Samenvatting
RUG Rechtsgeschiedenis volledige samenvatting
- Instelling
- Rijksuniversiteit Groningen (RuG)
Dit is een volledige samenvatting van het vak Rechtsgeschiedenis (jaar 1, blok 1, Rechtsgeleerdheid, RUG).
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 15 pagina's
Voorbeeld 2 van de 15 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Rechtsgeschiedenis – Hoofdstuk 1Begripsbepaling:
Volledig wetboek wat niet in het wetboek staat, is geen recht
Romeinen en Grieken onderscheiden het recht in geschreven en ongeschreven recht
Ongescheven recht ouder dan geschreven recht
Behoefte aan rechtszekerheid behoefte aan optekening van het recht
Codificatie:
Stamt uit de tijd van de Verlichting (18e eeuw)
Als woord voor het eerst gebruikt door Jeremy Bentham
Codificatie geschreven recht, waaraan de overheid een aan haar gezag ontleende,
uitsluitende gelding toekent; deze exclusiviteit maakt de rechtsoptekening tot een
volledige
Kenmerken van een codificatie:
o Een overheid die gezag uitoefent over haar onderdanen
Zonder overheid met gezag is een door haar vervaardigde codificatie waardeloos
o Op schrift gesteld recht
Geschreven recht
o De volledigheid van dat recht, die bereikt wordt door het machtsoowrd van de
overheid, dat aan dat recht exclusieve gelding verleent
Buiten de codificatie geldt geen ander recht – exclusief verklaard door overheid
Verlichting:
Onderdanen accepteren het gezag van de overheid werkzame codificatie
Maar: niet iedereen aanvaardt het overheidsgezag – waarom moet de minderheid
gebonden zijn aan de wil van de meerderheid?
Verlichting: elke onderdaan kan in natuurlijke vrijheid zijn wil bepalen
Jean-Jacques Rousseau contrat social
o Stilwzijgend contract tussen onderdanen waardoor de individuele wil zich
vrijwillig plaatst onder de wil van de gemeenschap (volonté générale)
o Het winnen van burgerlijke vrijheid
Wettekst is niet volledig in de zin dat het alle gevallen omvat, maar is universeel te
gebruiken door middel van interpretatie
De wetgever:
Wetboek van Tryphème twee artikelen:
o Breng geen nadeel toe aan je buurman
o Dit begrijpend, doe wat je wil
Droge taal in huidige wetboeken eenduidigheid
Montesquieu rechter is la bouche de la loi
Macht wetgever beperkt, kan wel wet maken maar niet interpreteren
Authentieke interpretatie de eigen wetten uitleggen, bijv. in een verorderning
o Maar: ook deze moeten worden geïinterpreteerd
Vroeger:
, o Zoeken naar middelen om uitlegging door de rechter aan banden te leggen, bijv.:
algeheel verbod van ieder commentaar op het wetboek door Justinianus
o Référé législatif rechter verplichten om uitleg aan wetgever te vragen
o Wetboek vervaardigen dat voor iedereen altijd duidelijk is
Oudste codificatie:
450 v.C. plebs verlaat stad uit protest met als doel optekening van het recht (en meer
macht voor het plebs i.p.v. patriciërs
Gevolg: algehele wetgeving op twaalf tafelen
o Maar: uitleggingsregelen nog steeds alleen bij patriciërs niks bereikt
Uiteindelijk laat Gnaeus Flavius de geheime uitleg uitlekken
Doelen codificatie:
Rechtszekerheid (m.n. strafrechtelijk)
o Nulla poene sine previa lege poenali geen feit is strafbaar tenzij vooraf in de
wet bepaald
Eenvormige economie
o Grensoverschrijdend handels- en betalingsverkeer eist eenvormige regeling
Politiek (m.n. burgerlijk recht)
o Middel om nationale eenheid te smeden
Soorten interpretatie:
Grammaticale interpretatie kijken welke betekenis de woorden in het dagelijkse
spraakgebruik hebben
Wetshistorische interpretatie achterhalen wat de wetgever destijds met de betreffende
tekst bedoeld heeft
Rechtshistorische interpretatie zoeken naar de herkomst van een bepaalde regel die
kan teruggaan tot bijv. het Romeinse recht
Systematiscbe interpretatie kijken hoe een regel in het systeem van de wet past, hoe zij
zich verhoudt tot andere regels, etc.
Analogie een regel die volgens haar bewoording en bedoeling niet op een bepaald
geval van toepassing is toch toepassen omdat de gevallen op elkaar lijken
Teleologische interpretatie uitleggen aan de hand van het doel van de regel
Rechter:
Enige gezaghebbende uitlegger van de wet
Mag de wet zelf niet beoordelen
Mag niet weigeren recht te spreken
Ius curia novita rechter moet rechtsgronden aanvullen die niet door partijen die
aangevoerd
Uitleggingsverplichting wet is nooit onvolledig
o Rechter mag dus woorden anders uitleggen dan de gangbare betekenis (bijv. een
uur is drie kwartier i.p.v. 60 minuten) in het privaatrecht
o Nadeel rechter kan wettekst uitleggen naar politieke overtuiging van zijn tijd,
ook als die slecht is (bijv. Nazi-Duitsland)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper renskebrouwer95. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 72042 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen