Biologie hoofdstuk 16 Sport
§1. Achillespees
Lopen
Botten zijn nodig om de krachten van de spieren op te vangen en soepele gewrichten dragen
bij aan goede prestaties. Pezen brengen de kracht van de spieren over op de botten. Een pees
is een stevige band van bindweefsel die een spier aan een bot verbindt.
De grootste pees van het lichaam is de achillespees: verbinding tussen grote kuitspier en het
hielbeen. Bij het lopen verkort de kuitspier, waardoor de achillespees uitrekt. Daarmee slaat
de kuitspier veel energie op in de achillespees. Deze energie komt weer vrij bij de afzet van
de voet.
Hardlopen
Tijdens het lopen werken de achillespezen en de blades als springveer. De energie
concentreert zich in de punt van de blade. Komt de energie vrij, dan beweegt de loper naar
voren. Blades wegen minder dan onderbenen. Een atleet met blades kan daardoor een hoger
beenritme bereiken dan een gewone atleet. Een gewone loper kan echter met zijn
kuitspieren meer kracht zetten.
Pezen
In pezen bevinden zich bindweefselcellen die vooral collageen maken en afgeven. Vele
collageenmoleculen vormen samen een collageenfibril omgeven door bindweefsel.
Een pees bevat veel tussencelstof. Dat zijn de producten die de bindweefselcellen afgeven,
waardoor een samenwerkend geheel ontstaat.
Bij volgroeide pezen is er zoveel collageen dat de cellen ver van elkaar verwijderd zijn. Via
dunne uitlopers houden ze contact met elkaar. De celmembranen in de uitlopers van twee
cellen vormen op sommige plaatsen eiwitkanalen met kleine openingen: gap junctions. Door
deze kanalen kunnen ionen diffunderen naar de andere cel.
Pezen groeien door de IGF-moleculen in de pezen die vrijkomen bij mechanische krachten.
Blessures en reparatie
Pezen genezen langzaam, omdat zij slecht doorbloed zijn. Alleen bindweefselvliezen rond de
bundels bevatten enkele bloedvaten. Bij een blessure eten granulocyten de bacteriën die zijn
binnengedrongen. Door middel van cytokinen activeren granulocyten de rest van het lichaam.
Het enzym collagenase breekt beschadigd collageen af. Ook macrofagen ruimen beschadigd
collageen op. Onder invloed van groeifactoren ontstaan om de wond nieuwe bloedvaten. Door
meer aanvoer van brand- en bouwstoffen kunnen zij actief delen. Voorzichtig en regelmatig
belasten van pezen werkt stimulerend op de rangschikking van de vezels in de trekrichting.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper RosanneSluimer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.