Samenvatting
Samenvatting - Biologie - Cel en leven
- Vak
- Biologie
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Samenvatting biologie over het hoofdstuk 'Cel en leven' geschikt voor bovenbouw vwo
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Biologie – H2 – Cel en leven2.1 – Cellen leven samen
Moleculen zijn de kleinste deeltjes van een stof met nog alle eigenschappen van die stof. Cellen zijn
de basiseenheden van je lichaam, elk levend wezen of organisme bestaat uit een of meer cellen.
Moleculen, cellen en organismen zijn van een van een verschillend organisatieniveau. Dit zijn de
begrensde biologische structuren, met een duidelijke samenhang tussen de onderdelen, waarbij elk
niveau voortbouwt op de onderliggende niveaus. De organisatieniveaus zijn gerangschikt van klein
(molecuul) naar groot (systeem Aarde).
De verschillende organisatieniveaus zijn:
Molecuul – Een structuur die bestaat uit
meerdere atomen en met alle
eigenschappen van die bepaalde stof
Organel – Een onderdeel van de cel met een
bepaalde taak
Cel – De functionele basiseenheid van elk
organisme. Een cel bevat cytoplasma,
erfelijk materiaal en is omringd door een
membraan
Weefsel – Een groep cellen met dezelfde
bouw en functie
Orgaan – Verschillende weefsels die
samenwerken aan een bepaalde taak
Orgaanstelsel – Diverse organen die samen
een bepaalde taak hebben
Organisme – Een levend wezen, zoals jij,
een hond en de zonnebloem in de tuin
Populatie – Een groep organismen van
dezelfde soort in een bepaald gebied. Alle
organismen hebben vergelijkbare
eigenschappen die zich onderling kunnen voortplanten en vruchtbare nakomelingen kunnen
krijgen, horen tot dezelfde soort
Levensgemeenschap – Alle organismen (die onderlinge relaties hebben) in een bepaald
gebied
Ecosysteem – Een begrensd gebied waarin organismen met elkaar en met de levenloze
natuur relaties hebben
Systeem Aarde – Een dynamisch systeem gevormd door alle fysische, chemische en
biologische processen op aarde en hun onderlinge interacties
Elk niveau bestaat uit samenwerkende onderdelen. Hieruit kun je de gewone eigenschappen aflezen.
Soms kunnen de onderdelen, door samenwerking, een functie uitvoeren die ze elk apart niet kunnen.
Dit noem je een emergente eigenschappen.
Cellen en organismen hebben alle kenmerken, eigenschappen en processen die typisch zijn voor het
leven, zoals we dat op aarde kennen. Deze levenskenmerken zijn in het leven van organismen en
cellen in ieder geval op een bepaald moment zichtbaar. Zo bevatten alle cellen erfelijk materiaal en
zetten alle cellen stoffen om in andere tijdens hun stofwisseling.
, Elk organisme is opgebouwd uit een of meer cellen en kan groeien, onder andere door celdeling.
Leven betekent ook reageren op prikkels uit de omgeving. Levenskenmerken zijn niet altijd zichtbaar
bij elk organisme: Een rups zal zich niet voortplanten, maar als de rups eenmaal een vlinder is,
gebeurt dat wel.
Sommige ziekten, zoals diabetes of bepaalde hartziekten, starten op celniveau. Diabetes zou op te
lossen zijn door stamcellen te laten uitgroeien tot Eilandjes van Langerhans. Dit zou je bij de patiënt
kunnen injecteren als het opgenomen wordt, dan kunnen deze Eilandjes insuline gaan produceren.
Stamcellen zijn cellen die nog in allerlei soorten kunnen veranderen.
Als cellen gaan
differentiëren, gaan ze
andere eiwitten produceren.
Omdat cellen stoffen uit hun
omgeving moeten opnemen,
kunnen ze maar een beperkte
grootte bereiken. Dit komt
door de verhouding tussen
oppervlak en inhoud.
In je lichaam is er om de
cellen in de weefsels veel
ruimte, die is gevuld met
weefselvloeistof. Hier nemen de cellen zuurstof en voedingsstoffen uit op. Ze geven koolstofdioxide
en andere afvalstoffen af aan de weefselvloeistof. Dit gaat terug het bloed in en wordt afgevoerd.
2.2 – Cellen
Elk van de cellen is omgeven door een celmembraan. Tussen het celmembraan en de kern bevindt
zich het cytoplasma, dat bestaat uit het grondplasma (de waterige inhoud van de cel) en organellen.
Bacteriën zijn prokaryote organismen. Deze eencelligen hebben geen kern. Een groot cirkelvormig
DNA-molecuul ligt los in het grondplasma. Daarnaast bezitten bacteriën ook een aantal kleine
cirkelvormige DNA-moleculen, plasmiden.
Bacteriën hebben een celwand en soms nog een extra kapsel daaromheen ter bescherming.
Sommige bacteriën bezitten flagellen, lange eiwitdraden waarmee ze zich kunnen voortbewegen.
De meeste bacteriën zijn heterotroof. Zij leven van energierijke, organische voedingsstoffen. Maar er
zijn ook soorten die hun energierijke, organische verbindingen zelf maken: autotrofe bacteriën.
Net als dierlijke cellen en de meeste bacteriën zijn schimmels heterotroof: ze leven van organische
stoffen. Schimmels zijn groter dan bacteriën. Gisten zijn eencellige soorten schimmels, maar de
meeste schimmels zijn meercellig. Meercellige schimmelsoorten groeien vaak ondergronds als
dunne, witte draden. Het zijn eukaryote cellen: cellen met een celkern. Hun celwand bestaat niet uit
cellulose, maar chitine. Dezelfde stof gebruiken insecten in hun skelet.
Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:
Bewezen kwaliteit door reviews
Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!
In een paar klikken geregeld
Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.
Direct to-the-point
Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annelotgreve. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 68175 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen