Hoorcollege 12 – Huwelijksvermogensrecht
13 oktober 2016, Mr. B. Breederveld
Vorig college hebben we het gehad over het basisstelsel, gemeenschap van goederen. Twee
belangrijke uitzonderingen daarop gezien: schenking en leerstuk van de verknochtheid.
We hebben nog nauwelijks aandacht besteed aan de verdeling van het vermogen na de scheiding.
Hoofdregel: uitgaan van de waarde op moment dat je het verdeeld, verdeling ieder bij helfte.
Één belangrijk arrest hierover: vermoordde bruid. Alleen in zeer uitzonderlijke omstandigheden
afwijken van de hoofdregel. Vrouw van 90 getrouwd met een verpleger, een jonge jongen van 23, in
gemeenschap van goederen. Naar het huidige stelsel kwam al het vermogen van die oude vrouw in de
gemeenschap. Mevrouw had veel geld. Op het moment dat hij trouwde had hij al het plan om
mevrouw van het leven te beroven. Achteraf bleek dat die verpleger dat dus gedaan had. Hij dacht dat
hij later dan toch nog de helft van de gemeenschap zou krijgen. De erfgenamen hebben een procedure
gestart en de HR heeft aangenomen dat het naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid
onaanvaardbaar is dat je toch nog aanspraak kunt maken op de helft van het vermogen. In zo’n
uitzonderlijke situatie word dus afgeweken van ons goederenrechtelijke stelsel. Meneer kreeg dus
niets in het kader van de verdeling en alles ging naar de erfgenamen van mevrouw.
Vaak vind men het ook oneerlijk als iemand de helft krijgt terwijl één partij al het vermogen heeft
ingebracht.
We kennen ook het arrest van de Zweedse bruid, vermogende Nederlandse man trouwde met Zweedse
schone. Ze trouwde in Nederland, Nederlands recht van toepassing en geen huwelijkse voorwaarden
gemaakt. Heeft mevrouw nou recht op dat geld? Geen bijzondere omstandigheid dat rechtvaardigt dan
mevrouw recht heeft op de helft van het vermogen. De hoge raad houdt er nog steeds aan vast. Geld
niet alleen voor vermogen in positieve zin maar ook in negatieve zin. Je mag wel anders afspreken
maar uitkijken dat het niet valt onder een schenking want dan komt de fiscus om de hoek kijken. Als
partijen het er niet over eens worden moeten partijen naar de rechter en zien we in artikel 827 Rv dat
de verdeling van het vermogen als nevenvoorziening kan gelden mbt de echtscheiding.
Dit is goederenrecht, boek 3 BW. Er zijn een heleboel mensen die de gemeenschap van goederen niet
willen. Dat kan, partijen kunnen afwijken van het stelsel, dan komen we bij het leerstuk van de
huwelijkse voorwaarden. Wat betekent dat? Mensen wonen samen, in het grootste gedeelte van de
huwelijkse voorwaarden word afgeweken dat ze trouwen met uitsluiting van de gemeenschap van
goederen. Dat betekent dat met het aangaan van het huwelijk wat betreft het vermogen niets
veranderd. Ze kunnen ook afspreken dat ze in gemeenschap van goederen trouwen met uitzondering
van bijvoorbeeld het huis van mevrouw. Dan is het niet een algehele gemeenschap van goederen maar
is het een beperkte gemeenschap van goederen. Door huwelijkse voorwaarden kan er een beperkte
gemeenschap van goederen ontstaan. De gemeenschap kan heel ruim beperkt zijn maar ook heel
beperkt beperkt. De meeste mensen zeggen bij de hw dat ze buiten gemeenschap van goederen
trouwen.
Wat kan er in de praktijk gebeuren? Het stelsel heeft een ontwikkeling doorgemaakt. Tot aan 1957
trouwde veel mensen met huwelijkse voorwaarden om het vermogen van de vrouw te beschermen
want ze was niet beschikkingsbevoegd als ze trouwde. In de periode daarna trouwde men veel met
huwelijkse voorwaarde waarin ze koude uitsluiting afspraken. We hadden toen nog veel traditionele
gezinnen, de vrouw stopte met werken als er kinderen kwamen. Wat betekend dat dan? Huis, auto en
bankrekening zijn allemaal van de man. Na 20 jaar huwelijk heeft meneer allemaal vermogen
opgebouwd en mevrouw had helemaal niets. Dit is toch wel heel onredelijk als mevrouw thuis alles
verzorgd heeft zodat meneer carrière kon maken. Tot op de dag van vandaag is de hoge raad daar zeer
terughoudend in. Zelfs als mevrouw in de onderneming meewerkt en daar niet echt voor betaald krijgt
zegt de hoge raad dat het onvoldoende is om aanspraak te maken op een vergoeding. Wat vroeger ter
bescherming van de vrouw was kwam na 1957 ten nadele van de vrouw.
Daar hebben de notarissen wat op verzonnen, ze maakten een nieuw model huwelijkse voorwaarden.
Ze wilde ook niet dat mevrouw de schulden zou dragen. Als het op is, is het prima. Als er iets
overblijft, is het niet oké dat het inkomen alleen bij meneer blijft. Model heet het verrekenbeding,
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MMM_123. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.