9.1 De industriële revolutie
1700 ⇨ 80% engelse bevolking woonde op platteland ⇨ werken voor koopman-kapitalisten ⇨ met winst verkopen in de (kleine) steden
Oorzaken voor de groei van de engelse economie:
1. Hoge opbrengsten in de landbouw ⇨ toepassen wetenschappelijke kennis ⇨ ontstaan werktuigen
2. Bevolkingsgroei ⇨ voldoende voedsel ⇨ verbeterende ziektebestrijding
➢ gunstig voor kooplieden en boeren ⇨ toenemende vraag naar kleding
3. Amerikaanse & Aziatische koloniën produceerden steeds meer goedkope grondstoffen
➢ impuls textielnijverheid
Opkomst textielindustrie:
Hoge winsten in landbouw & handel ⇨ nieuwe apparaten, te groot voor huisnijverheid ⇨ verplaatst naar speciale fabrieken ⇨ zorgde voor
meer producten & constante kwaliteit ⇨ verdwijnen huisnijverheid
Opkomst stoommachine:
Machines op waterkracht waren een succes ⇨ beste plekken langs rivieren al bezet ⇨ stoomkracht alternatief ⇨ 1782 verbetering door
James Watt ⇨ inzet op grote schaal (fabriek) mogelijk
Gevolgen rest economie:
Andere bedrijfstakken gingen stoommachines gebruiken ⇨ mijnbouw & ijzerindustrie belangrijk ⇨ kleine dorpen veranderen in grote
fabriekssteden ⇨ aanleg kanalen & spoorwegen voor afvoer grondstoffen
Sociale gevolgen van de industrialisatie:
1. maatschappelijke indeling van standen en klassen veranderde.
➢ rijke fabriekseigenaren trekken meer macht naar zich toe, loop 19e eeuw.
➢ beklimmen maatschappelijke ladder, bovenkant niet blij mee
2. ontstaan arbeidersklasse
➢ wegvallen huisnijverheid ⇨ veel mensen naar de steden op zoek naar werk
➢ moeilijk om aan het arbeidersbestaan te ontsnappen
3. versterking van de middenklasse
➢ fabrieken boden werk aan zowel geschoolde als ongeschoolde arbeiders
➢ in de steden steeds meer behoefte aan onderwijzers, ambtenaren en winkeliers
➢ toename van de koopkracht ⇨ dalende prijzen door machinale producering
Overheden beginnen met het oprichten van eigen scholen ⇨ verlichtingsdenkers hadden al eens eerder gewezen op het belang van
goed onderwijs en de industrialisatie onderstreepte dat belang nogmaals
➢ Hierbij richtte ze zich vooral op de middenklasse
Ook zette de overheid zich meer in voor de leefbaarheid in steden.
➢ slechte afvalverwerking en gebrek aan goed drinkwater vormden een bedreiging voor de volksgezondheid.
➢ overheden begonnen met watervoorzieningen, rioleringen, afvalverwerking, wegaanleg, openbaar vervoer en
energievoorzieningen.
Al deze gebeurtenissen en haar gevolgen waren dusdanig ingrijpend voor de economie en samenleving, dat we spreken van een
industriële revolutie.
In een modern kapitalistisch systeem produceren particuliere ondernemers goederen en diensten met het doel zoveel mogelijk winst
te maken door ze op de vrije markt te maken
➢ er wordt gebruik gemaakt van grond, gebouwen, machines & grondstoffen die ze in eigen bezit hebben
➢ arbeid wordt geleverd door mensen die geen productiemiddelen hebben, ze leven van de verkoop van hun arbeid
Handelskapitalisme = hierbij investeren ondernemers niet in machines en grondstoffen om zelf iets te produceren, maar hooguit in
schepen en personeel om handelswaar te verplaatsen.
Mercantilistische economische politiek had tot doel de staat zoveel mogelijk te laten profiteren van de economie.
➢ steeds meer kritiek: enige taak van de overheid zou zijn ervoor te zorgen dat de economie goed kan functioneren
➢ Adam Smith: pleitte voor een zo groot mogelijke economische vrijheid
➢ Ook handelaren en fabriekseigenaren vonden dat mercantilistische wetten hun activiteiten belemmerden en streefden naar
afschaffing ⇨ ook streefden zij naar afschaffing van de ambachtsgilden, zij zouden te veel macht hebben ⇨ afgeschaft in 1835.
9.2 Nationalisme
Nationalisme = het trots zijn op je eigen land
Herkomst:
➢ na de verlichting en de franse revolutie ⇨ franse burgers voelden zich 1 volk en stonden samen sterk
- Verlichte denkers legden meer nadruk op verstand, wetenschap en eenvormigheid
➢ de Romantiek; de mensen waren in principe overal hetzelfde
- Romantici legden meer nadruk op gevoelens, verbeelding en tradities
- veel aandacht voor verhalen, liederen en gebruiken van boeren/vissers
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper babetverschuur. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.