Samenvatting: Inleiding tot de Pathologie
van de Mond: Neoplasie:
Doodsoorzaken in België:
• Belangrijkste doodsoorzaak:
o Cardiovasculaire ziekten
• Tweede belangrijkste doodsoorzaak:
o Kanker
Neoplasie:
• ‘nieuwe groei’
• Synoniem is tumor
o Vroegere betekenis van tumor is door inflammatie
• Kan zowel goedaardig als kwaadaardig zijn
Moleculaire definitie tumor:
• Letsel bestaande uit clonale proliferatie van cellen veroorzaakt door mutaties of DNA-
veranderingen
o Clonaal; tumorcellen ontstaan uit 1 gemeenschappelijke voorloper of precursorcel
o Proliferatie of vermeerdering
• Mutaties zullen zorgen voor overlevings- of groeivoordeel
o Gevolg:
▪ Excessieve proliferatie onafhankelijk van groeistimuli
• Autonome groei
Basiscomponenten van tumoren:
• Clonale neoplastische cellen
o Belangrijkste component
o Parenchym van de tumor
o Zal basis vormen voor de nomenclatuur van de tumoren
• Reactief tumorstroma
o Tumorcellen met onregelmatige kernen zullen reageren
met de omgevende weefsels
o Bestaat uit:
▪ Bindweefsel van fibroblasten
▪ Bloedvaten
▪ Cellen van het immuunsysteem (B- en T-cellen…)
▪ Extracellulaire matrix geproduceerd door de fibroblasten
o Zal rol spelen in groei van tumoren en verspreiding van tumorcellen
o Reactief stroma zal verschillend zijn per tumor
▪ Klein aandeel
▪ Groot aandeel
• Tumorcellen induceren grote hoeveelheid celarm bindweefsel rijk
aan collageen (tumor met veel stroma)
o Desmoplastische stromareactie (afbeelding)
Inleiding tot de Pathologie van de Mond: Neoplasie
, 2
Indeling van tumoren:
• Benigne of goedaardige tumoren
• Maligne of kwaadaardige tumoren
Benigne tumoren:
• Macroscopisch en microscopisch geen evidentie voor agressieve groei
o Geen invasie of destructie van weefsels of organen in buurt van tumor
▪ Weefsels worden weggeduwd
o Autonome groei
• Tumor blijft lokaal
o Geen spreiding naar anatomische lokalisaties
o Geen metastase
• Kunnen wel ziekte en zelfs mortaliteit veroorzaken
o Wanneer ze gelegen zijn op plaatsen waar tumor moeilijk te verwijderen is
• Therapie:
o Chirurgie
Maligne tumoren:
• Agressieve groei
o Toont lokale invasie en destructie van nabijgelegen structuren
• Spreiding naar andere organen is mogelijk
o Metastase
• Goede prognose is mogelijk bij vroege detectie
• Synoniem is kanker
Basisprincipes voor naamgeving van tumoren:
• Eerste criterium:
o Op basis van te verwachten klinische gedrag
▪ Benigne of maligne
• Tweede criterium:
o Histogenetisch criterium
o Op basis van weefsel waaruit tumor ontstaan is
o Op basis van weefsel dat door tumor wordt nagebootst
Epitheel:
• Epitheel zal huid en alle slijmvliezen of mucosae aflijnen
o Epitheel dat huid bedekt is epiderm
▪ Zie Histopathologie
• Aflijning van:
o Volledige darmkanaal
o Slijmvliezen ter hoogte van respiratoir stelsel
o Slijmvliezen van de baarmoeder
o Klierstructuren in borst, prostaat, pancreas en speekselklieren
o Nieren
o Lever
Inleiding tot de Pathologie van de Mond: Neoplasie
, 3
Uitzicht epitheel:
• Dun laagje cellen dat beschermt tegen micro-organismen
o Een of meerdere lagen nodig
▪ Hangen vast door middel van celjuncties
• Lagen rusten op basale membraan
o Zie verder
o Zal reserve cellen bevatten die verder differentiëren naarmate ze hoger komen
▪ Bovenste cellen zullen afschilferen
o Zie verder
• Onderscheid tussen 2 belangrijke soorten:
o Meerlagig plaveiselcelepitheel of squameus epitheel
▪ Epiderm van de huid
• Plaveiselcelepitheel ter hoogte van de
huid zal verhoornd zijn
▪ Slijmvlies van mond, keel, strottenhoofd, slokdarm, anus en baarmoederhals
▪ Bevat een basale laag
• Zal reserve cellen bevatten die verder differentiëren naarmate ze
hoger komen
o Bovenste cellen zullen afschilferen
o Eenlagig of klierepitheel
▪ Maag, dunne darm, dikke darm en rectum
Steunweefsels of mesenchymale weefsels:
• Voorbeelden:
o Bindweefsel (fibro-)
o Vetweefsel (lipo-)
o Botweefsel (osteo-)
o Spierweefsel (myo-)
o Bloedvaten (angio-)
o Kraakbeenweefsel (chondro-)
• Tumoren die hieruit ontstaan worden mesenchymale tumoren of wekedelentumoren
genoemd
Inleiding tot de Pathologie van de Mond: Neoplasie
, 4
Naamgeving van tumoren:
• Goedaardige tumoren ontstaan uit epitheel:
o Stam-OMA
▪ Adenoma
• Tumor ontstaan uit klierepitheel
▪ Papilloma
• Tumor ontstaan uit squameusepitheel
• Kwaadaardige tumoren ontstaan uit epitheel:
o Stam-CARCIN-OMA of carcinomen
▪ Adenocarcinoma:
• Tumor ontstaan uit klierepitheel
▪ Plaveiselcelcarcinoma:
• Tumor ontstaan uit squameusepitheel
• Goedaardige tumoren ontstaan uit steunweefsels:
o Stam-OMA
▪ Lipoma
▪ Chrondroma
▪ Osteoma
▪ Angioma
▪ Fibroma
• Kwaadaardige tumoren ontstaan uit steunweefsels:
o Stam-SARC-OMA of sarcomen
▪ Liposarcoma
▪ Chondrosarcoma
▪ Osteosarcoma
▪ Angiosarcoma
▪ Fibrosarcoma
• Opmerking:
o Carincomen zijn veel frequenter dan sarcomen
▪ Epitheelcellen worden continu vervangen
• Mutaties zullen gebeuren tijdens de mitose van de epitheelcel
▪ Epitheel wordt meer blootgesteld aan carcinogenen
o Sommige goedaardige tumoren van steunweefsel komen frequent voor
o Sommige tumoren krijgen hun naam van een eigennaam
▪ Whartin-tumor (goedaardige tumor van de speekselklier)
▪ …
Belangrijke tumoren in hoofd-halsregio:
• Speekselkliertumoren
o Zowel adenoma als adenocarcinoma
• Plaveiselcelcarcinomen
o Ontstaan uit mucosa dat mond, lip, larynx en farynx aflijnt
Inleiding tot de Pathologie van de Mond: Neoplasie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dedeny. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,49. Je zit daarna nergens aan vast.