Deze samenvatting is een combinatie van meerdere bronnen. Hierin worden alle belangrijke aspecten van Nederlands 4: spelling behandeld. Voor Nederlands 4 heb je ook de kennis van Nederlands 1, 2 en 3 nodig. Leer dat dus eerst. In mijn samenvatting zul je ook een aantal begrippen tegenkomen van 1, 2...
Nederlands spelling 4 samenvatting
Leyla Yildirim, klas 1B
Schriftsystemen
1. Alfabetisch schriftsysteem: Nederlandse taal, letters
Spraakklanken weergegeven door letters
2. Pictografisch schriftsysteem: pictogrammen, tekeningen en afbeeldingen.
- Verkeersborden
3. Logografisch schriftsysteem: plaatje om woord weer te geven
Chinees schrift
Alfabetisch schriftsysteem
Niet elke spraakklank correspondeert met een aparte letter. Men gebruikt daarom de termen foneem en
grafeem.
Foneem: een spraakklanken die betekenisverschil tussen klankgroepen veroorzaakt
Grafeem: een letter of een letter combinatie
Ieder foneem name wordt door een apart grafeem weergegeven.
Principe in Nederland:
34 fonemen -> klanken
36 grafemen -> letters of lettercombinaties
Problemen:
Herkennen van fonemen is lastig
We moeten letters combineren om fonemen weer te geven
Koppeling tussen foneem en grafeem is niet eenduidig. Voor een foneem zijn soms meerdere
grafemen te gebruiken.
Fonemen kunnen worden verdeeld in:
Lange klinkers: aa/ee/oo/uu
Korte klinkers: a/e/o/u/i
Tweetekenklinkers: au (ou), ij (ei), ui
- Andere naam: Tweeklanken
Medeklinkers: b, c, d, f etc.
Vier hoofdregels (principes) Nederlandse spellingssysteem :
1. Fonologisch principe: klanken
Voor elke spraakklank een aparte letter of lettercombinatie
Ieder foneem krijgt een grafeem
Ieder grafeem staat voor 1 foneem
Klankzuivere woorden: kat, vaas, struik
Basisprincipe van het Nederlands
- Als we kinderen leren spellen moeten ze eerst het fonologische deel onder de knie
hebben
Moeilijkheden: uitzonderingen vaak gekoppeld aan andere spellingsregels
2. Morfologisch principe: vorm van het woord, meervoud, enkelvoud, d/t?
, Als we bij spelling uitgaan van de vorm in plaats van de klank dan spreken we van het morfologisch
principe. Het wordt ook wel het beginsel van de vorm overeenkomst genoemd.
Woorden zijn vaak opgebouwd uit kleinere elementen die elk een eigen betekenis hebben ->
morfemen.
- Gebonden morfemen: on-, be-, ver-, -ig -heid
- Vrije morfemen: Fiets, bel, deur, tas
Regel van gelijkvormigheid:
Een woord of achtervoegsel steeds op dezelfde manier schrijven
Vergelijken hoe het morfeem in een ander woord klinkt
- Hond – honden (je hoort /d/ duidelijk in meervoud)
- Atje au en otje ou
Regel van overeenkomst:
Dezelfde manier gevormd en op dezelfde manier geschreven
Opbouw van een woord wordt in de spelling duidelijk
- Hij vindt, want het is ook hij werkt
- Stationsstraat want Het is ook Stationsplein.
Moeilijkheden:
- Kinderen vinden dit lastig Omdat ze gewend zijn te horen wat ze schrijven nu moeten ze dat in
bepaalde gevallen weer loslaten om een regel toe te passen.
3. Etymologisch: leenwoorden
Geschiedenis en herkomst van een woord zijn bepalend voor de schrijfwijze.
- De vroegere vorm van de schrijfwijze van het woord bepaalt
- Herkomst van een woord is belangrijk
- Dit geldt ook voor leenwoorden
Betekenis van een woord bepaalt de spelling:
- De wei en wij
- Rauw en rouw
4. Syllabisch principe: bakker jager woorden
Gebaseerd op klankstukken die de spreker als 1 groep gebruikt
Anders dan lettergreep, lettergreep is visuele verdeling -> zie je -> bak – ker – tje (bakkertje)
Syllabe: klankgroep -> hoor je -> ba – kur – tju (bakkertje)
Verenkelingsregel: als klankstuk eindigt op lange klank dan schrijven we een korte klank
- Apen -> aa -> a
Verdubbelingsregel: als klankstuk eindigt op korte klank wordt medeklinker die erop volgt
verdubbeld
- Mappen -> /a/ -> pp
Moeilijkheden: Kinderen vinden deze regels heel lastig, gaan op hun gehoor af normaliter. Moeten
verschillende handelingen verrichten:
- Woord verdelen in klankstukken
- Spraakklanken kunnen herkennen als een korte of lange klinker
- Regel toepassen
Mentale lexicon
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper l.v.1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
