Een uitgebreide samenvatting van het hoofdstuk cultuur van de moderne. Alle belangrijke kenmerken van stromingen en personen staan erin. Ik heb gebruik gemaakt van veel puntsgewijze opsommingen waardoor de belangrijkste kenmerken goed duidelijk zijn. Ik heb met deze samenvatting een 8 op mijn toets...
Algemene Inleiding
Modernisme betrekking op avant-gardekunst uit eerste helft van twintigste eeuw.
Beroepsgroepen als organisatiedeskundigen, architecten, kunstenaar en ingenieurs
vormen de nieuwe maatschappelijke elite > bevoorrechte mensen in de samenleving
Ze pleiten voor gebruik van nieuwe materialen en productietechnieken
Dus rationalisering en modernisering
Schoonheid van moderne gebouwen: soberheid: zo veel mogelijk versieringen
weglaten
De techniek gaat steeds verder, allemaal nieuwe dingen worden uitgevonden.
Elite bezig met modernisering, gewone burgers hebben hun handen al vol aan
overleven en de modernisering gaat hen voorbij.
Burgers moeten hard werken voor een klein loontje en wonen in kleine huisjes, ze
hebben geen sociale zekerheid. Men heeft nauwelijks ergens recht op.
De opkomst van de film luidt de massacultuur in die tijdens de tweede helft van
twintigste eeuw zal gaan bloeien.
Kunst is vooral geliefd bij burgerlijke elite; portretten, landschappen,
balletvoorstellingen, klassieke symfonieën. Wonen in stadsvilla’s in
neoclassicistische stijl, art nouveau of jugendstil. Wat moderne kunstenaars maken
spreekt ze niet aan. In de film Titanic vinden ze Picasso helemaal niets.
Tot 1850 kunst sociaal-economisch bepaald door rijke opdrachtgevers. Kunst werd
altijd gemaakt op bestelling.
Moderne tijd > kunstenaar wordt autonomer > kunst wordt abstracter
Kunst moet voortaan ‘aan de man’ gebracht worden > kunstgaleries
Symbolisme = vooral een emotionele ervaring, hoe iets gevoeld wordt
Het gaat er niet om hoe iets gezien wordt. Daarom veranderen ze wat ze zien in
symbolen.
Aan eind van 19e eeuw > pessimisme over de westerse beschaving, lijden en dood
Moderne kunstenaars geïnspireerd door revolutionaire ontwikkelingen op het gebied
van wetenschap, psychologie en filosofie > een optimistisch gevoel over een betere
en meer rechtvaardige moderne wereld
Invloed van grote denkers / dingen op kunst en cultuur:
- Freud
De menselijke geest bestaat uit lagen. Onder de laag van uiterlijke bewustzijn
zit een onderbewustzijn. Daar is iedereen wie men werkelijk is.
- Nietzsche
De mens is te ver afgedreven van zijn dionysische natuur. Het verstandelijke
en rationele wordt teveel benadrukt en de oerdriften genegeerd.
Mens moet zich meer individualistisch opstellen.
Übermensch = wie zich van de massa los durft te maken
- Nieuwe technische toepassingen door wetenschap uitgevonden.
Er lijkt een nieuw tijdperk te zijn aangebroken.
- Val van het tsarenregime in Rusland.
, De droom van Marx: een communistische samenleving. Hier is iedereen gelijk. De
kunst wordt toegankelijker, onbesmet en abstracter.
Wanneer Stalin aan de macht komt moet de abstracte kunst weg.
Eerste helft van 20e eeuw is een periode van uitersten: wereldoorlogen,
economische groei, wereldwijde depressie, miljoenen doden
Kunst en levensbeschouwing
Religies hebben veel invloed op de kunst.
Eind 19e begin 20e eeuw is Europa grotendeels christelijk. Wel een scheiding tussen
kerk en staat maar kerk heeft nog steeds veel invloed.
De wetenschap begint te twijfelen aan het bestaan van God en worden soms atheïst.
Theosofie (New Age) = wijsheid over God, een andere religieuze overtuiging, de
wereld komt voor uit het ene, een allesomvattend goddelijk principe. Populair onder
avant-gardekunstenaars.
Helena Blavatsky richt Theosophical Society op. De Duitse afdeling daarvan scheidt
zich af, dit is onder leiding van Rudolf Steiner > antroposofie
Antroposofie = wijsheid over mensen, de mens in harmonie brengen met de wereld,
het gaat om levensvorming
Piet Mondriaan:
- Landschapsschilder, alleen niet realistisch, stralen symboliek uit
- Onder invloed van kubisten gebruikt hij meer horizontale en verticale lijnen
- Geïnspireerd door theosofie
- Abstracter
- Kosmische schoonheidsbeleving is alleen mogelijk door abstracte kunst
- Een herkenbare voorstelling schept verwarring dus dat doet hij niet
- Richt samen met moderne kunstenaars ‘De Stijl’ op
De modernen en volkskunst
Avant-gardekunstenaars halen inspiratie uit kunst van verre landen, exotische kunst.
Publiek weg laten dromen bij exotische taferelen.
Modernen opzoek naar bronnen om nieuwe wending aan kunst te geven. Exotische
kunst en volkskunst waren nog vitaal en puur. Het symbolisme spreekt ze erg aan. Er
kan makkelijker gereisd worden dus daardoor wordt volkskunst ook populairder. Er is
een groeiend nationalisme dus daardoor neemt de belangstelling voor de eigen
volkscultuur ook toe.
Pablo Picasso:
- Exotische motieven
- Afrikaanse maskers als inspiratiebron
- Laat zich inspireren door de ‘Fauves’, expressionisten
- Klein beetje kubistisch
- In concurrentiestrijd met Matisse
Constantin Brancusi:
- Door beeldhouwer Rodin geïnspireerd
- Veel abstracter dan Rodin
- Gaat terug naar meest elementaire vormen die er zijn, vormen uit de natuur
- Het ei (de vorm ervan)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annikahuisman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
