STAT2 Farmacotherapie
Stop en start criteria:
https://richtlijnen.nhg.org//files/2021-03/STOP-START-NL-criteria%20versie%202021.pdf
Inhoudsopgave
STAT2 Farmacotherapie................................................................................................................................. 1
Recept...................................................................................................................................................................1
Pijn........................................................................................................................................................................2
Diabetes................................................................................................................................................................5
Hypothyreoïdie.....................................................................................................................................................7
Osteoporose.........................................................................................................................................................7
Allergische rhinitis/hooikoorts.............................................................................................................................8
Anafylactische reactie........................................................................................................................................10
Jeuk & Constitutioneel eczeem...........................................................................................................................11
Astma.................................................................................................................................................................13
COPD..................................................................................................................................................................15
Anticonceptie......................................................................................................................................................17
Dysmenorroe......................................................................................................................................................20
Luchtweginfectie................................................................................................................................................20
Huidwond...........................................................................................................................................................21
Wondinfectie......................................................................................................................................................23
Urineweginfectie................................................................................................................................................24
Hypertensie........................................................................................................................................................27
Statines...............................................................................................................................................................29
Angina pectoris..................................................................................................................................................30
Ijzergebreksanemie............................................................................................................................................33
Dyspepsie...........................................................................................................................................................33
Ulcus pepticum...................................................................................................................................................36
Migraine.............................................................................................................................................................37
Conjunctivitis......................................................................................................................................................41
Depressie............................................................................................................................................................42
Delier..................................................................................................................................................................44
Polyfarmacie.......................................................................................................................................................46
Nierschade..........................................................................................................................................................46
Niersteenkoliek...................................................................................................................................................47
Recept
Naam
,Adres
Telefoonnummer
Datum
R/ naam medicament en toedieningsvorm
Da/ aantal van een medicament
S/ patiëntinstructies
Handtekening
Naam patiënt
Geboortedatum patiënt
Adres patiënt
Pijn
Therapeutisch doel: zo snel mogelijk de pijnklachten te verminderen, binnen een aantal uren
Controle van opioïden elke 3-5 dagen, eventueel verhogen.
Stap 1: niet medicamenteus
- Acute pijn:
o Doorgaan met alledaagse activiteiten en in beweging blijven ook bij pijn
o Aanpassing van werkzaamheden aan de pijnklachten en situatie
- Chronische pijn:
o Factoren die de pijn negatief kunnen beïnvloeden: stress, depressiviteit,
angst, frustratie en overbelasting
o Factoren die de pijn positief kunnen beïnvloeden: gezonde leefwijze met
voldoende afleiding, ontspanning en beweging
Stap 2: paracetamol
- Contra-indicaties: ernstige lever-insufficiëntie
- Interacties: chronisch alcoholgebruik, tricyclische antidepressiva, sint-janskruid,
anticoagulantia, orale anticonceptiva, flucloxacilline, carbamazepine, primidon,
rifampicine, barbituraten
- R/ Paracetamol tablet 500mg
- DA/ 30 stuks
- S/ 3-4dd 1-2 tabletten. Max 8 tabletten per dag (4 gram). Bij chronisch gebruik (>1
maand) max. 5 tabletten per dag (2,5 gram).
- Bijwerkingen: maagdarmbloedingen, buikpijn, misselijkheid, diarree en braken
- Werking: analgetische en antipyretische werking, geen anti-inflammatoire werking
- Overdosering: glutathion zorgt ervoor dat paracetamol omgezet wordt in niet
toxische metabolieten. Bij overdosering is er geen glutathion meer over om
paracetamol om te zetten toxische metabolieten binding aan hepatocyten.
Stap 3: NSAID
- Kies voor naproxen voor laagste cardiovasculaire risico (diclofenac geeft het hoogste
risico)
- Kies voor diclofenac voor laagste gastro-intestinale risico (naproxen geeft het
hoogste risico)
,- Combineer met PPI (omeprazol of pantoprazol):
o >70 jaar
o Ulcus of maagcomplicaties in vg ongeacht de leeftijd
o 2 of meer van de volgende factoren:
60-70 jaar
Ernstige invaliderende RA, hartfalen of diabetes
Hoge dosering van niet-selectieve NSAID
Comedicatie met meer kans op maagcomplicaties: vitamine-K-
antagonist, P2Y12-remmer, laaggedoseerde salicyltaat, systemisch
werkende corticosteroïd, SSRI, venlafaxine, duloxetine, trazodon en
spironolacton
- Bijwerkingen: maag- en darmklachten
- Werking: verlagen de productie van prostaglandinen door remming van het enzym
cyclo-oxygenase anti-inflammatoir, vermindering koorts en pijn
- Ibuprofen:
o Contra-indicaties: ulcus pepticum, maagdarmbloedingen,
maagdarmperforatie of gastritis actief/in vg, actieve colitis ulcera, ernstig
hartfalen, onverklaarde stoornis bloedaanmaak, verhoogde bloedingsneiging,
ernstige nierfunctiestoornis, ernstige leverfunctiestoornis, cerebrovasculaire
of andere actieve bloedingen, 3e trimester zwangerschap, ernstige dehydratie,
optreden van astma aanval, urticaria, angio-oedeem
o Interacties: anticoagulantia (bloedingen), gliclazide, SSRI,
trombocytenaggregatieremmers, orale corticosteroïden, diuretica
o R/ Ibuprofen tablet 400mg
o DA/ 28 stuks
o S/ 3-4dd 1 tablet. Maximaal 1200mg per dag.
- Diclofenac:
o Contra-indicaties: ulcus pepticum, maagdarmbloedingen,
maagdarmperforatie of gastritis actief/in vg, actieve colitis ulcera of M. Crohn,
ernstig hartfalen, ernstige nierfunctiestoornis, ernstige leverfunctiestoornis,
actieve bloedingen of bloedingsstoornissen, beenmergdepressie,
bloeddyscrasieën actief/in vg, aangetoond congestief hartfalen, ischemische
hartziekten, perifeer arterieel vaatlijden, cerebrovasculaire aandoeningen,
optreden van astma aanval, urticaria, angio-oedeem
o Interacties: anticoagulantia, SSRI, trombocyten aggregatieremmers, orale
corticosteroïden, diuretica
o R/ Diclofenac tablet 25-50mg
o DA/ 9 of 15 stuks
o S/ 2-3dd 1 tablet. Maximaal 3 dagen (bij koorts) of 5 dagen (bij pijn)
gebruiken.
o Zwangerschap: niet in 3e trimester, in 1e en 2e trimester op strikte indicatie,
niet tijdens lactatie
- Naproxen:
o Contra-indicaties: ulcus pepticum, maagdarmbloedingen,
maagdarmperforatie of gastritis actief/in vg, actieve colitis ulcera of M. Crohn,
ernstig hartfalen, ernstige nierfunctiestoornis, ernstige leverfunctiestoornis,
cerobrovasculaire of andere bloedingen, optreden van astma aanval,
, urticaria, angio-oedeem, neuspoliepen of rinitis na gebruik van
acetylsalicylzuur of andere NSAID’s, 3e trimester zwangerschap
o Interacties: anticoagulantia, SSRI, trombocyten-aggregatieremmers, vitamine
K-antagonisten, orale corticosteroïden
o R/ Naproxen tablet 250-500mg
o DA/ 21 stuks
o S: 2dd 1 tablet (250mg). Maximaal 750mg/dag. Bij voorkeur innemen tijdens
of na de maaltijd met ruime hoeveelheid water of melk.
o Zwangerschap: niet gebruiken in 3e trimester, niet tijdens lactatie
Stap 3a: NSAID + paracetamol
Stap 4: zwakwerkend opioïd = tramadol
- Contra-indicaties: acute ademdepressie, ongecontroleerde epilepsie, acute
intoxicatie met alcohol, hypnotica, analgetica (methoxyfluraan), opioïden of andere
psychotrope geneesmiddelen, MAO-remmer
- Interacties: alcohol of andere centraal depressieve stoffen, sedativa, SSRI
(serotoninesyndroom), MAO-remmer vitamine K-antagonisten
- R/ Tramadol capsule 50mg
- DA/ 5
- S/ 1-2dd 1 capsule (50mg). Zo nodig elke 3-5 dagen verhogen tot 100mg 1-4dd/dag.
Bij dagelijks gebruik eerste 2 weken niet rijden
- Bijwerkingen: misselijkheid, asthenie, duizeligheid, obstipatie, braken, droge mond,
hyperhidrose, verwardheid, hoofdpijn, slaperigheid
- Werking: remt neurale heropname van noradrenaline en versterkt de afgifte van
serotonine
- Zwangerschap: niet tijdens lactatie
Stap 5: sterkwerkend opioïd
- Voorkom obstipatie door vanaf de start van het gebruik een laxans toe te voegen
- Morfine: let op je moet de getallen volledig uitschrijven op het recept
o Contra-indicaties: ademhalingsdepressie, astma en chronisch obstructieve
longziekten, hersentrauma, schedelletsel, delirium, alcoholisme, operaties
aan gal en galwegen, acute leverziekten, peritonitis
o Interactie: MAO-remmer, sedativa, alcohol en andere centraal depressieve
stoffen, bètablokkers, vitamine K-antagonist, benzodiazepinen
o R/ Morfine retard tablet mga 10mg
o DA/ 10 stuks
o S/ 2dd 1tablet. Bij dagelijks gebruik eerste 2 weken niet rijden. De tabletten
zonder breken, vermalen of kauwen heel innemen met een interval van 12
uur.
o Verminderde nierfunctie en ouderen: begin in een lagere dosering
o Bijwerkingen: anorexie, droge mond, buikpijn, dyspepsie, obstipatie,
misselijkheid, verwardheid, slapeloosheid, vermoeidheid, slaperig, sedatie,
duizeligheid, hoofdpijn, asthenie
o Werking: agonist van u-receptoren en k-receptoren. Een direct effect op
zenuwknoppen in de darmwand veroorzaakt obstipatie.
o Zwangerschap: niet tijdens lactatie
- Fentanyl transdermaal: bij slikproblemen, aanhoudende misselijkheid of slechte
nierfunctie