Samenvatting
Samenvatting Verzorgingsstaat H1 t/m H7 Maatschappijleer (Haganum)
- Vak
- Maatschappijleer
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Samenvatting Verzorgingsstaat H1 t/m H7 Maatschappijleer (Haganum)
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
H1verzorgingsstaat: de overheid bemoeit zich actief met de welvaart en het welzijn van haar
inwoners.
welvaart: de mate waarin mensen voldoende middelen beschikken om hun behoeften te
vervullen.
welzijn: mate waarin mensen tevreden zijn over hun lichamelijke en geestelijke gezondheid.
solidariteitsgedachte: in een groep of samenleving is er bereidheid om risico's met elkaar te
delen.
Overheid maakt wetten en voert die uit om solidariteit af te dwingen, vb: uitkering waar
werkenden voor betalen.
collectief belang
collectieve goederen: goederen waarvan niemand uitgesloten kan worden, ook niet degenen
die er niet voor betalen, zoals dijken, leger.
free riders: mensen die van collectieve goederen profiteren zonder dat ze iets bijdragen, kan
tot dilemma's leiden in de samenleving.
doel verzorgingsstaat is welvaart en welzijn: uitkeringen, maar ook ov, onderwijs.
4 functies verzorgingsstaat:
verzorgen: zorg bieden fysieke/psychiatrische aandoeningen + ouderen:
huisarts/operaties/verzorgingshuizen
verzekeren: regelt dat we verzekerd zijn tegen verlies van inkomen. Werk betaal je premies
+ belasting → sociale voorzieningen zoals AOW en kinderbijslag.
socialezekerheidsstelsel: mensen verzekeren van een inkomen bij werkloosheid, ziekte,
ouderdom of arbeidsongeschiktheid.
sociale zekerheid, bv: huurtoeslag bij minimuminkomen.
verheffen: kans geven om talenten te ontplooien en zich te ontwikkelen: onderwijs,
bibliotheek, musea → beter kans op arbeidsmarkt.
verbinden: zorgt voor binding tussen mensen en versterking sociale cohesie door
socialezekerheidsstelsel → van elkaar afhankelijk en overheidsbemoeienis → verkleining
sociale ongelijkheid.
verschillen tussen mensen overbruggen.
sociale grondrechten: voldoende werkgelegenheid, bestaanszekerheid en spreiding
welvaart, bewoonbaarheid land en bescherming/verbetering leefmilieu, goed onderwijs,
volksgezondheid en voldoende woongelegenheid en sociale ontplooiing
maar ook plichten, zoals sollicitatieplicht, premies betalen
bestaan verzorgingsstaat: overheid moet zich inzetten, burger moet er ook wat voor
terugdoen.
communisme en socialisme gebaseerd op gelijkheid. in communistische staatsopvatting
zorgt voor totale verzorging burgers.
SU koos voor planeconomie: particulier ondernemerschap niet toegestaan. overheid
beheerst productiemiddelen om werk en opbrengst eerlijk te verdelen.
praktijk: onderdrukking, hongersnoden, doden.
China: had planeconomie die verdween, hele verzorgingsstaat verdween.
kapitalisme gebaseerd op vrijheid
, vrijemarkteconomie: overheid grijpt niet actief in, lage belastingen, iedereen moet zichzelf
verzekeren,
individuele vrijheid sterk benadrukt → minder bereidheid risicoś te delen, weinig collectieve
voorzieningen.
3 typen verzorgingsstaten:
sociaaldemocratische:
- veel sociale voorzieningen,
- rol overheid groot bij leveren g&d,
- gelijkheid is belangrijkste waarde
Scandinavië: flexibele arbeidsmarkt, hoge collectieve lastendruk, hoge uitkering
weinig langdurig werkloos, lang ouderschapsverlof, hoge arbeidsparticipatie vrouwen
liberale
- rol overheid beperkt, rol markt groot
- weinig sociale voorzieningen
Angelsaksisch: eigen verantwoordelijkheid, vrijheid, particulier initiatief: goed
ondernemingsklimaat (loon door markt bepaald en flexibele arbeidsmarkt), gezondheidszorg
en onderwijs zelf regelen, korte uitkeringen, collectieve sector klein: weinig premies en
belastingen
corporatische (NL)
rijnlands?
- mengeling 2 modellen
- vrije markt ingeperkt collectieve sector en samenwerking overheid, vakbonden en
werkgeversorganisaties
- sociale zekerheid
- bescherming gezin
NL opschuiven richting Angelsaksisch, door privatisering sectors.
H2
nachtwakersstaat: staat waarin de overheid zich vooral beperkt tot het handhaven van de
openbare orde en veiligheid.
eerste helft 19de eeuw; vrije markt en liberalisme, geen regels, overheid deed aanleg
infrastructuur, maar geen bemoeienis met particuliere ondernemingen (staatsonthouding op
economisch gebied)
zieken en ouderen geholpen door rijke burgers en kerk, zorg was gunst geen recht
Armenwet 1854: mensen die hulp nodig hadden, maar niet bij de kerk hoorden konden dat
van een overheidsorgaan krijgen.
Daarna kwamen andere sociale verzekeringen → collectieve regelingen, erkenning dat ov
grotere rol moest spelen
inzicht staat moet ingrijpen in vrije markt:
- katholieken en protestanten: zwakkeren beschermen, aanvulling op eigen werk,
angst voor sociale revolutie arbeiders
- socialisten: betere leefomstandigheden en sterkere rechtspositie arbeiders
- liberalen: onveiligheid is bedreiging van de bestaande orde.
crisis 1929: werkloosheidsbestrijding was begin van interventie overheid, maar WOII
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annasfcanessa. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67866 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen