Hierbij vindt u alle theorie en praktijk uit periode 8 over Dementie.
U kunt ook een bundel aanschaffen, waarbij alle onderwerpen uit periode 8 aan bod komen, zowel de theorie als de praktijk (in verhouding goedkoper dan wanneer u alles los aanschaft). Bij vragen kunt u altijd een bericht achterla...
Inleiding
Dementie is een pathologie waar de fysiotherapeut in toenemende mate mee in aanraking zal
komen. De voorspellingen zijn dat er in het jaar 2010 circa 210.000 dementerende ouderen zullen
zijn. In datzelfde jaar zullen 28 patiënten per huisartsenpraktijk de diagnose dementie hebben.
Hiervan wonen 18 patiënten nog thuis. Het aantal dementerenden zal volgens de voorspellingen in
2050 bijna verdubbeld zijn. Voorheen werden dementerenden meestal opgenomen in een
verpleeghuis, maar de huidige generatie ouderen wil het liefst zo lang mogelijk in de eigen omgeving
blijven wonen.
Dit, in combinatie met de toename van het aantal dementerenden, heeft als gevolg dat in de
toekomst zowel fysiotherapeuten in de eerste lijn als in revalidatiecentra te maken krijgen met
dementerende ouderen. Inzicht in deze pathologie is enerzijds vereist om goede interventies te
kunnen verrichten en anderzijds om een signalerende functie te hebben bij het vermoeden van een
zich ontwikkelende dementie.
Dementie is een progressief verlopende pathologie waarbij met name de cognitieve functies
achteruitgaan. Om de dementerenden het contact met de omgeving zo veel mogelijk te laten
behouden, zijn voor de verschillende fasen in de progressie specifieke benaderingsstrategieën
ontwikkeld. Dit is de reden waarom dit hoofdstuk anders opgebouwd is dan de voorgaande twee.
Eerst wordt aangegeven wanneer men van de diagnose dementie mag spreken. Daarna volgt een
beschrijving van de verschillende dementiële beelden en het verloop daarvan. In paragraaf 3.3 is in
tabel 3.1 in een schematisch overzicht weergegeven hoe je de verschillende vormen van dementie
kunt herkennen. Tevens wordt het belang aangegeven van inzicht in deze verschillende vormen.
Ten slotte worden specifieke benaderingsstrategieën beschreven die men in de diverse fasen van de
dementie kan inzetten en wordt het begrip paratonie toegelicht.
3.1. Diagnose dementie
Dementie is een klinisch syndroom waarbij de diagnose gesteld wordt als een aantal symptomen
gelijktijdig voorkomen. Ze mogen niet een gevolg zijn van psychiatrische stoornissen, moeten
optreden bij helder bewustzijn en hebben een belemmerende invloed op de sociale participatie van
de patiënt (APA, 1994).
De symptomen die optreden zijn:
• geheugenproblemen;
• verstoorde oriëntatie;
• stoornissen in de hogere corticale functies, zoals spraak, waarnemen, handelen en problemen in
de executieve functies (bijvoorbeeld plannen en organiseren).
3.2. Verschillende vormen van dementie
Er zijn verschillende vormen van dementie:
1. alzheimerdementie (50 tot 60%);
2. vasculaire dementie (10 tot 20%);
3. Lewy-body-dementie (20%);
4. mengbeeld van dementiële beelden (10%).
3.2.1. Alzheimerdementie
Alzheimerdementie komt het meest voor. Kenmerkend voor deze aandoening is dat er een
opeenhoping plaatsvindt van amyloïde plaques tussen de zenuwcellen in de hersenen. Amyloïde is
een eiwitfragment dat door het lichaam zelf wordt aangemaakt en normaliter in de hersenen wordt
afgebroken. Bij alzheimerpatiënten is deze afbraak verstoord en vindt juist een cumulatie van deze
eiwitfragmenten plaats. Deze opeenhoping van eiwitfragmenten nestelt zich tussen de zenuwcellen.
Gevolg is dat er een verstoring in de informatieverwerking plaatsvindt tussen de zenuwcellen in de
hersenen.
De zenuwcellen in de hersenen bestaan onder andere uit neurofibrillaire tangles, een onoplosbaar
kluwen vezels gevormd door voornamelijk het tau-eiwit. Dit eiwit zorgt voor het transport van
voeding ten behoeve van de zenuwcellen. Bij alzheimerdementie zien we veranderingen met
betrekking tot dit eiwit. De structuur van de neurofibrillaire tangles is veranderd en hierdoor is de
transportfunctie van voeding verstoord. Ook dit heeft invloed op de informatieverwerking die plaats
moet vinden tussen de zenuwcellen in de hersenen.
In het begin van de ziekte van Alzheimer staan cognitieve problemen op de voorgrond, zoals
geheugen- en oriëntatieproblemen. Echter, problemen in de motoriek treden eerder op dan in het
algemeen wordt aangenomen. Deze motorische problemen uiten zich met name op
vaardigheidsniveau ten gevolge van problemen met het plannen van activiteiten of een lichte vorm
van apraxie. De paramedicus moet hiervan op de hoogte zijn, omdat een combinatie van motorische
stoornissen en geheugen- en oriëntatieproblemen een signaal kan zijn van een beginnende
alzheimerdementie. Dit is namelijk niet alleen toe te schrijven aan normale veroudering.
Verloop
Voordat geheugenstoornissen bij de alzheimerdementie duidelijk worden, geven zowel de patiënt als
de directbetrokkenen aan dat er een afname in interesses is. Men vermoedt dat er sprake is van een
onderliggende depressie. De patiënt zelf kan eigenlijk niet goed aangeven wat er precies speelt.
Zolang de patiënt in het dagelijks leven normaal of hooguit wat dubieus blijft functioneren, kan de
diagnose dementie niet gesteld worden (APA, 1994).
Een vergeetachtigheid die afwijkt van de biologische veroudering en een licht euforisch gevoel
kunnen aanwijzingen zijn van een beginnende dementie. Normaliter kunnen we zo’n zeven dingen
opslaan in ons kortetermijngeheugen en vervolgens reproduceren. Bij dementerenden is dat beperkt
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jolijnbrummelkamp. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
