Thema 1 – Inleiding in de Biologie
Basisstof 1 – Wat is Biologie?
Organismen
Alle organismen vertonen levensverschijnselen zoals voortplanting, groeien,
ontwikkelen en stofwisseling.
Met stofwisseling worden alle chemische reacties in een organisme bedoeld.
Enzymen versnellen (katalyseren) de chemische reacties van
stofwisselingsprocessen.
Als een organisme geen levensverschijnselen vertoont, is het dood. Dingen in de
natuur die nooit hebben geleefd zijn levenloos.
Levenscyclus van organismen
Elk organisme (individu) heeft een levensloop.
Wanneer een organisme zich ontwikkelt, treden er veranderingen op in de bouw en
het functioneren van het organisme of van bepaalde delen ervan.
Elk organisme van dezelfde soort doorlopen dezelfde fases tijdens hun levenscyclus.
Een soort zijn organismen die zich onderling kunnen voortplanten en vruchtbare
nakomelingen voortbrengen.
Organisatieniveaus in de biologie
Organismen zijn georganiseerd in de biologische eenheden (klein naar groot)
Molecuul (bouwstenen van stoffen bijvoorbeeld DNA)
Cel (organismen bestaan uit 1 of meer cellen)
Orgaan (een deel van een organisme met een specifieke bouw en functie)
Organisme (eencellig of meercellig levend wezen, individu)
Populatie (een groep individuen van dezelfde soort die in een bepaald gebied leeft)
Ecosysteem (een begrensd gebied bestaande uit levende en niet-levende natuur)
Biosfeer/Systeem aarde (het geheel aan ecosystemen op aarde)
Als er op een hoger organisatieniveau een nieuwe eigenschap ontstaat die er op het
lagere organisatie niveau niet is, noem je dat een emergente eigenschap.
Biologische eenheden reageren op elkaar en op de invloeden uit hun omgeving, dat
noem je interactie.
Basisstof 2 – Organen, weefsels en cellen.
, Orgaanstelsels met organen
Een orgaanstelsel bestaat uit een aantal organen dat samen een bepaalde functie
uitoefent. Bijvoorbeeld het verteringsstelsel, het ademhalingsstelsel en het
bloedvatenstelsel.
Weefsels
Een groep cellen met dezelfde vorm en functie noem je een weefsel.
De vorm van cellen hangt samen met de functie.
Organen zijn opgebouwd uit weefsels.
4 soorten weefsels ->
- Dekweefsel (Bekleedt en beschermt inwendige en uitwendige
lichaamsoppervlakten. De cellen zijn vaak rechthoekig en liggen heel dicht
tegen elkaar aan.)
- Zenuwweefsel (De zenuwcellen in je zenuwweefsel geven informatie
door. Daarvoor bezitten zenuwcellen sterk vertakte uitlopers die een
netwerk vormen.)
- Spierweefsel (Bestaat uit langgerekte cellen die kunnen samentrekken.)
- Bindweefsel (Geeft steun en vorm aan het organisme en aan afzonderlijke
organen. Cellen liggen verder uit elkaar met daartussen vezels en
tussencelstof.)
Tussencelstof
Bij veel weefsels liggen de cellen niet direct tegen elkaar aan, maar komt
tussencelstof voor.
De celwand bij planten bevat tussencelstof en geeft de cel stevigheid.
Vorm en functie
Bij organismen is er verband tussen de vorm en de functie van de biologische
eenheden waaruit ze zijn opgebouwd.
Diersoorten die in het water leven zijn vaak gestroomlijnd om de waterweerstand te
verlagen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Liesl123. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.