Week 1 - Emotie theorieën
Artikel 1: Emotion; Scherer
Wat is emotie?
James-Lange theorie
- James zei dat de lichamelijke veranderingen die plaatsvinden direct na de perceptie van een exiting
event, en onze gevoelens over deze zelfde veranderingen, onze emoties zíjn.
- Volgens de James-Lange theorie wordt een emotie opgeroepen door een persoon zijn awareness van
een specifiek patroon van lichamelijke veranderingen en de consequente interpretatie van de
gebeurtenis in termen van emotie
- Deze theorie en de oude theorie van James zelf zijn het over een aantal componenten eens; de
perceptie/evaluatie van een situatie, de verscheidene lichamelijke reacties en actie tendenties, de
karakteristieke gevoelsstaat van een emotie.
Emotie als een sociaal psychologisch construct
- Emotie is een hypothetisch construct wat niet direct te observeren is, maar afgeleid wordt van
menselijk gedrag.
- Sociaal psychologen onderscheiden 3 componenten van emotie; gevoel, fysiologie en expressie, en
noemen deze ‘the emotional reaction triad’.
- In totaal zijn er 5 emotie componenten; gevoel, fysiologische veranderingen, motor expressie, actie
tendenties en cognitieve processen
- De component actie tendenties resulteren door een bepaalde evaluatie van een gebeurtenis (willen
wegrennen of vechten). De actie tendenties worden wel onderscheden van overt instrumenteel
gedrag. Het daadwerkelijke slaan of wegrennen wordt niet gezien als een component van emotie,
maar eerder als een gedragsmatige consequentie ervan.
- Er speelt ook een cognitieve component mee bij emotie. De cognitieve activiteit van een evaluatie
verandert snel wanneer er nieuwe informatie beschikbaar. Je evalueert de man de uit de bosjes
springt heel anders wanneer je ineens ziet dat hij geen mes maar een tak in zijn handen heeft.
- Het artikel suggereert om niet over emotional states maar over emotional episodes te spreken omdat
dit het feit benadrukt da emotie een dynamisch proces is wat een begin en einde heeft en van relatief
korte duur is. Een mood is meer diffuus, duurt vaak langer, en hoeft niet perse door een concrete
gebeurtenis veroorzaakt te worden
- Scherer suggereert dat de subsystemen van een organisme (die normaal gesproken hun eigen ding
doen) gesynchroniseerd worden, of gekoppeld worden, tijdens het emotie proces zodat het organisme
kan omgaan (coping) met de crisis situatie.
Waarom hebben we emoties?
De evolutionaire significantie van emoties
- Darwin zei dat emoties een nuttige functie hebben voor een organisme. Voor het voorbereiden van
adaptief gedrag en voor regulatie van interactie in sociale organismen
- Volgens Darwin bestaan emoties, omdat ze adaptief zijn en helpen bij de regulatie van interacties
binnen sociale levende soorten (bijvoorbeeld wenkbrauwen ophalen zorgt voor beter zicht)
Emotie als een sociaal signaleringssysteem
- De expressie van een emotie stelt andere ertoe in staat om niet alleen de reactie van een ander te
voorspellen, maar het is ook een signaal voor de daaropvolgende actie tendentie. Dit kan het
interactieproces sterk beïnvloeden.
Emoties zorgen voor flexibiliteit in gedrag
- Emoties zijn quasi automatisch, maar zijn wel flexibeler dan normale stimulus-respons reacties.
Emoties zorgen voor ‘latency time’ tussen stimulus en actie, die ervoor zorgt dat men de situatie beter
kan evalueren. In die periode wordt de kans op succes en de ernst van de consequenties bekeken,
waarna een optimale reactie gekozen kan worden. Als er sprake is van een negatieve consequentie,
zal de motivatie om tot actie over te gaan, groot zijn. Emoties hebben dus een sterke invloed op
motivatie.
Informatieverwerking
- De informatieverwerking bij mensen, vooral op sociaal gebied, bestaat meestal uit ‘hot cognition’. Dit
zijn emotionele reacties die helpen bij het evalueren van relevante en irrelevante stimuli. De criteria
die worden gebruikt bij de evaluatie van stimuli zijn geleerd tijdens gesprekken en worden beïnvloed
door behoeften, voorkeuren, doelen en waarden.
,Regulatie en controle
- De functie van gevoel (zoals James al zei) is het feit dit individuen hun organische processen constant
monitoren
- Gevoel is een reflectie van alles dat dat gebeurt tijdens het proces van synchronisatie van de
verschillende subsystemen in een emotie episode
- Onze gevoelens staat dient voor reflectie en integratie van alle componenten van de emotie episode
zoals onze appraisal en evaluatie van een gebeurtenis, de lichamelijke veranderingen, actie tendenties
en expressieve signalen die we afgeven
- Onze gevoelens zijn een constante monitor van wat er gebeurt, zoals de evaluatie en appraisal van de
omgeving, lichamelijke veranderingen in het centraal zenuwstelsel en de actietendensen. Dit is een
vereiste bij het regelen of manipuleren van het emotieproces.
Samengevat
- Tijdens evolutie is er bij emotie ontkoppeling ontwikkelt tussen instinctieve stimulus- respons
contingencies, wat er voor zorgt dat er een latency time ontstaat. Tijdens deze latency time i het
mogelijk te kiezen tussen een groot repertoire aan mogelijk reacties, en tegelijkertijd worden
bepaalde actietendenties automatisch voorbereidt. De gevoelens component van emotie is een
krachtig mechanisme wat regulatie en controle van emotioneel gedrag vergemakkelijkt. Regulatie is
van belang in sociale interacties
Hoe worden emoties opgeroepen en onderscheiden?
De Schachter-Singer theorie over emotie
- Er zijn twee factoren van belang bij het ontlokken en het onderscheiden van emoties: de perceptie van
arousal en cognities.
- Arousal is altijd hetzelfde (non-specifiek) en cognitie labelt het (bijvoorbeeld angst).
- In een experiment werd arousal in participanten opgewekt door middel van een adrenaline injectie.
Hieruit bleek inderdaad dat cognities deze arousal labelden op gebeurtenissen die zich op dat moment
in hun omgeving plaatsvonden.
- Emoties worden dus gevormd door de gevoelde arousal en door de cognitieve interpretatie van de
situaties die zijn gebaseerd op het gedragsmodel van expressie.
Appraisal theorie
- Lazarus zei dat er een proces van apprasial bestaat, waarbij reappraisal vaak veranderen en een eerste
indruk corrigeren, wat er voor zorgt dat ook de emotie verandert.
- Primary appraisal gaat over de (on)plezierigheid van een object, of over of een gebeurtenis het
bereiken van een doel helpt of hindert
- Secondary appraisal bepaald in hoeverre de persoon in staat is om te gaan (coping) met de
consequenties van de gebeurtenis, gegeven zijn/haar huidige capaciteiten en bronnen.
- Dit model wordt transactioneel genoemd. De significantie van de gebeurtenis is niet alleen bepaald
door de aard van die gebeurtenis maar ook door de behoeften, doelen en bronnen van een individu.
Deze twee interacteren en bepalen samen de aard van de emotie.
- Het is voor elke persoon anders en leidt vaak tot een mix van emoties door elkaar (emotion blend).
Culturele in individuele verschillen in even appraisal
- Cultuur zorgt voor verschillen in appraisal, bijvoorbeeld collectivisme tegenover individualisme. In een
collectivistische cultuur worden schuld en schaamte als gevolg gezien van immorele dingen. In een
individualistische cultuur geldt dit alleen voor schuld en deze emotie duurt ook langer dan in
collectivistische culturen. Dus kan de socioculturele waarde iemands emotionele leven beïnvloeden.
Ook zorgen individuele verschillen in appraisal voor verschillende emotionele reacties.
Zijn er specifieke respons patronen voor verschillende type emoties?
- Men is het eens over de differentiatie van het gevoelscomponent van emoties, maar niet over de
reactie patronen van het perifere systeem.
- James gaat uit van proprioceptive feedback (sensorische informatie van organen over lichamelijke
veranderingen) om emoties te differentiëren.
- Daarentegen denken Schachter en Singer dat non-specifieke fysiologische arousal gecombineerd met
situationele factoren ervoor zorgen dat men emoties kan differentiëren.
- Tomkins sprak over discrete emoties, waarbij hij het had over neurale programma’s die een bepaalde
emotie en de bijbehorende gezichtsuitdrukking en motoriek kunnen sturen.
Motor expressie
,Gezichtsuitdrukkingen
- Er is bewijs gevonden dat gezichtsuitdrukkingen universeel zijn, ook al zijn er wel kleine verschillen
gevonden tussen culturen door de culturele wenselijkheid.
- Aangeboren systemen voor gezichtsuitdrukkingen blijven ter discussie staan.
- Er is bewijs dat wanneer acteurs gevraagd wordt een bepaalde emotie te uiten, ze alleen bepaalde
onderdelen van de gehele emotie-specifieke spierbewegingen laten zien
Vocale expressie
- Scherer et al. toonde aan dat mensen boven kans level aan de stem kunnen herkennen welke emotie
geuit wordt.
- Emoties in de stem zijn deels universeel, ook al zijn er wel taalverschillen tussen culturen. Dit is bewijs
voor een gedeeltelijke biologische basis.
Controle en strategische manipulatie van expressie
- Culturele normen over gepaste expressie van een emotie worden display rules genoemd. Het betreft
de regulatie van ‘aangeboren’ systemen.
- Naast het feit dat het gepast is om je emotie-expressie onder controle te houden vanwege de
culturele normen, is het ook uit strategisch oogpunt van belang. Hierdoor zou iemand een ander
namelijk kunnen manipuleren.
- Emotie-expressie ontstaan vaak ook pas wanneer we andere mensen zien en daarom wordt het gezien
als een communicatiemiddel. Maar, hoe meer een emotie ons overdondert, des te moeilijker is het
om deze te reguleren.
- Een van de grootste functies van emotie expressie is communicatie- wat vaak dient voor sociale
bonding of als internationale strategie.
Fysiologische veranderingen
- Een primaire functie van fysiologische veranderingen is de voorziening van energie en de
voorbereiding voor specifieke acties. Dit komt voort uit een peripheralist positie
- Een centralist viewpoint neemt aan dat voor elke grote emotie er een speciaal mechanisme is in het
centrale zenuwstelsel dat fysiologische veranderingen produceert die gepast zijn voor de aangepaste
actie in verschillende subsystemen van het organisme
- Er is weinig bewijs voor zeer specifieke fysiologische veranderingen voor elke emotie dus wordt dit
idee vervangen door de assumptie van een gegeneraliseerde, niet-specifieke arousal of activatie.
- Er zijn in sommige studies specifieke wel patronen te zien voor de emoties angst en kwaadheid. Deze
zijn functioneel: bij angst stroomt bloed naar het hart en de hersenen om bloedverlies te voorkomen.
Bij kwaadheid stroom het bloed naar de spieren voor actie
Subjectieve gevoelens
- Veel theoretici stellen emotie gelijk aan gevoelens. Echter is het redelijker om de gevoelens
component te zien als een reflectie van de veranderingen die plaatsvinden in álle andere
componenten.
- Dit houdt de bewuste ervaring in van iemand over de processen die zich in zijn of haar lichaam
afspelen, maar plaatst dit in de context van de persoon met zijn of haar geschiedenis, voorkeuren en
staat waarin degene verkeerd
Dimensies van gevoel
- Wundt maakte een driedimensionaal systeem om de precieze natuur van alle complexe emotionele
staten weer te geven.
- 1)opwinding – depressie, 2) spanning – ontspanning, 3)plezierig – onplezierig.
- Alleen de eerste en de derde dimensies zijn in andere studies bewezen en daarom zijn er veel
tweedimensionale modellen gemaakt.
- Als een subjectief gevoel beperkt is tot de bewuste ervaring van emotie, dan lijkt het erop dat de
verbale expressie die we gebruiken om onze gevoelsstaat te omschrijven het dichts staat bij de echte
ervaren gevoelsstaat.
Verbaal labelen van gevoelsstaten
- Emoties zijn sociaal geconstrueerd (de sociale en culturele factoren creëren een realiteit voor een
individu). Culturele verschillen in waardeoordeel systemen, sociale structuren, communicatie
gewoonten en andere factoren beïnvloeden de emotie-ervaringen en worden gereflecteerd in
culturele gespecificeerde gevoelstoestanden.
, - Gevoelens die verbaal geuit worden, worden sneller door socioculturele variaties beïnvloed dan
andere componenten van het emotieproces. Dit is logisch, omdat de subjectieve gevoelstoestand de
culturele en situationele context en de andere componenten van het emotieproces representeert.
Hoe interacteren de emotie componenten?
Catharsis
- Bij een catharsis draait het om de interactie van drie componenten van emotie, namelijk expressie,
fysiologie en gevoel. Door middel van een enorme expressie, kan iemand zichzelf kalmeren, zijn
arousal verminderen en tegelijkertijd zijn gevoelstoestand veranderen
Proprioceptieve feedback
- Dit mechanisme is tegenovergesteld aan de vorige. Deze stelt dat bij toenemende fysiologische
activiteit of een sterke gedragsuiting de verwachting is dat het subjectieve juist versterkt wordt.
- De meeste recente versie van dit is de facial-feedback hypothesis. Hierbij is het geval dat remming van
de gezichtsuitdrukking de intensiteit van een emotie verlagen en nadrukkelijke gezichtsuitdrukkingen
de intensiteit van een emotie kunnen versterken.
- Bij een experiment moesten participanten een pen tussen hun lippen of tanden houden. De
participanten die hun lachspieren gebruikten om hun pen vast te houden, beoordeelden de cartoons
die ze te zien kregen als grappiger. De effecten waren nog sterker als de participanten zichzelf in de
spiegel zagen en de effecten waren ook sterker bij participanten met een hoge zelfbewustheid.
- Dit heeft een tegenovergesteld effect als iemand vriendelijk moet glimlachen, terwijl degene in feite
woedend is, want dit versterkt de woede alleen maar.
Consequenties van emotieregulatie
- Een mogelijkheid om een emotionele respons te vermijden voordat die de kans heeft zich te
ontwikkelen, is proberen om actief de appraisal van een situatie te controleren
- Als een emotie al ontwikkeld is, dan kun je proberen deze te onderdrukken om zo te vermijden dat je
bedolven wordt door een krachtige emotionele reactie
- We kunnen onze gezichtsuitdrukking vaak wel controleren maar het is een stuk lastiger om
automatische processen zoals zweten of trillen te onderdrukken
Samengevat
- Aan de ene kant kunnen ongecontroleerde motorische expressies ervoor zorgen dat het subjectieve
gevoel versterkt wordt. Aan de andere kant zorgt dit voor een snellere uitputting van de arousal
veroorzaakte door de gebeurtenis. Deze daling in arousal kan op zijn beurt de intensiteit van het
gevoel sneller verminderen dan wanneer de emotie expressie deels onderdrukt zou worden
- Ongecontroleerde expressie kan op de korte termijn voor een versterking van het gevoel zorgen, maar
op de lange termijn leidt het tot een snellere uitdoving van het gevoel.
- Onderdrukking kan op de korte termijn zorgen voor een verminderde intensiteit, maar deze lage
intensiteit houdt dan wel veel langer aan
Samenvatting en conclusie
- Adaptatie heeft plaatsgevonden door het feit dat er een flexibele keuze is uit alternatieve reacties op
een gebeurtenis. Tegelijkertijd worden automatische actie tendenties wel voorbereid
- De signaalfunctie van emotie expressie is vooral van belang voor sociale organismen
- De gevoelscomponent van emotie speelt een grote rol on het monitoren en reguleren van emotionele
reactiviteit
- Het belang van een individu zijn appraisal van een emotionele-stimuli is ook aangetoond, met
betrekking tot behoeften, doelen en bronnen beschikbaar voor coping
- Er is veel bewijs dat emotie het resultaat is van beide psychobiologische mechanismen en sociale en
culturele factoren die het uitlokken, de regulatie en vooral de communicatie van de gevoelens
component bepalen
- Emotie speelt een centrale rol als een mediërend mechanisme tussen motivatie, cognitie en gedrag,
vooral in een sociale context
,Hoorcollege 1; wat zijn emoties
- Er is een groot verschil tussen wetenschappelijke kennis en ‘huis tuin en keuken’ psychologie. Een van
de ideeën uit de volkspsychologie is dat je rationeel zou moeten zijn, en je niet moet laten leiden door
je emoties. Een ander gebruikelijk idee in de volkspsychologie is dat ‘mijn hart me iets zegt, maar mijn
verstand me iets anders vertelt’, en dat ‘emoties me gewoon overkomen’ of dat ‘tijd alle wonden
heelt’.
- Folk psychology; mensen die geen psycholoog zijn maar toch uitspraken doen over psychologische
aspecten
Emotions; helpful or harmful?
- Emoties zijn heel belangrijke signalen, net als dat pijn ons vertelt dat er iets aan de hand is met je
lichaam waar je aandacht aan moet besteden. Emoties vertellen je dat er iets betekenisvols is
gebeurd. Al het andere verdwijnt dan even, emoties geven je een heel duidelijke focus. Dat is ook wat
je communiceert naar je omgeving. Het ergste wat je kunt doen is je emoties negeren, net als dat het
slecht is om pijn te negeren, omdat het dan alleen maar erger wordt.
What is an emotion?
- Concern is at stake
- Not just the subjective feeling (also motor expression, physiological changes, cognitions & action
tendiencies)
- Changes in your action readiness; aimed to change or maintain relationship
Interpersoonlijke functie van;
- Angst: vermijden van schade
- Woede: een ander stoppen van het beschadigen van jouzelf, een grens stellen
- Liefde: versterkt relaties met anderen
- Jalousie: beschermen wat van ‘jou’ is
- Schaamte: gefaald hebben in het voldoen aan het ego-ideaal in de context van sociale normen en
waarden
- Trots: bekrachtigd gedrag dat positief geëvalueerd wordt
Functionalistische theorie
- Frijda (1986) is een van de grondvaders van de huidige emotie theorie. Hij zegt dat er altijd iets
gebeurt bij een emotie. Iets betekenisvols gebeurt, en dat kan ofwel een positieve ofwel een
negatieve emotie zijn. Deze emoties, positief of negatief, veroorzaken veranderingen in
actiebereidheid. Je kan vechten of vluchten, maar in beide situaties is het hele lichaam betrokken. Dit
wordt fysieke opwinding genoemd, wat het lichaam voorbereidt om te reageren op de situatie.
- Het doel is om relaties te veranderen of te behouden. Dit is de kern van de hele emotie theorie:
emoties zijn er omdat je iets wilt of juist iets niet wil in relatie tot anderen. Het gaat dus allemaal om
de relaties met andere personen. We hebben emoties om onze relaties met anderen te reguleren.
- verdrietig bent naar jou wordt verplaatst. Dus verdriet is eigenlijk bedoeld om aandacht te krijgen van
iemand, zodat je geholpen wordt. Er bestaan tegenstrijdige emotietheorieën, maar
het functionalistische perspectief is het meest belangrijke perspectief. Dit is het perspectief van Frijda.
James-lange theorie
- Perceptie van een event fysiologische arousal subjectief gevoel
- Emotie is ons gevoel/ bewustzijn van lichamelijke veranderingen
- Volgens deze theorie zijn gevoelens een consequentie van emotie, géén oorzaak
- Problemen met deze theorie;
o Open voor interpretatie; bloos je omdat je je schaamt, of omdat de kamer te warm is, of ben
je ziek?
- Fysiologische arousal: de primaire functie hiervan is het voorzien van energie, mobilisatie van het
organisme voorbereiding op actie. Wat bewijs dat er specifieke patronen zijn voor bepaalde
emoties (angst en woede)
,Wat is een emotie?
1. Fysiologische arousal
2. Motor expressie (gezicht, stem)
3. Cognities
4. Actie tendenties
5. Subjectief gevoel
Primaire appraisal
- Bepaalt goed/ niet goed
- Quasi automatisch
- Focus op een gebeurtenis
- Fysiologische arousal
- Latency time; we reageren niet dírect op een emotie. Deze vertraging in reactie zorgt ervoor dat we
nog kunnen kiezen uit een breed scala van mogelijke responsen
Secondary appraisal
- Gebaseerd op vorige ervaringen
- Heeft te maken met eigen capaciteiten (kan ik dat aan? Heb ik de juiste bronnen?)
- Verschillende responsen mogelijk
- Bepaald uiteindelijk welke emotie tot stand komt
Emoties en mood states
- Emoties hebben een directe link het specifieke gebeurtenissen/ situaties
- Mood states zijn daar niet perse mee gelinkt, de oorzaak is vaak onduidelijk, de duur is langer en de
intensiteit minder
- Emoties gebeuren niet zomaar. De uitkomst die je wilt bereiken, of degene die je denkt te kunnen
bereiken, is wat je emotionele reactie bepaald
Dove kinderen
- >90% groeit op in een omgeving met wel horende mensen
- Dit is een uitdaging voor communicatie
- Cochlear implants kunnen geen geluid filteren, je ‘hoort’ alles tegelijk
- Wanneer andere mensen met elkaar praten zonder gebarentaal dan kan een doof kind niet volgen wat
er aan de hand is. Het kind kan dan niet leren van andere sociale situaties
- Dit kan zorgen voor problemen in de sociaal-emotionele ontwikkeling
Woede en verdriet
- Woede:
o focust op de consequentie
o herstel is gewenst en de situatie maakt herstel ook echt mogelijk
- Verdriet:
o Focust op de oorzaak
o Herstel is gewenst maar niet mogelijk
- Dove kinderen geven vaker aan dat ze verdrietig zijn wanneer een ander kind iets van hen kapot
maakt
- Dezelfde situatie kan verschillende emoties uitlokken, afhankelijk van waar je je op focust. Wanneer je
boos op iemand bent, ligt de focus op de andere persoon. Wanneer je je verdrietig voelt, is je focus
niet op de persoon gericht, maar op hetgeen wat iemand van jou kapot heeft gemaakt.
- Emoties ontstaan niet zomaar. Hetgeen wat iemand wil bereiken, of wat iemand denkt te kunnen
bereiken, bepaalt de emotionele reactie. Het wordt beïnvloed door de sociale context en je focus.
Bronnen van informatie om iemand over emoties te leren
- Zelf observatie
- Observatie van anderen
- Het (verbaal) doorgeven
- Dove kinderen moeten naar anderen kijken tijdens hun communicatie en zij vertrouwen dus meer op
visuele aanwijzingen. Zij zijn ook beter in het onderscheiden van emoties dan dove kinderen die een
gehoorapparaat hebben. Dit laat het belang van de sociale context in emoties zien.
Onderscheiden van emotionele gezichten
, - Dove kinderen presteren slechter dan normaal horende kinderen op aan taak waarbij gevraagd wordt
emotionele gezichten in de juiste categorie te plaatsen (boos, blij etc.)
- Verbaal doorgeven van informatie is essentieel voor het begrijpen van emotie
Toegang tot sociale wereld emotie competentie mentale gezondheid
Examen vraag 1: Scherer explains that the subjective experience of emotions is only a part of the total
emotion process. Explain the elements of the emotion process and indicate the role of the subjective
experience within the total emotion process.
De vijf componenten zijn als volgt:
1. Motor expressie; hiermee worden o.a. gezichtsuitdrukkingen en stem bedoelt
2. Actie tendenties: bepaalde actie neigingen worden voorbereid. Deze actie neigingen woorden
bepaald door de evaluatie van een gebeurtenis
3. Cognitieve processen; er vindt een primary appraisal (over (on)plezierigheid van een event) en
secondary appraisal (over behoeften, doelen en beschikbare bronnen om te copen) plaats. Deze
processen kunnen een emotie aanpassen/veranderen als er nieuwe info beschikbaar wordt.
4. Fysiologische veranderingen: bijvoorbeeld hogere hartslag om zuurstof sneller door te pompen.
De functie is energie voorziening die nodig is voor eventuele actie
5. Subjectief gevoel: dit is wat je uiteindelijke ervaart, het label wat je aan de emotie geemt (boos,
blij, verdriet. Het is een reflectie van alles wat er gebeurt in het lichaam qua veranderingen. Ons
subjectieve gevoel integreert alle verschillende componenten. Omdat deze processen constant
veranderen, stelt dit ons in staat constant te monitoren wat er aan de hand is en dit is een
fundamentele eis om het reguleren en manipuleren van emoties mogelijk te maken.
Het is dus niet het enige aspect wat je uiteindelijke emotie bepaald. Als je appraisal veranderd
omdat je je ineens bedenkt dat je die ene enge man die uit de bosjes springt wel aan kunt,
dan veranderd ook je emotie, namelijk van angst naar woede. Dus alles is met elkaar gelinkt
Week 2 – Emotie expressie
Artikel 1: Anger expression in children and adolescents; Kerr & Schneider
Woede expressie in kinderen en adolescenten
Definitie van woede
- Woede is een staat van arousal die resulteert uit sociale condities waarbij bedreiging of frustratie
betrokken zijn
- Als toevoeging op deze affectieve component, bekend als state anger, spelen of cognities en
gedragingen een belangrijke rol in de ervaring van woede
- De cognitieve facet van woede bestaat uit gedachtes en attitudes waarmee men de omgeving
beoordeelt en iets als woede opwekkend kan interpreteren. Deze gedachtes en attitudes zijn relatief
stabiel over tijd en worden daarom ook wel trait anger genoemd
- De uiting van woede kan naar buiten (anger-out) of naar binnen (anger-in) gericht zijn
- Anger-in heeft betrekking tot een poging om woede affect te onderdrukken of ontkennen om zo de
expressie van woede naar buiten toe te voorkomen. Als gevolg kan woede geïnternaliseerd worden.
- Woede uiting naar buiten heeft betrekking tot geluide, gezichtsuitdrukkingen en agressieve
bewegingen. State anger kan ook pogingen uitlokken die het conflict of de frustratie op kunnen lossen
met een meer cognitieve en minder impulsieve respons.
- Woede uiting en agressie zijn geen equivalente constructen. Agressie, wat bestaat uit verbale of
fysieke gedragingen bedoelt om iemand pijn te doen, en gedrag dat voorspelt kan worden door
woede. Expressie van woede naar buiten toe kan de vorm aannemen van agressieve gedragingen
maar is niet gelimiteerd bij deze. Woede leidt niet per definitie tot agressie. Woede kan ook niet-
agressieve vormen aannemen, zoals een boos gezicht trekken.
Mogelijke verklaringen van het besef en de expressie van woede
- Veel verklaringen over een kind zijn besef over wanneer en hoe woede te uiten focussen op
verschillende aspecten van ouderschap
- Socialisatie door ouders wordt vaak genoemd als verklaring voor het gedrag van een kind
- Het is ook mogelijk dat kinderen die geboren zijn met een temperament van irritatie en woede, de
manier beïnvloedt waarop hun ouders ze opvoeden.
