Samenvatting Natuurkunde Hfst 11 - Astrofysica - Natuurkunde Overal 5V. Complete samenvatting over Astrofysica, waarin alle leerstof beschreven staat van dit hoofdstuk, zodat jij een goed cijfer haalt op je volgende proefwerk! Ook ideaal om alle stof te herhalen ter voorbereiding op de eindexamens ...
Astronomie: het waarnemen en systematisch in kaart brengen van sterren, planeten en
hemellichamen
- waarnemingen doe je vanaf de aarde of vanuit satellieten rondom de aarde
- In ons sterrenstelsel, de Melkweg, bevinden er ongeveer 1011 sterren die op vele lichtjaren
afstand staan (Tabel 5)
- de dichtstbijzijnde ster, na onze zon, is Proxima Centauri op 4,24 Ij
Astrologie: het zoeken van verbanden tussen het menselijk lot en de stand van
sterren(beelden), maan, zon en planeten. Het heeft geen wetenschappelijke onderbouwing
→ valt niet onder de natuurkunde
Astrofysica: het zoeken naar natuurkundige verklaringen voor wat je waarneemt en het
afleiden van eigenschappen van sterren uit deze waarnemingen
- astrofysica is de wetenschap waarmee je in modellen naar natuurkundige verklaringen voor
deze waarnemingen zoekt
Optische waarneming
▪ Het blote oog
- je doet alleen waarnemingen in het zichtbare gebied met golflengten tussen 380 en
760 nm
- je kunt alleen objecten zien die helder genoeg zijn om met je oog waar te nemen
- je kunt alleen objecten onderscheiden die voldoende ruimtelijk gescheiden zijn
▪ Telescoop
- is ook beperkt tot waarnemingen in het zichtbare gebied
- grote lens → meer licht verzamelen dan het oog → lichtzwakkere objecten aan de
hemel waarnemen
- heeft een groter scheidend vermogen → kleinere hemelobjecten onderscheiden
Twee soorten optische telescopen:
1. Lenstelescopen
▪ Lenzen gebruiken om licht op te vangen en te bundelen naar je oog
▪ Nadeel: iedere kleur licht zal anders breken, je moet dus iedere kleur apart
scherpstellen
2. Spiegeltelescopen
▪ Spiegel gebruiken om het licht van het beeld te bundelen
▪ Voordeel: minder zwaar dus je kunt hem van onder ondersteunen en groter maken
Hoe groter de diameter van de lens/spiegel → hoe meer licht je opvangt en hoe scherper
het beeld is
Keck-telescoop: bestaat uit twee, samenwerkende telescopen met ieder een spiegel met
een diameter van 10m → bestaat uit meerdere kleinere samengevoegde spiegels
, Uit het heelal komt straling uit vrijwel alle golflengtegebieden in de richting van de aarde:
van radiostraling tot en met gammastraling
▪ Niet al deze straling bereikt het aardoppervlak (Binas 30E)
▪ De atmosfeer van aarde is alleen transparant voor zichtbaar licht en infrarood
(optische venster) en radiostraling van ongeveer 10-2 tot 101 (radiovenster)
▪ Radiotelescopen kunnen alleen of in een array waarnemingen doen aan de
radiostraling van sterren en kosmische straling
Radioastromonie
▪ Het scheidend vermogen van een telescoop is evenredig met de golflengte
▪ Sterren en sterrenstelsels stralen naast elektromagnetische straling ook kosmische
straling uit → hoogenergetische deeltjes zoals protonen en ijzerkernen
- als zo’n deeltje door de atmosfeer komt, geeft het een radiosignaal af, dat je met
een radiotelescoop kunt meten
Ruimtetelescopen
▪ Om waarnemingen aan het heelal te doen in golflengtegebieden buiten het optische
venster en het radiovenster zijn ruimtetelescopen nodig
▪ Ruimtetelescopen zijn telescopen die zich aan boord van een satelliet bevinden
▪ Met ruimtetelescopen heb je geen last van de atmosfeer, omgevingslicht of
radiozenders en kun je het gehele elektromagnetische spectrum 24 uur per dag
waarnemen
▪ Sommige satellieten bevinden zich in een zodanige baan dat ze vlakbij de
schaduwkegel van de aarde zitten, dichtbij het zogenaamde tweede Lagrange punt
→ hier is de gravitatiekracht van de aarde en de zon samen de kunstmaan in een
cirkelbaan om de zon met dezelfde omlooptijd als die van de aarde houden
- voordeel: satelliet heeft de zon en aarde achter zich → afscherming eenvoudiger →
waarnemingen kunnen doorgaan
11.2 Sterspectra
Spectroscopie: spectrum van het licht maken met een prisma of een
tralie
- je laat een smalle bundel licht op een prisma of tralie vallen, een
prisma breekt het licht in alle golflengten uiteen in een spectrum
- discreet spectrum: licht met enkele kleuren
- continu spectrum: wit licht met alle golflengten vormt een continu
spectrum
Atoommodellen
▪ Krentenbolmodel
- atoom is een homogene bol van positieve lading, waarin negatieve ladingen
aanwezig zijn, zoals krenten in een krentenbol
- het model verklaart nog weinig van het gedrag van atomen
▪ Rutherfordmodel
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tessavandertoorn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
