Hoofdstuk 5 Nationalisme en imperialisme 1800-1900 §1t/4
Oriëntatie
In 19e eeuw waren grote veranderingen:
veel uitvindingen
bestrijding van ziektes door de wetenschap
productie steeg door industrialisatie
Europeanen hadden gevoel beter te zijn dan mensen uit Azië en Afrika:
gingen heersen over die werelddelen
haalden er grondstoffen vandaan
lieten Aziaten en Afrikanen voor zich werken
Europeanen werden steeds trotser op eigen land en cultuur opkomst nationalisme en er
ontstonden in 19e eeuw daardoor grote koloniale rijken.
§1. Liefde voor het vaderland
Europa na 1815
Na Franse revolutie en napoleontische oorlogen was Europa toe aan rust en vrede. Leiders
Europese landen erg geschrokken van Franse Revolutie: mocht nooit meer gebeuren,
daarnaast waren ze bang dat Frankrijk opnieuw te machtig zou wordenze organiseerden
het Congres van Wenen 1814-1815
3 besluiten:
1. Veel democratische hervormingen draaiden ze terug. Europa keerde terug naar de
politiek-bestuurlijke situatie van voor de Franse revolutie=de Restauratie.
2. Frankrijk probeerden men te bedwingen door het te omringen met sterke landen.
Nederland, België en Luxemburg samengevoegd tot één Koninkrijk der
Nederlanden. Ook werd de Duitse staat Pruisen versterkt.
3. Vorsten spraken af elkaar te helpen met het bestrijden van revolutionaire ideeën of
bewegingen.
De opkomst van het nationalisme
In 19e eeuw kregen meer mensen gevoel dat ze bij een volk of natie hoorden: een groep met
een eigen taal, cultuur en geschiedenis. Liefde voor eigen volk, het nationalisme, kreeg op
verschillende manieren vorm:
Mensen kregen meer belangstelling voor de gebruiken en geschiedenis van eigen
volk
Daarnaast politieke gevolgen: nationalisten vonden dat elk volk zijn eigen staat
moest krijgen leidde tot opstanden en oorlogen.
ander gevolg van nationalisme was dat Europese staten allemaal sterkste wilden
zijn leidde tot felle concurrentie en opkomst van militarisme= het idee dat oorlog
een goede manier is om conflicten tussen staten op te lossen.
Gevolg: landen breidden hun legers uit en dreigden snel met oorlog.
Veel mensen hadden voorliefde voor leger, militaire discipline en wapens.
Nieuwe landen
, Nationalisten vonden dat elk volk een eigen staat moest hebbenleidde tot problemen in
veelvolkerenstaten (landen waar meer volken samenwoonden). Volken begonnen te strijden
voor een eigen land, keizerrijk Oostenrijk en Ottomaanse Rijk valt uit elkaar.
Grieken waren één van de eerste volken die vochten voor een eigen staat. Veel
West-Europeanen hadden sympathie voor de Griekse vrijheidsstrijd:
o De Grieken waren een christelijke minderheid in het
islamitische Ottomaanse Rijk.
o De Grieken werden beschouwd als de grondleggers van de
Europese cultuur.
Aanvankelijk mislukte de Griekse opstand tegen de Turken, maar Frankrijk, Rusland
en Groot-Brittannië kwamen de Grieken te hulp en verdreven de Ottomaanse
machthebbers.
In 1830 werd Griekenland een onafhankelijk land.
Volken in Oost-Europa die ook eigen staten wilden hebben, kregen deze hulp niet. Rond
1900 pas kregen volken als de Bulgaren en Roemenen hun eigen staat.
In andere gevallen wilden nationalisten landen niet opsplitsen, maar juist samenvoegen:
Waren verschillende Duitstalige landen, inwoners voelden zich onderling verbonden
en wilden één land.
In 19e eeuw deden ze verschillende pogingen, in 1848 bijna gelukt.
Het nieuwe Duitsland zou grondrechten en een gekozen regering krijgen, maar plan
mislukte, Duitse vorsten wilden hun macht niet afstaan.
Uiteindelijk kreeg Otto van Bismarck het wel voor elkaar. Hij was kanselier
(regeringsleider) van Pruisen, de machtigste Duitse staat.
Nadat de Duitsers een oorlog tegen de Fransen hadden gewonnen, stichtte
Bismarck in 1871 het Duitse keizerrijk.
Deze staat verenigde niet alle Duitssprekenden, maar wel de meeste.
Anders dan velen in 1848 hadden gewild, werd dit Duitsland geen parlementaire
democratie. Het land werd geleid door een keizer, Wilhelm I, die voorheen koning
van Pruisen was geweest.
In dezelfde tijd werd ook Italië één land, begin 19e eeuw leefden de Italianen verspreid over
allemaal verschillende staten en staatjes. Vanaf 1848 woedde hier een reeks van oorlogen,
die uiteindelijk leidden tot de stichting van het Koninkrijk Italië in 1861. Maar pas in 1870
werd ook Rome veroverd en was Italië werkelijk één land. Anders dan het Duitse keizerrijk
was het Koninkrijk Italië een parlementaire democratie.
Nederland in Europa
Het nationalisme leidde in het nieuwe koninkrijk der Nederlanden leidde al snel tot
problemen:
meeste mensen in noorden (de oude Republiek): protestants, spraken Nederlands.
mensen in zuiden: katholiek, spraken Frans. Zuiden liep economisch voorop, de
industrialisatie was rond 1820 al volop bezig. In noorden moest die nog beginnen.
De noordelijke koning Willem l probeerde het noorden en zuiden tot eenheid te
maken door één officiële taal in te voeren het Nederlands.
Hij wilde invloed van katholieke kerk verminderen.
Hij benoemde bestuurders vooral uit het noorden.
Spanningen waren de oorzaak van dit alles
Zuiderlingen hadden gevoel dat ze tot een ander volk behoorden, nl het Belgische
volk.
In 1830 begon het zuiden een opstand tegen noordelijke overheersing en Willem I.
Ze eisten: eigen land en eigen koning.
Binnen jaar werd België door de andere Europese landen erkend als apart koninkrijk.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mica124. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,50. Je zit daarna nergens aan vast.
