Medische kennis orgaanstelsel deel 1
Ademhalingsstelsel
Week 45ADEMHALINGSSTELSEL
Flitscollege
Anatomie van de longen
Het gebied tussen de longen heet het mediastinum, hier ligt ook het hart, bloedvaten, slokdarm en
de luchtwegen zoals de trachea (luchtpijp) en bronchiën (verbinding van trachea en longen). Het
deel van de longen dat tegen de ribben en de tussenribspieren ligt heet costale oppervlak . het
oppervlak aan de binnenkant heet mediale oppervlak. Bij het mediale opp zit de longhilus
(longpoort waar de bloedvaten en luchtwegen in en uit gaan)
De rechterlong is verdeeld in 3 : lobus superior, medius, inferior. Links verdeeld in 2 : lobus superior,
inferior. Links ligt het hart dus daarom ook kleiner. De afscheiding wordt fissura genoemd.
De luchtweg: neus pharynx trachea primaire bronchus bronchus lobaris bronchus
segmentalis bronchiolen alveolus (klein luchtzakje waar gasuitwisseling plaats vind)
De pleura is de vlies. Het heeft 2 Lagen., eentje die aan de long vastzit= pleura visceralis en eentje
die aan de wand van de thorax vast zit = pleura parietalis. Als het wordt verbroken is het gevolg een
klaplong
Gasuitwisseling
Longen zijn nooit helemaal leeg. Er is gaswisseling in de longen= externe respiratie. De gaswisseling
vindt plaats bij de alveolus. Het heeft een dunne wand, de capillair zijn samen gesmolten zodat de
alveolaire lucht en het bloed dichtbij elkaar zitten. de gaswisseling gebeurt door diffusie. Door het
drukverschil zal gas van hoge concentratie naar lage concentratie. De binding tussen hemoglobine en
o2 is niet sterk. Dat is ideaal zodat de o2 naar de plek gaan waar het hard nodig heeft. Gaswisseling
in het lichaam = interne respiratie. In de weefsel is o2 lager dan in het bloed. Zo gaat het naar het
weefsel. Andersom met co2.
Atsma en COPD
Astma-> benauwd, piepen, hoesten. Het komt van buitenaf dus bijv pollen, kou, parfum. De klachten
zijn in aanvallen. De ziekte begint meestal op jonge leeftijd. Overgevoelig voor stoffen/prikkels. Het
afweersysteem igE wordt ingeschakeld bij een allergische reactie en de mestcellen histamine en
leukotrienen worden afgegeven. Bij niet allergisch worden ook dezelfde mestcellen afgegeven.
Gevolg= zwelling, slijm, verkramping glad spierweefsel. De luchtwegen vernauwen hierdoor.
COPD-> hoesten, slijm, benauwdheid. Chronische ontsteking (meestal door roken). Het longweefsel
gaat kapot en hierdoor ontstaat longemfyseem. Patiënten hebben moeite met uitademen. COPD
patiënten zijn vatbaarder voor luchtweginfecties zoals pneumonie en dat maakt de COPD klachten
erger= exacerbatie. Het begint op oudere leeftijd. Het is een chronische ontstekingsreactie met
gevolg van verkramping glad spierweefsel, slijmproductie, longemfyseem elasticiteit longblaasjes.
Alle 3 samen zorgt voor obstructie van de luchtwegen en daardoor minder gaswisseling.
,Medische college I : ademhalingsstelsel
Normale ademhaling is 15 per minuut. We willen de ademhalingsfrequentie weten omdat die het
eerst afwijkt. We hebben ongeveer 900 miljoen longblaasjes.
De anatomie en de opbouw van de luchtwegen
Bovenste luchtwegen= neus, mond, keelholte, sinussen. Onderste= Van trachea tot de alveoli
Diffusie oppervlakte van de alveoli (gasuitwisseling)
Spieren leveren de arbeid voor het in- en uitademen (arbeid voor de verversing)
De ademhalingsbewingen inspiratie en expiratie.
Ventilatie ( moet matchen met de perfusie)
0,35 L komt per inademing in de longblaasjes en in de rust wordt 10% van de oude lucht
vervangen door de nieuwe lucht.
Perfusie van de longen (doorbloeding van de longen)
HMV, regionale verschillen.
Regulatie van de ademhaling door het ademhalingscentrum.
We hebben O2 nodig voor oxidatie (verbranding) van voedsel (= energie).
Aan de onderkant van de longen wordt begrensd door de middenrif (diafragma). Het wordt
beschermd door de ribben. De rechter long is groter omdat het hart bij links zit. Via de longpoort/
Hiles komen de bloedvaatjes en longslagader naar binnen.
De longen zijn omgeven door een vlies, een binnen en buitenblad. Het voordeel hiervan is dat het
soepel beweegt. Tussen de vliezen zit een vacuüm. Ze trekken de longen. Als dit vacuüm beschadigd
wordt klappen de longen.
De weg van de lucht en de weg van het voedsel kruizen elkaar. Om het voedsel en lucht te scheiden
is er een huig (uvula) die sluit als je slikt. De epglottis (strotklepje) sluit als je ademt.
De strot/strottenhoofd bestaat uit een bot, tongbeen, 2 kraakbeenstructuren= schildkraakbeen en
ringbeen. (schild zie je goed bij mannen). De ringen zijn een beetje open, voor als je een grote hap
neemt. Als je aan de binnenkant zal kijken zie je daar verschillende spierplooien ter hoogste van het
schildkraakbeen en die vromen de stembanden. De stembanden vormen de overgang van de
bovenste en onderste luchtwegen.
De trachea is omhuld met trilharen om slijm te maken om vochtig te blijven. De trilharen zorgen dat
de slijm en stofjes omhoog getild worden en zo de longen uit te gaan.
De bronchiën hebben zelf ook een eigen bloedvoorziening, dat is nodig omdat het kenmerk van het
bloed daar O2 arm is maar ze hebben wel O2 nodig zodat metabolisme plaats kan vinden.
In de weefsel is de CO2 spanning hoog en de O2 spanning laag, er vindt diffusie plaats van hoog naar
laag. De co2 spanning in de capillairen is laag en die van o2 is hoog. Dus CO2 verdringt O2 van het Hb
in de capillairen.
Voor de buikademhaling in rust gebruiken we de diafragma. Je ademt in. Inademen in rust kost
energie, uitademen is passief. Als je niet in de rust ademt gebruik je hulp ademhalingspieren.
De perifere chemoreceptoren in aorta en carotis (halsslagader) en de chemoreceptoren in
hersenstam registreren een verlaagd pH. De hersenstam geeft signaal aan ademhalingspieren
waardoor de ventilatie toeneemt en de arteriële pCO2 genormaliseerd wordt.
Plaatjes in pp over de capaciteiten en volume!
, Tiffenau index (TI) = FEV1/VC
FEV1 = totale lucht die ik kan uitblazen. De hoeveelheid lucht in 1 sec kan worden uitgeademd.
VC= vitale capaciteit.
Normale Tiffenau index (TI) : bij gezonde jongvolwassenen bedraag deze ratio 83% en bij ouderen
neemt deze ratio geleidelijk af tot 70%
Bij COPD is er sprake van luchtwegobstructie bij een TI < 70 %
Medische college II: Pathologie ademhalingsstelsel (o.a astma en COPD)
We halen zuurstof uit de buitenlucht. Kortademigheid kon dus worden veroorzaakt door de
buitenlucht. Via de longblaasjes komt O2 in het bloed waar het bindt aan hemoglobine en zo door
het hele lichaam gaat.
Je kan kortademig raken als er een probleem is met het hart, ook als de weefsel teveel vragen.
Kortademigheid heeft dus een grote DD (er kunnen veel oorzaken/ziektes zijn.)
De belangrijkste ademhalingsspier in ons lichaam is het middenrif ( diafragma) . bij aanspanning
gaan ook de tussenribspieren meedoen (hulpspieren) er zijn spieren nodig om te kunnen
ademen!. De hersenstam stuurt de ademhaling aan. De gaswisseling vindt plaats in de longblaasjes,
O2 en CO2 wordt verwisseld.
Lucht bestaat uit niet alleen 02, stikstof is namelijk de belangrijkste component van lucht.
COPD is een chronische ziekte. van het hele lichaam, niet alleen van de longen. Bij COPD raken de
luchtwegen ontstoken en de longblaasjes gaan kapot (worden grote bolletjes) , ademen gaat dus
moeilijk. COPD neemt met de tijd toe. In het begin hadden mannen het meer, maar met de tijd
vrouwen ook.
COPD is over het algemeen irreversibel en in sommige gevallen kunnen we het reversibel maken.
COPD omvat 2 ziektebeelden: chronische bronchitis en longemfyseem. Het zijn chronische
progressieve aandoening met toenemend irreversibele bronchusafwijkingen.
CARA ( chronische aspecifieke respiratoire aandoeningen) werd vroeger gebruikt voor het woord
COPD en Atsma bij elkaar. Nu niet meer !!
COPD ontstaat niet alleen door roken. Niet iedereen die rookt krijgt namelijk COPD, maar als je naar
alle COPD patiënten kijkt, heeft niet iedereen van hun gerookt maar wel de meeste. Het ligt aan
risicofactoren, erfelijkheid, omgeving, beroep.
We kijken bij COPD patiënten naast de longen ook naar de indruk en hoe de spiermassa is. De
spiermassa wordt namelijk minder maar dat is erg voor een COPD patiënt omdat ze die spieren juist
zo hard nodig hebben om te kunnen ademen.
Symptomen: hoesten, opgeven van sputum (slijm), dyspnoe (kortademigheid), perioden van
exacerbaties (verergering), vaak recidiverende infecties, bemoeilijkte uitademing, cyanose (blauwe
verkleuring), tonvormige thorax.
Het eiwit antitrypsine beschermt je, als je die niet hebt heb je meer kans op schade.
