Dit is een samenvatting voor het vak Ethiek en Integriteit gegeven op Saxion Hogeschool. Deze samenvatting is geschreven in verhaalvorm, waarin de belangrijkste aspecten zijn uitgelicht. Deze samenvatting is 12 pagina's lang. Het gehele boek 'Ethiek en recht in kort bestek' is samengevat.
SAMENVATTING
ETHIEK EN INTEGRITEIT
ETHIEK EN RECHT IN KORT BESTEK
DOOR: BRAM VAN BAAL
APRIL 2017
Pagina 1 van 12
ABR&R HBO-Rechten
,Inhoudsopgave
Inhoudsopgave 1
H1: Moraliteit en Ethiek 3
Kenmerken moraliteit 3
De bouwstenen van moraliteit 3
Moraliteit, fatsoen, religie en recht 3
Moraliteit en ethiek 4
H2 Plichtethiek 4
De plichtethiek volgens Kant 4
De verplichtende plicht 4
De morele wet 5
Kritiek op kant 5
Recht op plichtethiek 5
H3: Gevolgenethiek 5
Het utilisme 5
Algemeenheid of gelijkwaardigheid 6
Soorten genot 6
Kritiek op het utilisme 6
H4: Deugdethiek 7
Inleiding 7
De deugden 7
De kardinale deugden 7
Deugdethiek en recht 7
Kritiek 8
H5: Rechtvaardigheid 8
Inleiding 8
Distributieve rechtvaardigheid 8
Rechtvaardigheid in het strafrecht 9
Procedurele rechtvaardigheid 9
Redeneren 9
H6: Integriteit 10
Inleiding 10
Persoonlijke integriteit 10
Professionele integriteit 11
Pagina 2 van 12
, Samenvatting Ethiek en Integriteit
Deze samenvatting is gemaakt m.b.v. de boeken ‘Ethiek en recht in kort bestek’ voor de opleiding HBO-Rechten
gevolgd aan Saxion Hogescholen in Enschede. Deze samenvatting is een ondersteunend middel naast het boek.
Alleen het leren van de samenvatting garandeert niet dat je de toets haalt! Bij dit vak worden in de toets meningsvragen
gesteld, deze kunnen ook fout zijn aangezien het belangrijk is op welke manier je tot het antwoord komt.
H1: Moraliteit en Ethiek
Kenmerken moraliteit
Moraliteit gaat over de manier waarop mensen met elkaar omgaan. Preciezer uitgedrukt, moraliteit
is het geheel aan regels, waarden en houdingen dat het gedrag van mensen reguleert met het oog
op de belangen en het welzijn van anderen. Morele regels begrenzen de individuele vrijheid.
Moraliteit houdt in: opvattingen die er zijn ten aanzien van hoe mensen zich moeten gedragen ten
opzichte van elkaar; wat mag wel en niet in de omgang met een ander. Een voorbeeld is wanneer
iemand in de bus opstaat voor een oudere mevrouw. Moraliteit is het geheel aan regels, waarden
en houdingen dat gedrag van mensen reguleert. Hoe gaan we met elkaar om?
Er wordt onderscheid gemaakt tussen de smalle en brede moraliteit. Bij de smalle moraliteit wordt
er de vraag gesteld in hoeverre we rekening moeten houden met de belangen en het welzijn van
anderen. Moraliteit is normatief; moraliteit gaat niet over wat mooi of lelijk is. Moraliteit bevat
regels waarmee mensenlijk gedrag wordt genormeerd. Er wordt voorgeschreven hoe gehandeld
moet worden in de omgang met een ander.
De bouwstenen van moraliteit
Moraliteit beschrijft dus voor hoe mensen zich ten aanzien van andere mensen moeten gedragen.
In het bepalen van wat is toegestaan en wat niet, spelen drie begrippen een centrale rol, dit zijn
normen, waarden en houdingen.
Een waarde is collectieve (gezamenlijke) overtuiging die door grotere groepen mensen worden
gedragen (bijv. fatsoenlijk).
Er zijn persoonlijke waarden (gezondheid, geduld, betrouwbaarheid) en sociale waarden
(vrijheid, gelijkheid, solidariteit). De laatsten hebben meer betrekking op de maatschappij,
persoonlijke waarden wat meer op jezelf.
Daarnaast bestaan er morele waarden en objectwaarden. Morele waarden: ‘goed’ of ‘minder
goed’. Morele waarden bepalen wie je bent, zoals eerlijkheid, rechtvaardigheid.
Objectwaarden bepalen wellicht ook wie je bent, maar niet in termen van ‘goed’ of ‘minder goed’.
Voorbeelden zijn geluk, rijkdom. Objectwaarden zeggen niet wie je bent, maar wat je hebt (of wilt
hebben).
Normen zijn de voorschriften of verplichtingen, dit zijn in regels vastgelegde waarden (bijv. ‘kom je
beloften na’). Normen zijn morele regels en zijn vaak impliciet; niet in een geschreven regel
opgenomen. Normen die wel in geschreven regel zijn opgenomen zijn de wet en bedrijfscodes
Bij normen en waarden ligt de nadruk op het handelen. Welke regel moeten wij volgen en welke
waarde ligt hieraan ten grondslag? Behalve deze twee elementen is ook de houding van een
persoon van belang. Een stemming van iemand heeft een grote invloed op hoe diegene handelt.
Moraliteit, fatsoen, religie en recht
Moraliteit is niet de enige verzameling aan regels voor gedrag. Rechtsregels, fatsoensregels en
religieuze regels schrijven ook gedrag voor.
Fatsoensregels zou je kunnen beschouwen als zwakke morele regels. Regels die wij minder
belangrijk vinden dan morele regels. Fatsoensregels gaan over tafelmanieren, wachten op je beurt
bij de bakker en opstaan in de bus voor ouderen. Alhoewel fatsoensregels in het dagelijks leven
van groot belang zijn gaan morele regels dieper, die vinden we belangrijker.
Pagina 3 van 12
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Brambv. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,48. Je zit daarna nergens aan vast.
