- Verwoorden op welke twee samenhangende vragen de sociologie antwoord probeert te
geven
Twee samenhangende vragen:
Hoe worden mensen in hun gedrag beïnvloed door het feit dat zij deel uitmaken van allerlei
samenlevingsverbanden oftewel groeperingen?
o Die groeperingen kunnen variëren van het gezin tot de samenleving als geheel. Een
gangbare indeling is:
Microniveau: kleine samenlevingsverbanden waarvan mensen deel
uitmaken, oftewel de directe sociale omgeving van een individu.
Gezin, vriendengroep of een team van collega’s
Mesoniveau: grotere organisatorische verbanden waarvan mensen deel
uitmaken, oftewel de wijdere sociale omgeving
School, kerkgenootschap, wijk
Macroniveau: de maatschappij als geheel
Hoe zit de samenleving in elkaar?
o Subvragen:
Hoe zijn de machtsverhoudingen?
Welke waarden en normen worden belangrijk gevonden?
Etc.
- De wetenschappelijke benadering van de sociologie beschrijven en benoemen wat de
relevantie van de sociologie is voor verpleegkundigen
Sociologie: probeert objectief vast te stellen hoe de maatschappelijke werkelijkheid in elkaar zit
Empirische wetenschap: een wetenschap waarbij kennis voortkomt uit een systematische
waarneming van feiten
Sociologen zijn zowel geïnteresseerd in de objectieve werkelijkheid als in de vraag hoe mensen de
werkelijkheid subjectief beleven.
Er worden regelmatigheden in kaart gebracht en geen wetmatigheden.
Relevantie sociologie voor verpleegkundigen:
Goede zorg begint bij kennis van menselijk gedrag en alle factoren die gedrag beïnvloeden
Verpleegkundigen krijgen te maken met gezond en vreemd gedrag en het is belangrijk dit
gedrag niet bij voorbaat te veroordelen.
Het helpt het eigen gedrag en dat van anderen beter in kaart te brengen
Het helpt meer inzicht te krijgen in maatschappelijke factoren die betrekking hebben tot
zorg, ziekte en gezondheid, bijvoorbeeld factoren die van invloed zijn op het functioneren
van mantelzorg of het verband tussen gezondheid en sociale klasse
Het helpt meer inzicht te krijgen in de inrichting en ontwikkeling van de gezondheidszorg en
de rol van de verpleegkundige daarin
Het helpt meer inzicht te krijgen in de positie van verpleegkundigen in allerlei groeperingen
op micro-. Meso- en macroniveau
, - De volgende begrippen sociologisch duiden: interactie, identiteit, collectieve definitie van
de situatie, en referentiekader
Interactie: mensen zijn op elkaar gericht en stemmen hun gedrag op elkaar af; onderlinge
wisselwerking
Subjectieve definitie van de situatie
Identiteit: de wijze waarop iemand zichzelf ziet (zelfbeeld), komt tot stand via allerlei
interactieprocessen.
Worden voor een groot deel bepaald door onze sociaal-culturele omgeving
Het beeld dat anderen van mij hebben, beïnvloedt in sterke mate mijn zelfbeeld
Subjectieve definitie van de situatie: mensen creëren hun eigen werkelijkheid door hun eigen
ervaringen.
Collectieve definitie van de situatie: interpretaties op situaties die wij al hebben geleerd om te
definiëren.
Niet elke keer opnieuw moet je tot een interpretatie komen
Bijvoorbeeld iedereen weet hoe een verjaardagsfeestje gaat; via een soort ritueel
Interpretaties liggen niet voor altijd vast; kunnen veranderen
Door samenleven van mensen uit allerlei verschillende culturen ontstaan er vaker
interpretatieproblemen.
Referentiekader: het geheel van waarden, normen, overtuigingen en vanzelfsprekendheden op grond
waarvan de leden van een groepering oordelen en handelen.
Hierdoor heeft iedereen andere interpretaties
Mensen ontlenen hun referentiekader aan de samenleving en de groeperingen waarvan zij
deel uitmaken
“sociale” bril
Fundamentele attributiefout: invloed (verantwoordelijkheid) persoon op handelen wordt
overschat.
- De gevolgen beschrijven van etiketterings- en stigmatiseringsprocessen
Etikettering: in een hokje plaatsen van een persoon.
Stigma: een eigenschap met een negatieve lading plakken op iemand.
3 soorten stigmata:
Lichamelijke gebreken en afwijkingen: huidaandoeningen, amputaties
Als ongewenst beschouwde karaktertrekken: psychische stoornissen, verslaving
Collectieve stigma: het behoren tot een bepaald ras, een bepaald volk of een bepaalde religie
Stigma heeft voor de betrokkene zeer verstrekkende gevolgen
, Opmerkelijke van etikettering en stigmatisering is dat één bepaald kenmerk wordt uitgelicht en de
rest overschaduwd.
Selffulfilling prophecy: een subjectieve definitie van de situatie zichzelf kan waarmaken. Een zichzelf
waarmakende voorspelling. Bijv. je gaat in een broek met gaten naar een chic restaurant. De ober
denkt dan misschien: van zo’n persoon ga ik nooit fooi krijgen en de bediening wordt daardoor
magertjes. Jij denkt dan ik ga bij zo’n slechte bediening geen fooi geven.
Selfdestroying prophecy: men geeft een juiste definitie van de situatie waarnaar men gaat handelen,
waardoor de juiste definitie onjuist wordt. Bijv. jaren geleden kozen veel jongeren voor de opleiding
verpleegkunde tot dat er op een gegeven moment gezegd werd dat er te veel verpleegkundigen
zouden komen. Daardoor kozen minder mensen de opleiding, met als gevolg dat er een tekort aan
verpleegkundigen ontstond.
Vooroordeel: een bepaalde min of meer vaste manier van denken, voelen en handelen die een
gedeelte van de sociale werkelijkheid in behoorlijke mate vertekent.
Stereotype: een min of meer vaste manier van denken, voelen en handelen van een groep mensen
ten aanzien van een andere groep, waardoor de werkelijkheid sterk vertekend wordt.
Extra:
Sociologen bestuderen:
Hoe wij met elkaar samenleven in de maatschappij; welke invloed we op elkaar hebben en
hoe de omgeving waarin we wonen ons beïnvloedt
Sociologen maken duidelijk dat de maatschappij waarin je leeft jou beïnvloedt, vaak zonder
dat je het zelf door hebt
Sociologie – psychologie – GDW
Psychologen kijken naar het individu en sociologen kijken naar groeperingen.
Lesvoorbereiding 2 – gedragswetenschappen
- Het fenomeen ‘cultuur’ beschrijven en de hiermee samenhangende begrippen waarden,
normen, en afwijkend gedrag
Cultuur: een geheel van voorstellingen, opvattingen, waarden en normen die mensen zich als lid van
hun samenleving verworven hebben door middel van leer- en gewenningsprocessen en die van grote
invloed zijn op hun gedrag in ruimere zin.
Cultuur heeft te maken met alle aspecten van het dagelijks leven.
Verloopt via socialisatieprocessen
Subcultuur: een cultuur die een aantal kenmerken gemeenschappelijk heeft met de overkoepelende
cultuur, maar die ook een aantal eigen elementen heeft.
Waarden: collectieve opvattingen over wat mensen goed en daarom nastrevenswaardig vinden.
Mensen kunnen aan een en dezelfde waarde heel verschillende gedragsregels ontlenen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elienp. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.