Samenvattingen module 4
- Lesboeken
- Artikelen
- Hoorcollege’s
,Inhoudsopgave
Kritisch denken binnen het verpleegkundig proces ................................................................... 5
Hoofdstuk 1 Een overzicht van het verpleegkundig proces .................................................. 5
Hoofdstuk 2 Kritisch denken................................................................................................... 7
Hoofdstuk 3 Anamnese ........................................................................................................ 10
Hoofdstuk 4 Diagnostisch redeneren ................................................................................... 13
Hoofdstuk 5 Diagnostische begrippen ................................................................................. 15
Hoofdstuk 6 Planning: overzicht en resultaten .................................................................... 17
Hoofdstuk 7 Planning: interventies ....................................................................................... 20
Hoofdstuk 8 Uitvoering ......................................................................................................... 23
Hoofdstuk 9 Evaluatie........................................................................................................... 26
Interactieve vaardigheden in de zorg....................................................................................... 29
Hoofdstuk 10 Actief luisteren................................................................................................ 29
Hoofdstuk 11 Ervaringen helpen verwoorden ...................................................................... 29
Hoofdstuk 12 Tot de kern helpen komen ............................................................................. 30
Een methode voor professionele ontwikkeling ........................................................................ 31
Hoofdstuk 1 Intervisie: context en concept .......................................................................... 31
Kwaliteitszorg en patiëntveiligheid ........................................................................................... 32
Hoofdstuk 3 Kwaliteitsinstrumenten ..................................................................................... 32
Onderzoek in de gezondheidszorg .......................................................................................... 34
Hoofdstuk 6 Methoden ......................................................................................................... 34
Brochure ICF ............................................................................................................................ 35
Do knowledge, knowledge sources and reasoning skills affect the accuracy of nursing
diagnoses? ............................................................................................................................... 36
Handreiking mantelscan........................................................................................................... 39
Hoofdstuk 1 De mantelscan in vogelvlucht .......................................................................... 39
Hoofdstuk 2 De aanpak ........................................................................................................ 39
Hoofdstuk 3 Onderbouwing .................................................................................................. 40
Hoofdstuk 4 Praktijkervaringen ............................................................................................ 40
Bijlage: Verschillende soorten netwerken ............................................................................ 40
Indiceren in 11 stappen ............................................................................................................ 41
Omaha System support ........................................................................................................... 42
Standardised nursing language in intelligent electronic healthcare documentation ............... 43
Technologie ondersteunt patiënt bij zelfmanagment ............................................................... 45
Verpleegproblemen bij kwetsbare ouderen ............................................................................. 46
Hoofdstuk 7 ........................................................................................................................... 46
1
,Zelfredzaamheid voor wijkverpleegkundigen .......................................................................... 48
Hoofdstuk 1 Wat is zelfredzaamheid?.................................................................................. 48
Hoofdstuk 2 Waarom werk jij aan zelfredzaamheid? .......................................................... 48
Hoofdstuk 3 Met welke cliënten werk je aan zelfredzaamheid? .......................................... 48
Hoofdstuk 4 Hoe kun je werken aan zelfredzaamheid? ...................................................... 49
Hoofdstuk 5 Zelfredzaamheid inpassen in het zorgproces.................................................. 49
Hoofstuk 8 Hoe krijg je de cliënt mee? ................................................................................ 49
Zoeken naar de gouden standaard .......................................................................................... 50
Hoofdstuk 1 Verantwoording ................................................................................................ 50
Hoofdstuk 2 Wat is bekend over classificaties binnen de verpleegkundige zorg? ............. 50
Hoofdstuk 5 Typering van de huidige classificaties ............................................................. 51
Hoofdstuk 6 Relatie met ECD, registratie en huidige zorgplannen ..................................... 51
Hoorcollege klinisch redeneren GGZ ....................................................................................... 52
Hoorcollege klinisch redeneren ABCDE .................................................................................. 54
Hoorcollege kwetsbare ouderen .............................................................................................. 55
Hoorcollege mantelzorg ........................................................................................................... 56
Hoorcollege meetinstrumenten en richtlijnen .......................................................................... 58
Meetinstrumenten ................................................................................................................. 58
Richtlijnen ............................................................................................................................. 59
Hoorcollege zelfmanagment / regie en technologie ................................................................ 60
Coachen met collega’s ............................................................................................................. 62
Hoofdstuk 6 Directieve coaching: structureren met een doel .............................................. 62
Het achtvelden instrument: analyse kader voor opleidingseffecten ........................................ 63
Hoofdstuk 1 Doel van het acht velden instrument ............................................................... 63
Hoofdstuk 2 Van organisatiedoel naar leertraject: wat wil je bereiken? .............................. 63
Hoofdstuk 3 Evaluatie van de resultaten: wanneer ben je tevreden? ................................. 63
Hoofdstuk 4 Belangrijke resultaatbevorderende factoren.................................................... 64
Het didactische werkvormenboek ............................................................................................ 65
Leerklimaat in ziekenhuizen ..................................................................................................... 66
Leren (en) doceren in het hoger onderwijs .............................................................................. 67
Hoofdstuk 2 Leerstijlen van studenten ................................................................................. 67
Hoofdstuk 4 De beginsituatie vaststellen ............................................................................. 68
Hoofdstuk 5 Leerdoelen formuleren ..................................................................................... 69
Hoofdstuk 6 De leerstof kiezen ............................................................................................ 70
Proefschrift: Teamleren en innoveren in de verpleegkunde.................................................... 71
Raad weten met de situatie ..................................................................................................... 72
2
,Sustainability of healthcare improvement: what can we learn from learning theory? ............. 73
Hoorcollege deskundigheidsbevordering ................................................................................ 74
Verpleegethiek ......................................................................................................................... 76
Hoofdstuk 3 Werken in een relatie ....................................................................................... 76
Hoofdstuk 6 Professionaliteit ................................................................................................ 77
Hoofdstuk 7 Verklaring van termen ...................................................................................... 78
Ars Moriendi model .................................................................................................................. 79
Beroepscode van Verpleegkundigen en Verzorgenden Leidraad voor je handelen als
professional .............................................................................................................................. 80
Moreel beraad: leren van je eigen mores ................................................................................ 81
Retrieving the ars moriendi tradition ........................................................................................ 82
Vijf visies op sterven ................................................................................................................ 83
De algemene principes van palliatieve zorg ............................................................................ 84
Wat is palliatieve zorg?......................................................................................................... 84
Symptomen en symptoomanalyse ....................................................................................... 85
Palliatieve zorg in de praktijk ................................................................................................ 85
Zorgmodule palliatieve zorg 1.0 ............................................................................................... 86
Hoorcollege ethiek in de praktijk .............................................................................................. 88
Hoorcollege Ars Moriendi ......................................................................................................... 89
Hoorcollege palliatieve zorg ..................................................................................................... 90
3
,Leertaak 1
4
,Kritisch denken binnen het verpleegkundig proces
Hoofdstuk 1 Een overzicht van het verpleegkundig proces
Het verpleegkundig proces: een benaderingswijze waarin het denken en doen van
verpleegkundigen wordt toegepast, een speciale manier van denken en handelen
Zes stappen: Anamnese – Diagnose – Planning van de resultaten – Planning van de
interventies – Uitvoering – Evaluatie
Anamnese verzamelen en ordenen van de gegevens (onderzoeken, observeren, praten
met patiënt en naasten, onderzoeksresultaten en patiëntendossiers lezen)
Diagnose vaststellen van de huidige gezondheidstoestand
Planning van de resultaten bepalen van de wenselijke resultaten
Planning van de interventies selecteren van de verpleegkundige interventies
Uitvoering uitvoeren van het zorgplan (zorgplan bespreken + interventies uitvoeren)
Evaluatie vaststellen of de beoogde resultaten zijn bereikt
Het verpleegkudig proces: dynamisch en cyclisch (zorgplan wordt continue geëvalueerd),
pastiënt centraal, holistisch, planmatig en resulaatgericht (interventies zijn gericht op
onderzoek en theorieën), evidence based, flexibel, algemeen toepasbaar, gericht op de
gezondheidstoestand en cognitief (denk)proces.
Holistisch: de verpleegkundige heeft betrekking op de fysieke, psychosociale, culturele en
spirituele behoeften van de cliënt, de verpleegkundige ziet iedere patiënt als individu.
Interdisciplinaire samenwerking: in de gezondheidszorg wordt multidisciplinair
samengewerkt (artsen, verpleegkundigen en andere beroepsbeoefenaars werken samen).
Het verpleegkundig proces: bevordert samenwerking, is kosteneffectief, helpt de mensen te
begrijpen wat verpleegkundigen doen, is nodig voor professionele standaard (geheel van
regels en normen waarmee verpleegkundigen bij het uitoefenen van hun werkzaamheden
rekening behoren te houden), verhoogt cliëntenparticipatie in de zorg en bevordert de
autonomie van de patiënt (zelfzorg stimuleren), bevordert individuele zorg, bevordert
efficiëntie, ondersteunt continuïteit en coördinatie van de zorg en vergrood de
arbeidssatisfactie.
Verplegen: het vaststellen van de behoefte aan verpleegkundige zorg door middel van
klinsch redeneren; therapeutische interventies en persoonlijke verzorging;
informatievoorziening, educatie, advies en voorspraak; lichamelijke, emotionele en
geestelijke ondersteuning.
Prognose: de uitspraak van een verpleegkundige over het vermoedelijke verloop en
uitkomst van de gevolgen van een ziekte.
Probleemoplossing: is het proces van het vaststellen van een probleem om daarna
maatregelen te plannen en te nemen om het probleem op te lossen.
Intuïtie: probleemoplossende benaderingswijze die vertrouwt op het ‘innerlijke gevoel’ van
iemand (‘een niet-pluis gevoel’).
Besluitvorming: het proces waarmee je bepaalt wat de beste actie is, dit is belangrijk bij
probleemoplossing.
5
,Kritisch denken: is een zorgvuldige, doelgerichte en vastberaden manier van denken die
veel mentale vaardigheden vergt (bepalen welke gegevens relevant zijn, het beoordelen van
de geloofwaardigheid van bronnen en het trekken van conclusies).
Samenvatting
Het verpleegkundig proces:
Is een systematische methode voor het verlenen van holistische zorg aan gezonde
en zieke patiënten;
Stelt de huidige gezondheidstoestand van de patiënt vast en richt zich op de
wenselijke resultaten;
Wordt gebruikt om zorg te verlenen aan individuen, gezinnen of gemeenschappen;
Is niet beperkt tot de behandeling van ziekte, maar wordt gebruikt voor
gezondheidsbevordering, gezondheidsbescherming en preventie van ziekte;
Biedt voordelen voor de patiënt, de verpleegkundigen en het verpleegkundig beroep;
Is georganiseerd volgens zes met elkaar verbonden fasen;
Stelt de patiënt centraal; is flexibel, dynamisch en cyclisch;
Vereist specialistische verpleegkundige kennis en vaardigheden voor succesvolle
toepassing;
Verlangt van de verpleegkundige dat zij het verpleegkundig proces toepast op een
ethisch verantwoorde wijze om aan de professionele standaard te voldoen;
Klinisch redeneren
Klinisch redeneren is het continue proces van gegevensverzameling en analyse gericht op
de vragen en problemen van een individu en diens naasten, in relatie tot ziekte en
gezondheid. Het continue cyclisch proces van redeneren omvat risico-inschatting,
vroegsignalering, probleemherkenning, interventie en monitoring.
Evidence-based
Dit houdt in dat de verpleegkundige werkt op basis van kennis uit verschillende
kennisbronnen (wetenschappelijke bron en eigen kennis en ervaring) in combinatie met een
inschatting van de relevantie van deze kennis gezien de vraag en specifieke behoefte of
vraag van de patiënt of het patiëntsysteem. Wetenschappelijke kennis is vastgelegd in
(beroeps)richtlijnen.
6
, Hoofdstuk 2 Kritisch denken
Kritisch denken: is zowel een houding als een redeneringsproces, waarvoor bepaalde
intellectuele vaardigheden vereist zijn. Kritsch denken is gedisciplineerd, op jezelf gericht en
rationeel; het ondersteunt wat we weten en maakt duidelijk wat we niet weten. Een
doelbewust, zelfstandig tot stand gekomen en geordend oordeel, dat gebaseerd is op
interpretatie, analyse, evaluatie en logische gevolgtrekking met een verklaring van de
bewijsvoering.
Kenmerken van kritisch denken
- Kritisch denken is rationeel en redelijk; het denken is beredeneerd en is niet berust
op vooroordelen, voorkeuren, eigenbelang of angst.
- Kritisch denken omvat conceptualiseren; het intellectuele proces van het vormen van
een begrip (begrippen staan voor onze ideeën over gebeurtenissen, objecten en
eigenschappen en hun onderlinge relaties). Waar jij aan denkt bij een bepaald begrip
of een bepaalde gebeurtenis.
- Kritisch denken vereist reflectie; reflectie betekent nadenken, je gedachten ergens
over laten gaan of je ergens over beraden.
- Kritisch denken omvat zowel cognitieve (denk)vaardigheden als gedragingen
(gevoelens);
- Kritisch denken omvat creatief denken; dit leidt tot nieuwe ideeën.
- Kritisch denken vereist kennis;
Kritisch denken bevat rationaliteit en rede, reflectie, vaardigheden en houdingen,
creatief denken en kunnen conceptualiseren en kennis.
Klinisch redeneren omvat
- Risico-inschatting: op basis van kennis weet je welke mensen een verhoogd risico
heben op het ontstaan van bepaalde problemen.
- Vroegsignalering: problemen vroeg signaleren door bepaalde symptomen te
herkennen.
- Probleemherkenning: problemen herkennen en ze objectiveren.
- Interventie: verschillende interventies toepassen bij problemen, ook interventies van
bijvoorbeeld huisartsen en medisch specialisten, fysiotherapeuten, diëtisten,
logopedisten en andere paramedici.
- Monitoring: de werkzaamheid van de interventies, het beloop van de ziekte, de
aandoening of de behandeling in de gaten houden.
Soorten verpleegkundige kennis
Verplegingswetenschappelijke kennis
Bestaat uit feiten, informatie, principes en theorieën. Dit wordt gebruikt om te beschrijven, te
verklaren en te voorspellen.
Vakbekwaamheid
Dit is de manier waarop verpleegkundigen hun kennis gebruiken. Via vakbekwaamheid
brengen verpleegkundigen hun betrokkenheid bij de patiënt tot uitdrukking; daarom omvat dit
attitude, opvattingen en waarden.
Ethische kennis
Betreft kennis die nodig is om een relatie te kunnen leggen tussen de te dragen
beroepsverantwoordelijkheid, de na te leven kwaliteitseisen die opgesteld zijn conform de
Beroepscode en de algemeen geldende morele principes.
Zelfkennis
Het is kennis die informatie geeft over wat je weet en (nog) niet weet of kunt. Zelfkennis heeft
ook te maken met inzicht hebben in jezelf als persoon en de wijze waarop je in de loop der
tijd gevormd bent.
7
