Dit document bevat een analyse van een ethisch dilemma voor het vak 'Recht en ethiek in de juridische beroepspraktijk I'. Dit vak wordt gegeven in kwartiel 3, leerjaar 2 HBO-Rechten, Saxion Hogeschool. Eindcijfer: 8.
, Inleiding
Ik heb de opdracht gekregen om een analyse uit te werken voor de module ‘Recht en Ethiek in de
juridische beroepspraktijk I’. Deze analyse betreft een ethisch dilemma dat ik zelf heb mogen
uitkiezen. Mijn keus is gevallen op een situatie waarin een advocate voor een ethisch dilemma komt te
staan.
Dilemma en ethisch dilemma
Wat is een dilemma nou eigenlijk? Hiervan is sprake als zich een probleem of situatie voordoet waarin
een beslissing moet worden gemaakt, maar waarbij elke optie weer nieuwe problemen oplevert. 1 Elke
beschikbare oplossing is dus even onaantrekkelijk. Stel, je staat op het station om naar school te gaan
en je komt erachter dat je je OV-chipkaart bent vergeten. Kies je er dan voor om zwart te reizen en op
tijd te komen, of koop je netjes een treinkaartje en kom je te laat?
Een dilemma wordt ethisch van aard als er sprake is van een botsing tussen verschillende morele
waarden. Iemand wordt dus gedwongen om te kiezen tussen twee of meer moreel verantwoorde
opties, waarbij het kiezen voor de ene waarde ten koste gaat van de andere waarde. 2 Denk
bijvoorbeeld aan de situatie waarin iemand moet beslissen of diegene eerlijk moet zijn over een op het
werk gemaakte fout. Aan de ene kant weet de betreffende persoon dat het eerlijk zijn over de fout
gevolgen kan hebben voor het behouden van hun baan, aan de andere kant weet diegene dat het
verzwijgen van de fout collega’s zou kunnen schaden.
Mijn casus
Het ethisch dilemma waarvoor ik heb gekozen gaat over een advocate en haar cliënte. De cliënte
heeft haar tweejarige dochter al een lange tijd niet meer mogen zien wegens overmatig drugsgebruik.
Om die reden heeft ze ervoor gekozen om, zodra ze de kans zag, haar dochter te ontvoeren naar het
buitenland. Dit feit heeft ze in vertrouwen aan haar advocate medegedeeld. De advocate is erg
ontdaan door deze mededeling en komt voor een moeilijke keuze te staan. Moet ze een melding
maken van hetgeen haar cliënte heeft verteld?
Dit dilemma is ethisch van aard omdat er in deze situatie een botsing bestaat tussen verschillende
morele waarden. De advocate wil aan de ene kant haar beroepsgeheim niet schenden door de
informatie die haar cliënte heeft verstrekt aan te geven bij de politie, omdat vertrouwelijkheid een
belangrijke kernwaarde is voor een advocaat. Maakt zij echter geen melding van de situatie, dan staat
de gezondheid en veiligheid van het minderjarige kind op het spel. Haar cliënte gebruikt immers drugs
en daarnaast heeft ze geen idee waar het kind precies verblijft. De advocate moet nu dus gaan
beslissen wat ze in deze situatie belangrijker vindt.
Normen, waarden en moraliteit
Onder moraliteit wordt het geheel aan regels, waarden en houdingen, dat het gedrag van mensen
reguleert met het oog op de belangen en het welzijn van anderen, verstaan 3. Er wordt voorgeschreven
hoe gehandeld moet worden in de omgang met een ander. Normen en waarden vormen hier een
onderdeel van. Een norm is een morele regel met een dwingend karakter. Het verbiedt of gebied
bepaald gedrag. Een waarde is het geformuleerde doel dat moet voortvloeien uit het naleven van een
norm. Waarden formuleren een ideaal en fungeren als uitgangspunt. 4 Een voorbeeld van een norm is
‘je houdt de deur open voor iemand die achter jou aan komt’. De waarde waarop deze norm
gebaseerd is, is beleefdheid. Normen en waarden hangen dus met elkaar samen.
Normen, waarden, moraliteit en mijn casus
In de advocatuur gelden een aantal normen met daaraan kernwaarden gekoppeld die voorschrijven
hoe er gehandeld moet worden.5 Onder meer de kernwaarden partijdigheid, integriteit en
vertrouwelijkheid zijn van belang voor een advocaat.
Partijdigheid
Een advocaat moet het belang van zijn cliënt naar zijn beste vermogen tot uitdrukking brengen en
mag van niemand anders dan zijn cliënt opdrachten ontvangen. De waarde die bij deze norm hoort, is
partijdigheid. Een ander woord voor deze kernwaarde is ook wel loyaliteit. Dit is belangrijk voor een
juiste toepassing van het recht in een procedure waarbij meerdere partijen tegenover elkaar staan en
draagt bij aan een evenwichtige waarheidsvinding door de rechter.
Integriteit
Een advocaat moet boven de zaak staan, belangenverstrengeling tegengaan en zich kunnen
verantwoorden voor de keuzes die hij maakt. De kernwaarde die bij deze norm(en) hoort, is integriteit.
1
Stevens, ‘Zit jij met een dilemma?’, desteven.nl, verkregen op 16 maart 2023.
2
‘Moreel dilemma’, knmg.nl, verkregen op 23 maart 2023.
3
Schotman 2020, p. 16.
4
Schotman 2020, p. 20 – 24.
5
‘Kernwaarden’, advocatenorde.nl, verkregen op 21 maart 2023.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hidingfixtures. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,00. Je zit daarna nergens aan vast.
