelgroep. Als gevolg van:
- Seksuele selectie: selectie die plaatsvindt bij het uitkiezen van een sekspartner binnen eigen
soort. Heeft invloed op allelenmix van nakomelingen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yansnoek. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,71. Je zit daarna nergens aan vast.
