Samenvatting

Samenvatting Vroegmoderne tijd en Historische context: Verlichting

0 keer verkocht

Vak
Geschiedenis

Niveau
VWO / Gymnasium

Samenvatting van Vroegmoderne tijd en HC Verlichting voor vwo aan de hand van KA's. cijfer: 8.4 specifiek handig voor Haganumleerlingen

[Meer zien]

Voorbeeld 2 van de 15 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 23 juni 2023
Aantal pagina's 15
Geschreven in 2021/2022
Type Samenvatting

Instelling Middelbare school
Niveau VWO / Gymnasium
Vak Geschiedenis
School jaar 5

€2,99

In winkelwagen

Op verlanglijstje

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

de gebroeders de Witt hadden bezuinigd op het leger → NL wordt door Frankrijk veroverd in
1672 (einde gouden eeuw)→ gebroeders de Witt worden gelyncht.

stadhouder (in de Spaanse tijd dienaar van de koning) een hoge ambtenaar van de
gewesten die voor de gehele Republiek optrad als aanvoerder van leger en vloot.; wilde
meer centrale macht
regenten = economische en bestuurlijke elite: wilden particularisme behouden en vreesden
een nieuw koningschap. Zij zijn de nieuwe adel.
regenten wilden geen oorlog meer, want de handel leed daar te veel onder. Stadhouder zijn
hele bestuur was gericht op oorlog.
oranjegezinden vs. staatsgezinden

verslechterde positie Republiek eind 17de eeuw: mercantilisme was onhandig voor de
republiek, dat was in andere landen ontstaan door absolutisme.

mercantilisme: Het Europees mercantilisme is een economisch beleid met als doel om de
export te maximaliseren en de import te minimaliseren.

Lodewijk XIV
politiek: Adel macht afnemen: zoet houden in Versailles en een staand leger
economisch:
Mercantilisme: import ontmoedigen door hoge belasting en export aanmoedigen door
subsidies te geven aan fabrikanten
→ bescherming binnenlandse markt: stimulans verkoop Franse producten = meer inkomst
voor Franse producten
→ meer belasting = gevulde schatkist voor feesten en oorlogen
cultuur: één geloof

De Verlichting (1650-1789)
1650: ontwikkeling van wetenschappelijke revolutie tot verlichting, Descartes dood
1789: Franse revolutie van 1789 tot 1799

Revoluties in Noord-Amerika en Frankrijk (1776-1813)
1776: Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring, Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog
van 1775 tot 1783
Franse revolutie van 1789 tot 1799
1813: Napoleon wordt definitief verslagen Einde Franse tijd in NL

Politieke cultuur in Europa (1813-1900)
1813: instelling NL regering, komst Willem I, opkomst van politieke partijen en emancipatie
1900: einde eeuw

Hoe verlichte ideeën in de staat worden gebruikt.

De verlichting
humanistische analyse:
wetenschappelijke revolutie

, Humanisten keken met een scherpe blik naar teksten van de klassieke auteurs en begonnen
die anders te interpreteren. Door deze humanistische tekstanalyses kwam bestaande
wetenschappelijke kennis ter discussie te staan.

week 1

wetenschappelijke revolutie: 17de eeuw

verschil tussen rationalisme en empirisme in de wetenschap:
- rationalisme: denken zorgt voor zekere kennis
- empirisme: zintuigen en zintuiglijke waarnemingen leiden tot zekere kennis.

- René Descartes zei dat je God uit de wetenschap moest houden. Dankzij hem kwam
er een mechanistisch wereldbeeld, ipv teleologisch wereldbeeld. De wereld bestaat
uit oorzaak-gevolg verbanden.
- Spinoza: God is de werkelijkheid, buiten hem is er geen werkelijkheid.

vier ontwikkelingen die de wetenschappelijke revolutie verklaren aan het begin van de 17de
eeuw:
- wetenschappers gingen natuurverschijnselen door een wiskundige bril bekijken.
- vrijheid die wetenschappers hadden om hun onderzoeksresultaten te publiceren. Het
werd in veel landen door de katholieke kerk verboden als het tegen de bijbel inging.
- wisselwerking tussen geleerden en ambachtslieden. Geleerden hadden
ambachtelijke kennis nodig voor instrumenten (microscopen, uurwerk, etc.)
Ambachtslieden raakten geïnteresseerd in zuivere wetenschap.
- Economische en maatschappelijke gebeurtenissen
- humanisme: oude teksten lezen en kritisch bestuderen
- ontdekkingsreizen lieten zien dat beeld it de Bijbel niet klopte en gingen andere
verklaringen zoeken
- opkomst van rationalisme en empirisme en de discussie

wetenschappelijke revolutie leidde tot een nieuw wereldbeeld, dit was een langzaam proces.
- heel veel verschillende ontwikkelingen zorgden uiteindelijk voor de
wetenschappelijke revolutie.
- ontdekking van natuurwetten zorgt voor een nieuw wereldbeeld
- kerk was daar niet blij mee, wetenschappers nog wel gelovig.

God als horlogemaker: god heeft het horloge gemaakt, maar de wijzers tikken zelf daarbij
doet de horlogemaker niks. God heeft de wereld gemaakt en het daarna los gelaten. Het is
aan mensen om de wereld en de natuurwetten te ontdekken.

Door de wetenschappelijke revolutie:
- gingen mensen vertrouwen op hun eigen verstand.
- vroegen mensen zich af of ze wel op de juiste manier met elkaar omgingen.
- gingen de mensen de samenleving net als de natuur onderzoeken.
Wetenschappelijke revolutie →verlichting

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annasfcanessa. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 67479 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis