Hertentamen Arbeidsrecht 4 april 2023 (totaal 20 punten)
Vraag 1 (8 punten)
Op 1 juli 2022 is Anneke Blom gestart met haar nieuwe functie als topmanager bij Arbo Financial
Services. Voor haar werkzaamheden krijgt ze een vaste ‘management fee’, die ongeacht het
daadwerkelijke aantal gewerkte uren maandelijks op haar bankrekening wordt bijgeschreven (na
inhouding van sociale premies en belastingen). Haar werkzaamheden verricht Anneke grotendeels in
haar eentje, al heeft ze wel maandelijks een gesprek met de directeur van het bedrijf over haar
functioneren en de targets die zij komende maand moet behalen. Gelukkig is Anneke heel goed in
haar werk en is de directeur heel tevreden over haar.
De samenwerking met haar overige collega’s verloopt echter niet zo soepel. In het contact met haar
leidinggevende, Claus de Vriend, ontstaan namelijk al snel spanningen. De grootste botsing tussen
Anneke en Claus ontstaat doordat Claus op 24 december 2022 een bedrijfsjurist ontslaat, zonder
daarvoor een deugdelijke reden te geven. Anneke vindt dit echt niet kunnen, al helemaal niet op die
datum, en protesteert tegen het besluit van Claus. Na de ruzie meldt Anneke zich begin januari 2023
ziek met mentale klachten door de ontstane spanningen. Ze hoopt weer snel terug te kunnen naar
haar werk, maar tijdens haar ziekte laat Claus aan haar weten dat ook zij niet meer terug hoeft te
komen.
Anneke betwijfelt of haar ontslag wel rechtsgeldig is. Claus beweert stellig dat Anneke geen
arbeidsovereenkomst had met Arbo Financial Services, maar een overeenkomst van opdracht. Op de
gesloten overeenkomst van 1 juli 2022 staat namelijk overduidelijk bovenaan de eerste pagina
“Overeenkomst van opdracht”. Claus stelt dat hieruit de partijbedoeling bij het sluiten van de
overeenkomst kan worden gehaald en dat dus duidelijk geen sprake is van een
arbeidsovereenkomst. Daarnaast is Anneke zeer bekend met het arbeidsrecht, dus als zij een
arbeidsovereenkomst had gewild had zij volgens Claus beter moeten weten dan de overeenkomst
van opdracht te tekenen. De twee worden het niet eens.
a. Heeft Anneke een arbeidsovereenkomst met Arbo Financial Services? (3 punten)
De twee stappen (Haviltexen en kwalificeren) van Plaatsingsovereenkomst moeten worden
afgelopen voor de beantwoording van deze vraag (1 punt voor noemen Plaatsingsovereenkomst +
de twee stappen noemen: dat betekent dat de twee stappen duidelijk moeten worden uitgelegd).
Voorbeelden vaker voorkomende fouten:
- Onvoldoende uitsplitsen van de twee criteria (of ze onjuist uitleggen) levert geen punt op.
- Aangeven dat stap 1 ‘subjectief’ is en stap 2 ‘objectief’ is fout.
- Slechts aangeven dat stap 1 over het vaststellen van de feiten, of over de feitelijke uitvoering
gaat, is onvoldoende.
De eerste stap is het toetsen van de arbeidsovereenkomst aan het Haviltex-criterium. Daar gaat
het niet alleen om de taalkundige inhoud van het contract, maar wat partijen redelijkerwijs van
elkaar mochten wachten. De maatschappelijke positie van partijen speelt bij die invulling van het
, contract een rol, en daardoor ook de partijbedoeling, maar deze zijn niet doorslaggevend (1 punt
voor een gemotiveerde, deugdelijke behandeling van deze stap met toepassing op de casus).
Voorbeelden vaker voorkomende fouten:
- Alleen ‘wezen gaat voor schijn’ of Agfa/Schoolderman noemen is niet voldoende voor een
punt.
- Alleen wijzen op de maatschappelijke positie van Anneke (dat ze deskundig is) is niet
voldoende voor een punt.
- Haviltex noemen maar niet toepassen is onvoldoende voor een punt.
- Geen aandacht besteden aan de naam van de overeenkomst (‘Overeenkomst van opdracht’)
is niet goed.
- Groen/Schoevers noemen als basis voor het wezen gaat voor schijn-leerstuk is niet goed.
- Zeggen dat de partijbedoeling helemaal geen rol speelt is onjuist.
- Zeggen dat de opdrachtovereenkomst een werk van stoffelijke aard vereist is onjuist.
Op basis van de uitleg die het Haviltex-criterium aan de overeenkomst geeft, moet vervolgens aan
de hand van art. 7:610 BW worden geoordeeld of de overeenkomst kwalificeert als
arbeidsovereenkomst:
a. Loon: ja, de management fee.
b. Arbeid: ja, ze werkt als topmanager.
c. Gezag: ja, uit het Imam-arrest volgt dat ook bij formeel gezag, voldaan wordt aan het
gezagscriterium. Dat Anneke een vaste vergoeding ontvangt, dat sociale premies worden
ingehouden en dat ze beoordelingsgesprekken had, duidt allemaal op een arbeidsovereenkomst.
(1 punt voor een gemotiveerde uitwerking van deze tweede stap, waarbij alle criteria worden
getoetst. Imam is optioneel. Studenten mogen tot een andere conclusie komen, mits dit goed is
onderbouwd)
Voorbeelden vaker voorkomende fouten:
- Zeggen dat er geen loon is enkel omdat de beloning ‘management fee’ heet is onjuist.
- Het noemen van de criteria arbeid, gezag en loon zonder (of met onvoldoende/onjuiste)
toetsing aan de casus levert geen punt op.
- Zeggen dat er arbeid, gezag en loon is, maar vervolgens concluderen dat er tóch geen
arbeidsovereenkomst is, is niet goed.
Er komen steeds vaker klachten binnen over Claus, die met niemand binnen het bedrijf echt overweg
lijkt te kunnen. Sterker nog: het is een echte bullebak. Dit ondervindt ook Suze, de personal assistant
van Claus. Claus valt vaak tegen Suze uit, noemt haar incompetent en een mislukking, en als ze een
foutje maakt slaan de stoppen bij Claus zo hard door dat Suze bang is dat hij haar zal slaan. Suze
heeft op verschillende manieren bij de directeur en collega’s aandacht gevraagd voor dit gedrag, toch
wordt hier niets mee gedaan omdat Claus vakinhoudelijk wel briljant is.
Als zij een jaar bij Arbo Financial Services werkzaam is, besluit Suze dat ze er echt niet meer tegen
kan. Ze is van plan om zelf haar arbeidsovereenkomst op te zeggen, ook al wil ze eigenlijk helemaal
niet weg bij Arbo Financial Services. Inhoudelijk vindt Suze haar werk heel leuk, maar elke keer als
Claus haar kantoor binnenstapt siddert ze van angst. Dat niemand iets met haar bezwaren doet,
