Samenvatting
Samenvatting Biologie VWO Zenuwstelsel
- Vak
- Biologie
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Uitgebreide VWO samenvatting die alle stof behandeld m.b.t. Het zenuwstelsel, anatomie, impulsgeleiding, ionkanalen, synapsen etc.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 20 pagina's
Voorbeeld 3 van de 20 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 13 Zenuwstelsel 2022-2023DVD het menselijk lichaam Hersenen
Stroop effect
https://faculty.washington.edu/chudler/words.html#seffect
https://faculty.washington.edu/chudler/java/ready.html
https://www.bioplek.org/animaties/zenuwstelsel/zenuwennieuw.html
13.1 Het centrale zenuwstelsel
Zenuwstelsel
Bouw
Centraal zenuwstelsel
Hersenen (omgeven door drie hersenvliezen; holten met hersenvocht; linker
en rechter hemisfeer; hemisfeer bestaat uit vier kwabben; centrale groeve;
grijze schors met vooral cellichamen en wit merg met uitlopers; hersenbalk
verbindt hemisferen; voorhersenen bevatten basale kernen).
o Grote hersenen (het cerebrum bevat verschillende hersencentra zoals
het schrijfcentrum, gezichtscentrum, gehoorcentrum, spreekcentrum,
smaakcentrum, reukcentrum, tastcentrum)
Schors
Merg
o Kleine hersenen (cerebellum bevat een linker - en rechterhelft)
Schors
Merg
o Tussenhersenen (diencephalon)
Thalamus
Hypothalamus
o Hersenstam
Midden hersenen
Pons
Verlengde merg
Ruggenmerg (omgeven door drie ruggenmergvliezen)
o Schors
o Merg
o Centraal kanaal gevuld met vocht (liquor)
Perifeer zenuwstelsel
aan- en afvoerende zenuwbanen (bundels uitlopers van neuronen)
verbinden zintuigen met centraal zenuwstelsel (cz) en cz met spieren en
klieren
Het zenuwstelsel bevat neuronen en begeleidende cellen (gliacellen). Grijze stof in
het cz zijn de cellichamen en de witte stof de uitlopers (myeline). Zie paragraaf 2.
,De bloed-hersenbarrière beschermt hersenen tegen ongewenste stoffen.
endotheelcellen hebben tight juntions (verbindingen tussen endotheelcellen
van de haarvaten)
stoffen worden selectief (actief transport) doorgelaten
astrocyten (type gliacel) zijn ook onderdeel van bloed-hersenbarrière (zie Par
2)
Anatomie van eerste lagen van buiten naar binnen het hoofd:
huid
schedel
harde hersenvlies
spinnenwebvlies
ruimte met hersenvocht en bloedvaten
zachte hersenvlies
hersenschors
Het hersenvocht of hersenvloeistof beschermt tegen schokken en helpt bij afvoer van
schadelijke stoffen.
Hersenvocht komt ook voor in hersenkamers (holten in de hersenen)
Het oppervlakte van de hersenen is vergelijkbaar met een groot kussen. Het
oppervlakte is groot door de velen windingen en groeven.
Functie
Centraal zenuwstelsel
Hersenen
o Grote hersenen
Verwerking van impulsen afkomstig van receptoren
(bewustwording van prikkels)
In primaire sensorische centra (bijv. tastcentra, optische
centra, gehoorcentra) worden binnenkomende impulsen
verwerkt. Pas als de impulsen hier zijn aangekomen en
verwerkt neem je iets bewust waar.
In secundaire sensorische centra (associatiecentra) wordt
verband gelegd met eerdere waarnemingen
Plaats van denken
Geheugen
Concentratie
De wil
Regeling van bewegingen die bewust worden gemaakt
In primaire motorische centra ontstaan impulsen voor
bewegingen die je bewust maakt.
, In secundaire motorische centra worden bewegingen op
elkaar afgestemd (bijv. in het schrijfcentrum en het
spreekcentrum). Een motorisch geheugen voor
vaardigheden/motorprogramma’s
o Kleine hersenen
Coördineert bewegingen en houding (o.a. het handhaven van
evenwicht)
o Tussenhersenen
Thalamus
Verbindt de hersenstam met de grote hersenen
Filtert de informatie die naar de grote hersenen toegaat
Hypothalamus
Controleert homeostatische regelmechanismen
o Lichaamstemperatuur
o Waterbalans
o Dorst, honger, slaap
Beïnvloedt de centra van het autonome zenuwstelsel in
het verlengde merg
o Hartritme
o Ademhalingsfrequentie
o Darmperistaltiek
o Secretie van verteringssappen
Bestuurt het hormoonstelsel
o Maakt neurohormonen (ADH, oxytocine)
o Maakt releasinghormonen en inhibiting hormonen
o Hersenstam
Middenhersenen
Vervoert impulsen van hoofd en hals naar kleine en grote
hersenen en omgekeerd
Bevat reflexbogen voor hoofd en hals
Pons en verlengde merg
Plaats waar de impulsbanen van en naar de linker- en
rechterlichaamshelft elkaar kruizen
Bevat verschillende centra van het autonome
zenuwstelsel
o Ademcentrum
o Cardiovasculair centrum
o Slikken
o Bloedactiviteit (bloeddruk)
o Darmperistaltiek
o Afscheiding van verteringssappen
o Ruggenmerg
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Sosa01. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 66579 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen