Formeel recht
Het belastingrecht (AWR) valt onder het bestuursrecht (AWB). In de AWR staat de belastingheffing
centraal, op de heffing van belasting is (ook) de AWB van toepassing. De heffingswetten van de AWR
zijn: LB, IB, OB, DB, Vpb, OZB en milieuheffingen.
Het materieel recht is de inhoud van de regels Wie, wanneer waarover. De becijferde
belastingschuld (materieel) wordt omgezet in een formele belastingschuld.
Het formeel recht is het belastingprocesrecht, en regelt de wijze waarop het materiele recht moet
worden gehandhaafd.
De AWB is van toepassing bij handelingen tussen burger en de overheid, zoals het algemene
beginselen van behoorlijk bestuur.
In de AWR staan rechts beschermende bepalingen, deze kunnen afwijken en hebben voorrang op de
AWB, ze gelden alleen voor de fiscaliteit en is van toepassing bij rijksbelasting en sommige
gemeentelijke belastingen.
Woonplaats of vestigingsplaats Art. 4 AWR
Artikel 4 moet worden beoordeelt naar de feitelijke omstandigheden, deze beoordeling verschilt
tussen rechtspersonen en natuurlijke personen. De essentiële vraag is: Is er tussen de
belastingplichtige en NL een duurzame band?
Bij de feitelijke omstandigheden voor natuurlijke personen wordt er gekeken naar:
- Woonruimte (waar ingeschreven);
- Plaatsen van sport, ontspanning en school van de kinderen;
- Plaats van werk;
- Waar worden betalingen gedaan en geld opgenomen;
- Plaats van gas-, elektriciteit- en waterverbruik.
Bij de vestigingsplaats van lichamen wordt er gekeken naar waar de feitelijke leiding zit, en de
werkelijkheid staat voorop (dus leiding in NL wat taken uitvoert van baas uit US, is US). Gegevens die
daarbij helpen zijn:
- Plaats van administratie;
- Woonplaats van de bestuurders;
- Plaats waar aandeelhouders bij elkaar komen;
- Statutaire zetel;
- Woonplaats aandeelhouder.
Kijk altijd eerst met welke soort belasting je te maken hebt
Soorten belasting
Er zijn twee soorten belasting:
- Aanslag belasting (IB, Vpb), hierbij doet de belastingplichtige aangifte en er komt later een
voorlopige/definitieve aanslag;
- Aangiftebelasting (OB, LB, DB), hierbij bepaalt de belastingplichtige zelf de formele belastingschuld.
Er wordt gelijktijdig aangifte gedaan en betaald.
, Aanslagbelasting Art. 11 19 AWR
1. Inspecteur stuurt aangifte (Art. 6 AWR)
2. Belastingplichtige is verplicht tot aangifte (=gegevens verschaffen) en moet dit binnen 1 maand
doen (Art. 9)
3. Inspecteur beoordeelt de aangifte en mag hierbij afwijken;
4. Inspecteur legt binnen 3 jaar (Art. 11-3)(Dus IB 2014 uiterlijk 31 december 2017) de aanslag op
(=formele belastingschuld). Als er verlening van 6 maanden is dan mag IB 2014 ook 6 maanden
uiterlijk worden gelegd (dus 30 juni 2017)
5. Belastingplichtige betaalt: eventueel navorderingsaanslag.
Navorderingsaanslag Art. 16
Een navorderingsaanslag moet binnen 5 jaar na de materiële belastingschuld gevorderd worden (lid
3). In buitenlandse situaties is dit 12 jaar (lid 4). Dit kan gebeuren als bijvoorbeeld de man 100%
aftrek heeft geclaimd en de vrouw ook nog eens 5%. Een navorderingsaanslag mag alleen
plaatsvinden als het binnen de termijn valt en er een nieuw feit is. Dit is een feit die de inspecteur bij
het vaststellen van de 1e aanslag niet kende of redelijkerwijs niet hoefde te kennen. Dus als de
inspecteur niet goed heeft onderzocht is er geen navordering mogelijk.
Een uitzondering van een nieuw feit is mogelijk als:
- Kwade trouw is, dit is het opzettelijk verzwijgen van informatie;
- Onjuist voorheffing en voorlopige bedragen berekend;
- Geen 100%-aangifte gemeenschappelijke bestandsdelen;
- Fouten die redelijk kenbaar zijn. Hierbij geldt een eis van hoger dan 30%. Als belastingplichtige weet
je namelijk hoeveel geld je ongeveer terug kan krijgen.
Bij omkering van bewijslast moet de belastingplichtige aangeven in hoeverre de aanslag onjuist is.
Soorten aanslagen
- Voorlopige aanslag, er wordt tijdens het lopende jaar belasting betaald (Art. 13 en 14), en deze
schatting wordt verrekend als voorheffing;
- Definitieve aanslag, Art. 11;
- Navorderingsaanslag, Art. 16
- Naheffingsaanslag, Art. 20;
- Conserverende aanslag.
Aangiftebelasting = formele belastingschuld Art. 19 AWR
1. Inspecteur stuurt aangifte;
2. De belastingplichtige bepaalt zelf de materiële belastingschuld, er is geen beoordeling;
3. Aangifte + betaling, eventueel naheffingsaanslag.
Naheffingsaanslag Art. 20 AWR
Ook hier geld een termijn van binnen 5 jaar na de materiële belastingschuld (lid 3). Hierbij is een
nieuw feit echter niet nodig, omdat de controle pas achteraf is. Vervolgens wordt dit opgelegd aan
de belastingplichtige of de inhoudingsplichtige.
Algemene Beginselen Behoorlijk Bestuur
De ABBB heeft twee functies:
- Norm voor het bestuurshandelen, wat mag de overheid;
- Beroepsgrond voor burger en toetsinggrond voor de rechter, wat kan de burger tegen de overheid
doen en de rechter kijkt of het besluit met inachtneming van de ABBB tot stand kwam en er
inhoudelijk aan voldoet.
