100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Samenvatting samenleving, feiten en problemen €6,99
In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting samenleving, feiten en problemen

 11 keer bekeken  0 keer verkocht
  • Vak
  • Instelling

Dit is een samenvatting gebaseerd op de powerpoints met wat extra uitleg. Ik haalde hiermee een 14/20!

Voorbeeld 4 van de 42  pagina's

  • 20 juni 2023
  • 42
  • 2022/2023
  • Samenvatting
avatar-seller
Samenleving, feiten en problemen
Positieve analyse → feitelijke vragen → hoe ziet de wereld eruit

Normatieve analyse → waardeoordelen → hoe zou de wereld eruit moeten zien?

Inleiding: een conceptueel kader
We bestuderen samenlevingen → meerlagige structuur (lokaal, regionaal, nationaal, supranationaal
en wereldwijd), je bevindt je dus in meerdere samenlevingen tegelijk

Een samenleving bestaat uit individuen, ook wel leden genoemd → het lidmaatschap bestaat uit 3
delen:

- Burgerrechten
- Politieke rechten
- Sociale rechten

Leden van samenlevingen zijn niet geïsoleerd van elkaar → ze leven, werken, spelen, studeren, …
samen → vormen sociale basisinstituties, zoals:

- Gezin
- Bedrijf
- Overheid

Drie basisinstituties

Basisinstitutie 1: het gezin

Waarom een gezin vormen?

- Nieuwe mensen voortbrengen
- Nieuwe leden verzorgen
- Wederzijdse hulp bieden
- Samenwerken
- Middelen samen gebruiken
➔ Gezinnen zijn informeel georganiseerd

Cognitieve revolutie:

= ongeveer 70.000 jaar geleden → homo sapiens ontwikkelt taal op dat moment wat voor nieuwe
mogelijkheden zorgt:

- Samenwerken in groepen
- Creatie van een verbeelde werkelijkheid
- Ontwikkeling van cultuur en religies
- Ruil en handel → de leden van een samenleving doen aan ruil op de markt (meestal:
verkopers die goederen/diensten aanbieden aan kopers in ruil voor geld) → ruil is het
essentiële kenmerk van een markt

Voorbeeld van prehistorische zorg: geval van Romito 2 → vroegst bekende geval van dwerggroei →
kon niet voldoen aan normatieve eisen van zijn samenleving dus kreeg zorg in de verschillende
levensfasen

,Agrarische revolutie: ongeveer 10.000 jaar geleden ontwikkelde de homo sapiens landbouw
waardoor grotere samenlevingen in stand gehouden kunnen worden maar ook sociale hiërarchieën
en ongelijkheid ontstaan hierdoor + men ontwikkelt schrift

Basisinstitutie 2: de overheid

De grote samenlevingen eisen een meer formele organisatie → sommige leden krijgen de macht om
over anderen te heersen = de overheid

Functies overheid: weten maken en handhaven + belastingen innen en uitgeven

1 van de oudste wetteksten = codex van Hammurabi = een Babylonische wettekst en komt van 1776
VC

Belastingen in Oude Egypte → wanneer oogst binnenkomt, een vijfde aan de Farao geven

Industriële revolutie: rond 1800, bij de uitvinding van de stoommachine waardoor productiviteit en
verstedelijking toeneemt → diepgaande transformatie van de samenleving

Basisinstitutie 3: de onderneming

- Winst maximaliserende bedrijven ontstaan door schaalvoordelen in de productie
- Er zijn productiemiddelen nodig om goederen te kunnen produceren namelijk kapitaal en
arbeid
- Sociale relatie tussen werkgever en werknemer verandert
o Arbeidsomstandigheden verslechteren
o Onzekere leefomstandigheden
o Ongelijkheid en armoede stijgen

Commodificatie (= de transformantie van dingen in goederen die op de markt verkocht worden) van
menselijke arbeid:

- Individuen moeten hun arbeid verkopen om uit armoede te blijven
- Individuen worden afhankelijk van de arbeidsmarkt

Hoe wordt economische groei gemeten?

- Bruto binnenlands product (BBP) =marktwaarde van alle finale goederen en diensten die in
een bepaalde periode per land zijn geproduceerd en verkocht
- Bruto binnenlands product per capita

Drie basisinstituties samen:

Bedrijven hebben productiemiddelen nodig → gezinnen hebben productiemiddelen en willen
consumeren → handel op de markt ontstaat → overheid regelt de handel en ziet er op toe dat
contracten nageleefd worden

Ongereguleerde markt = markt zonder regulering door overheid → weinig voorbeelden in recente
wereld:

- Rusland in jaren negentig
- Wereldwijde economie vandaag
- Markt voor cryptomunten

,Conclusie:

- Gezin:
o Informeel
o Non-profit
o Privaat
- Overheid:
o Formeel
o Non-profit
o Publiek
- Bedrijven:
o Formeel
o Winst
o Privaat
- Vierde basisinstitutie: Vrijwilligersorganisaties, non-profitorganisaties en
liefdadigheidsinstellingen → maatschappelijk middenveld = belangrijke bron van sociale
innovatie
o Formeel
o Non-profit
o Privaat

Basisstructuur

Basisstructuur van een samenleving = hoe de taken, rechten en plichten, en voordelen van sociale
samenwerking zijn verdeeld tussen de leden van de samenleving en de basisinstituties.

➔ Vereist een rechtvaardigheidstheorie
➔ Verschillende samenlevingen hebben verschillende basisstructuur
➔ Centrale breuklijn: wie bezit productiemiddelen?

Kapitalistische staat = private eigendom van productiemiddelen → vrije handel wijst
productiemiddelen toe (hulpmiddel: prijzen)

Socialistische staat = collectieve eigendom van productiemiddelen → gecentraliseerde toewijzing van
productiemiddelen via centrale planning → socialistische (eenpartijstaten) zijn minder productief
gebleken

Pragmatisch alternatief voor socialistisch en kapitalistisch = welvaartstaat = een samenleving met een
kapitalistische basisstructuur waarin overheidsmacht wordt gebruikt om het spel van de
marktkrachten te wijzigen

Overheidsmacht wordt gebruikt op vier manieren:

- Marktfalingen corrigeren en openbare diensten verlenen
- Sociale risico’s verzekeren
- Herverdelen en ongelijkheden verminderen
- Armoede bestrijden

In meest ontwikkelde landen: welvaartstaten na de tweede wereldoorlog

, Hoeveel geven landen uit aan sociale uitgaven?

- Sommigen tot 30% van het bbp
- OESO-gemiddelde is 19%
o Ouderdom (7%)
o Gezondheid (5,3%)
o Gezin (2%)
o Arbeidsongeschiktheid (1,9%)
o ...

Drie opvattingen welvaartstaat:

- Inkomenssteun voor armen
- Sociale verzekering, sociale rechten, sociale diensten
- Sociaal-economisch beleid van de overheid

3 soorten:

- Conservatief: centrale rol voor gezin
- Sociaaldemocratisch: centrale rol voor overheid
- Liberaal: centrale rol voor onderneming

Structurele interpretatie vd welvaartstaat als antwoord op maatschappelijke problemen veroorzaakt
door het ongereguleerde marktkapitalisme → welvaartstaat is een schadebeperkend en
probleemoplossend instrument → kritiek:

- Progressieven (links): geen radicale oplossing
- Conservatieven (rechts: te royaal, te duur, demotiverend

Power resource theory: welvaartstaat is product van belangenconflicten, klassenstrijd en
klassenallianties → als resultaat van macht van de arbeidersklasse bereikt door organisatie in
vakbonden of linkse partijen

Sociaal contract

= hypothetisch contract tussen de burgers van de samenleving dat de basisstructuur beschrijft = in
werkelijkheid een complex politiek proces

Grondleggers:

- Hobbes: heeft een staat gezag over een individu?
- Locke: is eigendom legitiem?
- Rousseau: soevereiniteit moet in handen zijn van het volk

Sociale contracten worden onderhandeld en heronderhandeld door “echte” mensen uit
overlappende generaties

Nieuwe onderhandelingen kunnen komen door normale tijden (stapsgewijze aanpassingen) of door
een keerpunt (grondige herziening)

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper katokonings. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€6,99
  • (0)
In winkelwagen
Toegevoegd