1.1 Het leven van jager-verzamelaars
KA: de levenswijze van jager-verzamelaars
- De jacht en het verzamelen van voedsel als middel van bestaan
- Nomadisch bestaan
- weinig bezit
- kleine groepen (tientallen)
- taakverdeling
- voortschrijdende technische ontwikkeling: een eenvoudig naar ingewikkeld (meer verfijning,
andere materialen dan steen)
- bijgeloof / religie (grotschilderingen, venusbeeldjes)
- geen rangorde (hiërarchie)
Hoe weten we iets van de eerste mensen (prehistorie)?
- Archeologen onderzoeken de ongeschreven bronnen
- Antropologen vergelijken hedendaagse jager-verzamelaars met de prehistorische samenlevingen.
1.2 De opkomst van de landbouw
KA: Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen
Neolithische / landbouwrevolutie: overgang jagers en verzamelaars naar landbouw
(akkerbouw en veeteelt), vanaf +/- 9000 v. Chr.
Oorzaak: klimaatverandering
Opwarming aarde na de laatste ijstijd:
- Overvloed aan granen en peulvruchten (vegetatie)
- Groot wild (jacht) werd schaarser, aanwezigheid van tembare dieren
- Landbouw leverde meer op bevolking kon groeien (vaste woonplaats / sedentair)
Gevolgen van de Neolithische Revolutie:
- Cultuurland (akkers)
- van nomadisch naar sedentair (dorpjes)
- bevolkingsgroei
- boeren doen (ook) aan nijverheid
- meer bezittingen, bijvoorbeeld keramiek meer archeologische vondsten dan bij jagers en
verzamelaars
- begin van sociale verschillen (rijk / arm)
- Religie (natuurgodsdiensten) / zingeving
1.3 De eerste steden
KA: Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen
Van af +/- 9000 v. Chr. : ontstaan van eerste dorpen
Ontwikkeling naar steden, dankzij de uitvinding van irrigatielandbouw
(zorgde voor voedseloverschot)
Tijdvak 2: De tijd van Grieken en Romeinen (3000 v. Chr. – 500 na Chr.)
2.1 Wetenschap en Politiek in de Griekse stadstaat
KA: Ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de
Griekse stadstaat.
Inleiding:
- Griekse polis (mv poleis) = onafhankelijke stadstaat
- +/- 800 v. Chr. : overbevolking leidt tot kolonisatie rondom de Middellandse zee/ zwarte zee
- Handelscontacten tussen koloniën en ‘moederpolis’ leidt tot welvaart. (bv. Athene)
- 5e eeuw v. Chr. : klassieke tijd, Griekse cultuur (bouw- en beeldhouwkunst, wetenschap)
klassiek = als voorbeeld van blijvende waarde
Burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat (Athene)
- 507 v. Chr. : Athene werd van een tirannie een democratie
- Alle vrije (mannelijke) burgers hadden burgerrechten, vb. deelname aan volksvergaderingen
- Loting bepaalde wie er in het dagelijks bestuur en de rechtspraak zat (voor 1 jaar)
Vanaf 600 v. Chr. Ontwikkelden filosofen het rationeel denken (= gebruik van het verstand
i.p.v. de godenwereld) in hun zoektocht naar de ‘oerstof’ waarvan alles gemaakt was (aarde,
lucht, water, vuur)
Vanaf Socrates (+/- 400 v. Chr.) richt de filosofie zich vooral op zaken als het menselijk
handelen, en de beste staatsvorm
Uit de filosofie ontstonden andere wetenschappen zoals geneeskunde en wiskunde
Wetenschappelijk denken = onderzoek doen naar natuurlijke oorzaken van verschijnselen met
gebruikmaking van het verstand / de ratio en het doen van experimenten.
KA: De klassieke vormentaal van de Grieks / Romeinse cultuur
Het hoogtepunt van de Griekse bouwkunst was het Parthenon in Athene. In deze tempel stond een
11,5 meter hoog beeld voor Pallas Athene.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marleenmertens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.