Deze samenvatting behandelt alle te kennen leerstof i.v.m. sociale wetgeving. Dit document werd opgesteld met behulp a.d.h.v. een Powerpoint presentatie (van de docent) en het bijhorende handboek. De volledige leerstof staat hierin opgesteld in de vorm van mogelijke examenvragen. Door het studeren ...
Hoofdstuk 1: Inleiding tot sociale
wetgeving
1 Het toepassingsgebied van sociale wetgeving
Uit welke 2 luiken bestaat het sociaal recht?
- Arbeidsrecht.
- Socialezekerheidsrecht.
1.1 Arbeidsrecht
Tot welk recht wordt het arbeidsrecht doorgaans gerekend?
- Tot het privaatrecht.
Wat is het arbeidsrecht?
- Het recht dat de onderlinge relaties tussen burgers regelt, met als uitgangspunt dat alle
burgers in alle vrijheid en als gelijkwaardige partijen met elkaar juridisch afdwingbare
overeenkomsten kunnen afsluiten.
1.1.1 Individueel arbeidsrecht
Welke rechtsregels bevat het individueel arbeidsrecht?
- De rechtsregels die specifiek betrekking hebben op de arbeidsverhoudingen tussen burgers.
Wat bepaalt het individuele arbeidsrecht?
- Binnen welke contouren de verschillende arbeidsovereenkomsten kunnen gesloten worden.
- De minimale verplichtingen voor zowel de WG als de WN wat betreft de uitvoering, de
schorsing en de beëindiging van de overeenkomst.
Welke preventieve beschermingsregels kunnen er binnen het individuele arbeidsrecht gerekend
worden?
- Preventieve beschermingsregels over het loon, arbeidstijden, feestdagen, jaarlijkse vakanties,
veiligheid en gezondheid op het werk.
Yentl Pede 3AMA r0832874
, 2
1.1.2 Het collectief arbeidsrecht
Wat legt het collectief arbeidsrecht vast?
- De mate waarin de werknemers als groep in overleg kunnen treden met de werkgever.
1.1.3 Nuanceringen
Het arbeidsrecht bevat veel dwingend recht, wat houdt het dwingend recht in?
- Dat dit rechtsregels zijn waarvan men niet mag afwijken.
Wat is het gevolg voor de individuele werknemer van afspraken die collectief overeengekomen zijn?
- Dat de individuele werknemer moeilijk kan ontsnappen aan de verplichte toepassing hiervan.
1.2 Socialezekerheidsrecht
Wat is het socialezekerheidsrecht?
- Het geheel van sociale voorzieningen dat erop gericht is om diegenen die tijdelijk of definitief
niet meer kunnen werken een vervangingsinkomen te verschaffen.
Waarom wordt er een vervangingsinkomen verschaft?
- Om ervoor te zorgen dat deze mensen een behoorlijke levensstandaard kunnen behouden.
Tot welk recht behoort het socialezekerheidsrecht?
- Tot het publiekrecht.
Welke relaties onderhoudt het publiekrecht?
- De relaties tussen de burgers en de overheid.
Wanneer kan een burger zijn recht op sociale zekerheid inroepen?
- Wanneer er sociale risico’s zoals werkloosheid, ziekte, zwangerschap, … zich voordoen.
Waarom is hier sprake van eenzijdige dominantie van de overheid?
- Omdat de overheid naast de plicht om deze rechten te vervullen, ook eenzijdig de spelregels
van de sociale zekerheid bepaalt.
Yentl Pede 3AMA r0832874
, 3
2 De hiërarchie van de sociale rechtsbronnen
Welke zijn de bronnen van het arbeidsrecht?
2.1 Algemeen verbindend verklaarde CAO
Waarvoor staat “CAO”?
- Collectieve arbeidsovereenkomst.
Welke 3 niveaus kunnen hierbinnen onderscheiden worden?
- NAR: Nationale Arbeidsraad.
- Sectoraal Paritair Comité.
- Ondernemingen.
Welke personen zitten in de Nationale Arbeidsraad?
- Bestaat uit vakbonden en vertegenwoordigers uit diverse sectoren.
- In totaal zijn er 26 leden.
2.2 Gebruik
Waarom wordt “Gebruik” gezien als een bron van het arbeidsrecht? Leg uit a.d.h.v. een voorbeeld:
- Stel dat de werknemers elk jaar met Pasen een cadeau krijgen, maar omdat het niet goed
gaat met het bedrijf worden er dit jaar geen cadeaus gegeven.
- De werknemers kunnen dit toch afdwingen omdat dit alle andere jaren wel kon.
Yentl Pede 3AMA r0832874
, 4
3 Geschiedenis van de Belgische sociale zekerheid
Hoe werden de problemen van de arbeiders in de 19 e eeuw opgevangen?
- De werknemers probeerden hun problemen op te lossen door kassen op te richten, maar dit
werd geen succes doordat de mensen te weinig verdienden.
- De overheid probeerde om lijfrentekassen om te richten maar opnieuw geen succes, de
mensen verdienden hiervoor te weinig.
- De werkgever verplichtte de werknemers om een deel van hun loon af te staan zodat ze
kunnen sparen, maar als de werknemer veranderde van werk ging al dat geld verloren.
Wanneer werd het coalitieverbod opgeheven en wat was het gevolg hiervan?
- In 1866.
- Gevolg: er komen meer ziekenfondsen en vakbonden bij en het aantal leden steeg.
Wanneer werden de eerste sociale wetten aangenomen en wat regelden ze?
- In 1886.
- De wetten regelden dat het loon moet uitbetaald worden in een munt en het loon mocht niet
langer bestaan uit levensmiddelen uit de fabriek en er mocht niet meer gewerkt worden op
zondag.
Zet de volgende aspecten van de sociale zekerheid in chronologische volgorde (wat werd eerst
wettelijk geregeld en wat volgde): Kinderbijslag – arbeidsongevallen- mindervaliden – vakantiegeld
- In 1903 arbeidsongevallen omdat machines steeds gevaarlijker werden er daardoor meer
ongevallen waren.
- Na WOI omdat er toen veel mindervaliden waren.
- In 1930 kinderbijslag omdat er steeds minder kinderen waren wou men een stijging
stimuleren.
- Vakantiegeld: 6 dagen betaalde vakantie.
Vanaf wanneer zijn alle verzekeringen verplicht?
- Vanaf 1944 moet elke werknemer een deel van zijn loon afstaan aan de RSZ.
Yentl Pede 3AMA r0832874
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yentlpede02. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,89. Je zit daarna nergens aan vast.
