Samenvatting
Samenvatting Regeling en Waarneming Biologie voor Jou VWO 5
- Vak
- Biologie
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Samenvatting bvj VWO 5 regeling en waarneming.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Biologie samenvatting periode 1Wanneer een bepaald evenwicht schommelt om zijn normale niveau, spreken we van een dynamisch
evenwicht. De homeostase zorgt ervoor dat dit evenwicht niet te veel schommelt. De waarde van het
dynamisch evenwicht noemen we de normwaarde.
Als er sprake is van een regelkring met een negatieve terugkoppeling dan zit er altijd een rem op de
regelkring. Er is altijd één hormoon dat een afwijkende werking heeft ten opzichte van de rest.
Bij positieve terugkoppeling is er geen rem, het proces heeft een versnelde werking.
Het plaatje hiernaast is een voorbeeld van negatieve
terugkoppeling. In dit geval kan Testosteron altijd de
hypothalamus een remmed effect geven, waardoor de
hypothalamus ook een minder stimulerend effect aan de
hypofyse kan meegeven. Enzovoorts.
Voor homeostase is communicatie tussen cellen nodig. Dit
gebeurt via de signaalmoleculen, ook wel hormonen
genoemd. Bepaalde cellen geven ze af en ze binden zich
aan receptoren van een andere cel; de doelwitcel.Deze
binding kan een reactie in gang zetten of een reactie
stoppen. Er zijn twee verschillende soorten hormonen:
peptiden en steroïde hormonen. Peptiden binden zich aan
de buitenkant van de cel aan de receptor. Steroïde
hormonen treden de cel binnen, waar ze vervolgens aan de
binnenkant zich binden aan de receptor. Hormonen
verplaatsen zich via het bloed. Steroïde hormonen zijn op
basis van cholesterol (vet) en hydrofoob. De binding van
steroïde hormonen aan de receptor zorgen voor een
hormoon-receptor complex. Hierdoor volgt er een
stimulerende of remmende werking in de genexpressie.
Peptiden (first messenger) binden zich van buitenaf aan specifieke receptoren. De receptoren geven
een stimulerende of remmende werking af aan de adenyl cyclase. Bij een stimulerende werking
wordt er meer ATP geproduceerd wat vervolgens wordt omgezet in cyclisch adenosinemonofosfaat
(second messenger (cAMP)). cAMP zet de aanmaak van eiwitten aan die de genexpressie
beïnvloeden. Bij een remmende werking wordt er minder ATP en dus minder cAMP geproduceerd.
Hieronder staan beide werkingen in een afbeelding weergeven:
Peptide
Peptide
Hypothalamus en hypofyse spelen enorme rol in de aansturing van hormonen. Hypofyse bestaat uit
voorkwab (adenohypofyse) en achterkwab (neurohypofyse). Hypothalamus heeft een effect via
, zenuwuiteinden en eigen hormonen. De schildklier produceert Thyroxine als zijn hormoon. Thyroxine
stimuleert groei, ontwikkeling en de stofwisseling. Thyroxine bestaat voornamelijk uit Jood (I). De
regelkring hieronder is een voorbeeld van negatieve terugkoppeling.
De eilandjes van langerhans bestaan uit twee verschillende
soorten cellen: de alpha- en bètacellen. Alphacellen produceren
het hormoon glucagon en bètacellen produceren het hormoon
insuline. Bij de aanmaak van glucagon zal er in de lever meer
glycogeen worden omgezet tot glucose, waardoor de
bloedsuikerspiegel zal stijgen. Bij de aanmaak van insuline zal er
in de lever minder glycogeen worden omgezet tot glucose,
waardoor de bloedsuikerspiegel zal dalen. Als er sprake is van
een te hoge bloedsuikerspiegel zullen de eilandjes van
langerhans dus insuline aanmaken. Bij een te lage
bloedsuikerspiegel wordt er glucagon aangemaakt.
Er zijn twee verschillende type
soorten diabetes. Bij type 1 zijn de
bètacellen defect, waardoor er
geen insuline kan worden
aangemaakt. Bij type 2 is de
receptor defect.
Het zenuwstelsel bestaat uit het centrale zenuwstelsel en het perifere zenuwstelsel. Centrale
zenuwstelsel bestaat uit: de grote hersenen, kleine hersenen, hersenstam en het ruggenmerg. Het
perifere zenuwstelsel bestaat enkel uit zenuwen. De zenuwen verbinden het centrale zenuwstelsel
met je hele lichaam. De functies van het zenuwstelsel kunnen autonoom of animaal zijn. Het
autonome zenuwstelsel regelt de werking van onze inwendige organen. Deze handelingen doen we
niet bewust, bijvoorbeeld ademen. Het autonome zenuwstelsel kan orthosympatisch of
parasympatisch zijn. Het animale zenuwstelsel regelt handelingen waarvan we zelf bewust zijn. Het
orthosympatische autonome zenuwstelsel zorgt voor activiteit. Het parasympatische autonome
zenuwstelsel zorgt voor rust en herstel. Het zenuwstelsel zorgt voor het verwerken van de impulsen
door de zintuigcellen (receptoren) en het aansturen van de spieren en klieren (effectoren).
De opbouw van een zenuwcel (neuron):
Een neuron is opgebouwd uit een cellichaam
synaps met uitlopers. De uitlopers die impulsen
ontvangt en naar het cellichaam stuurt, heet een
dendriet. De uitloper die de impulsen van het
Insnoering cellichaam af geleidt, heet de axon. Beide zijn
vaak sterk vertakt, waardoor ze met veel andere
Gliacellen neuronen contact kunnen leggen. Op de
vertakking van de axon (synaps) wordt het
impuls van de ene cel naar de andere overgeheven. Neuronen communiceren door middel van
neurotransmitters. Sensorische neuronen nemen gevoel waar. Motorische neuronen zorgen voor
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jellekooderings. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,09. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53022 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen