Samenvatting
Geschiedenis samenvatting tijdvak 5 + 6 (vwo)
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Geschiedenis samenvatting tijdvak 5 6 (vwo)
[Meer zien]Voorbeeld 1 van de 9 pagina's
Voorbeeld 1 van de 9 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Geschiedenis – hoofdstuk 5 en 6Paragraaf 5.1 – De renaissance het mens en wereldbeeld van de renaissance en de hernieuwde oriëntatie op de klassieke oudheid.
Een nieuw levensgevoel.
In steden als Milaan, Florence en Rome was in de late middeleeuwen een machtige bovenlaag van handelaren en
bankiers ontstaan. Ze hadden volop geprofiteerd van handel met Midden-Oosten en rijke steden in Vlaanderen. Om
rijkdom te tonen bouwden ze grote villa’s en lieten de beste kunstenaars voor hen werken; daar ontstond het
nieuwe mensbeeld (= idee dat mensen hebben van de mens), nieuw wereldbeeld (=idee dat mensen hebben van
mens en wereld) en nieuw levensgevoel; meer oog plezierige kanten van het leven. Niet meer zo strak met god/
leven na de dood bezig van momento mori (gedenk te sterven) naar carpe diem (pluk de dag). Kregen
belangstelling voor klassieke erfgoed (=wat is geërfd van eerdere generaties). De Griekse en Romeinse beelden
werden bewonderd, i.p.v. heidense restanten. Middeleeuwen werden gezien als donkere tussenperiode die de 16e
eeuw scheidde van een glorieus tijdperk. De herleving van waarden en schoonheidsidealen van de oudheid kreeg de
naam renaissance; wedergeboorte. Het begon in de 15e eeuw in Italië en verspreidde zich vanaf 1500 over rest van
Europa begin van vroeg moderne tijd.
Het Humanisme en universele mens.
bij de herontdekking van klassieke oudheid speelde het humanisme een belangrijke rol (=stroming van geleerden
rond 1500 die klassieke cultuur bestudeerden, of levensbeschouwing die nadruk legt op menselijke waardigheid/
vrijheid). In de middeleeuwen hadden monniken klassieke teksten vertaald, maar de ideeën van klassieke schrijvers
hadden ze aangepast dat het niet strijdig was met christelijke leer/ of de leer ondersteunen. Humanisten wilden
denkwereld van klassieke schrijvers begrijpen zoals die echt was. Ze ontdekten dat monniken veel fouten teksten
hadden vertaalt en gingen die herstellen, voorzagen van uitleg om het voor de mens begrijpelijk te maken. Ze waren
onder de indruk van de schoonheid van Grieks en Latijn. Geleerden uit Constantinopel vluchtten naar Italië (de
Turkse veroveringen 1543 gaf het humanisme extra impuls)en namen Griekse manuscripten en kennis van oudheid
mee. Het humanisme was beweging van geleerden, maar lezen van klassieke teksten ging bij opleiding van gegoede
burgerij horen ontwikkeling tot verstandig en mondig individu werd een nieuw opvoed ideaal. Ideale mens: uomo
universails = mens die zich op meest uiteenlopende terreinen had ontplooid: Leonardo da Vinci, onderzocht alles
door eigen waarneming. Hij sneed lijken open, keek naar vogels, bestudeerde invloed van licht op kleuren, ontwierp
watermolens en andere instrumenten.
Verspreiding over Europa.
rond 1500 verspreide zich het uit buiten Italië, mede door boekdrukkunst en onderlinge contacten. Erasmus
(propageerde christelijk humanisme. Studie van oudheid moesten leiden dat het christendom werd verdiept en
gezuiverd) en Thomas More (Utopia- beeld schets van ideale samenleving zonder privé bezit, mannen en vrouwen
kans om te ontwikkelen, meerdere godsdiensten) waren belangrijke humanisten. De leergierigheid en kritische
instelling in deze tijd van ontdekkers en hervormers stimuleerden ook natuurwetenschappelijk denken; Copernicus,
ontwierp wiskundig model van zonnestelsel waarbij de zon het middelpunt was = aanloop wetenschappelijke
revolutie van de 17e eeuw, die het wereldbeeld verder zou veranderen.
Klassieke kunst als voorbeeld.
ook beeldhouwers, architecten en beeldende kunstenaars bestudeerden het werk van G en R. Ze gingen naar Rome
en zochten/groeven ruïnes uit, maten het op en tekenden het na. De klassieke vormen van de zuilen keerden terug,
net als in oudheid streefden architecten naar evenwicht en harmonie. Beeldende kunstenaars wilden zo realistische
mogelijk werken; onderzochten natuur en menselijke anatomie, besteedden veel aandacht aan
gezichtsuitdrukkingen en lichaamshoudingen en brachten diepte aan. De onderwerpskeuze werd breder; niet alleen
Bijbels. Kerk bleef wel een rijkelijke en belangrijke opdrachtgever en Bijbel bleef inspiratiebron. Maar positie van
kunstenaar veranderde/ anonieme middeleeuwse schilder maakte plaats voor de zelfbewuste kunstenaar en
signeerden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper StudieLeutje. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen