Samenvatting
Samenvatting VWO biologie DNA, cellen, celdeling, hormonale regulatie
- Vak
- Biologie
- Niveau
- VWO / Gymnasium
VWO samenvatting over de eindexamenonderwerpen: hormonale regulatie, zenuwstelsel, cellen en zenuwdeling
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 24 pagina's
Voorbeeld 3 van de 24 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 17 - DNA§1 - BINAS: 67F1, 70A, 71C
DNA-molecuul is een helix bestaand uit twee strengen. De strengen zijn opgebouwd uit
nucleotiden. DNA-nucleotiden bestaan uit:
○ een fosfaatgroep
○ een suikermolecuul (deoxyribose)
○ een stikstofbase (A, T, C of G)
Waterstofbruggen tussen de stikstofbasen verbinden de 2 strengen met
elkaar. Stikstofbasen A-T en C-G altijd tegenover elkaar → De 2 strengen
van het DNA zijn complementair.
○ 2 waterstofbruggen verbinden A (Adenine) en T (thymine)
○ 3 waterstofbruggen verbinden C (cytosine) en G (guanine)
Het suikermolecuul, deoxyribose, bestaat uit 5 C-atomen (BINAS 67F1) die op een vaste
manier zijn genummerd. De bouw van de DNA nucleotide is als volgt (BINAS 71C):
○ 1’ - hier zit de stikstofbase aan.
○ 5’ - hier zit de fosfaatgroep aan.
○ 3’ - hieraan is de fosfaat groep van de naastliggende nucleotide in de DNA streng
gekoppeld. (5’ -- fosfaatgroep -- 3’ van volgende nucleotide)
De twee strengen van DNA-helix hebben een tegenovergestelde richting. Het 5’-einde van
de ene streng ligt tegenover het 3’-einde van de andere streng, en vice versa.
○ 5’-einde: hier zit een vrije fosfaatgroep
○ 3’-einde: hier zit een vrije OH-groep
Histonen verstevigen & beschermen DNA-moleculen → vormen bolletjes waar
een deel van het DNA-molecuul omheen is gerold. Histon + opgerold DNA =
nucleosoom.
Histonen van verschillende nucleosomen koppelen aan elkaar → vormen dikke
chromatinedraad. Deze chromatinedraad spiraliseert tot een chromatine.
(BINAS 70A)
mtDNA: mitochondriaal DNA. Dit is cirkelvormig DNA dat zich in de mitochondriën bevindt.
○ 37 genen, waarvan 13 betrokken bij enzymen voor aerobe dissimilatie, de rest van de
genen codeert voor verschillende RNA-moleculen (rRNA & tRNA).
mtDNA erft over van moeder op kind.
Genoom: totale DNA van een persoon, bevat duizenden genen. Alle cellen bevatten hetzelfde
DNA, maar afhankelijk van hun functie zijn slechts bepaalde, verschillende, genen actief.
DNA-code ligt vast in de unieke sequentie van stikstofbasen A, C, G en T.
○ coderend DNA: klein deel van DNA, met de genen die coderen voor eiwitten
, ○ niet-coderend DNA: grootste deel van DNA, met verschillende functies. Bijv.
produceren rRNA, tRNA, of regelen van de genactiviteit in het coderend DNA
repetitief DNA zijn herhalingen van series nucleotiden. STR’s: short
tandem repeats, korte nucleotide herhalingen van 2-10 nucleotiden lang →
spelen rol bij maken van DNA-profiel.
, §2 - BINAS: 71D, 71M
Celcyclus → tijdens S-fase verdubbelen de DNA-moleculen zich via DNA-
replicatie. Enzymen die bij DNA-replicatie een rol spelen zijn: helicase,
primase, DNA polymerase en ligase.
1) Helicase verbreekt de waterstofbruggen in het DNA tussen de 2 strengen
2) Er ontstaan replicatievorken
3) Primase plaatst een RNA primer, bestaand uit zo’n 20 ribonucleotiden
4) Bij primer begint DNA-polymerase met het vormen van een nieuwe streng. DNA-
polymerase leest de DNA-streng alleen af in de richting van 3’ naar 5’, en maakt de
nieuwe streng dus altijd van 5’ naar 3’.
- Leidende streng: nieuwe DNA groeit continu, van 5’ naar 3’
- Volgende streng: nieuwe DNA groeit tegen de leesrichting in, er wordt
achterwaards gekopieerd, waardoor Okazaki-fragmenten ontstaan
5) Andere soort DNA-polymerase vervangt primers door DNA-nucleotiden
6) Ligase koppelt de Okazaki-fragmenten aan elkaar tot complete streng
DNA-replicatie is semi-conservatief; elk nieuw molecuul bestaat uit een oorspronkelijke en
een nieuwe streng.
PCR: Polymerase Chain Reaction, om DNA te kopiëren. BINAS 71M.
1) In PCR-machine komt het te kopiëren DNA fragment, DNA-primers, benodigde
nucleotiden, Taq-polymerase en een buffer.
○ Primers zo ontworpen dat ze complementair zijn aan beide 3’ uiteinden van
het doel-DNA (target DNA), dat DNA dat gekopiëerd moet worden
○ Taq-polymerase: type DNA-polymerase dat bestendig is tegen hitte
○ Buffer: zorgt voor chemische omgeving waarin DNA-polymerase actief is.
2) Bij 95° verbreken H-bruggen, DNA-strengen komen los. Afkoeling naar 52°, primers
binden aan de 3’ einden van de strengen. Opwarming naar 72°, Taq-polymerase
maakt de nieuwe ketens met complementaire DNA-nucleotiden.
3) Iedere cyclus ontstaan er nieuwe strengen vanaf de primers →
exponentieel meer
Gelelektroforese: techniek waarbij DNA-fragmenten worden gescheiden o.b.v. grootte
○ Negatief geladen DNA fragmenten worden aangebracht op gel in elektrisch veld
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Sosa01. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73314 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen