H13.1 Het centrale zenuwstelsel (Binas 88A, 88B, 88C)
Het zenuwstelsel bestaat uit 2 delen:
- het centrale zenuwstelsel: bestaat uit neuronen (zenuwcellen
- het perifere zenuwstelsel: bestaat uit zenuwen, bundels uitlopers van
zintuigen die het CZS verbinden met spieren en klieren.
-
De donkere kleur van de grijze stof is afkomstig van cellichamen van miljoenen neuronen.
De lichte kleur van de witte stof komt van myeline, een witgele vetachtige stof.
- Tussen de twee binnenste hersenvliezen stroomt hersenvloeistof → dit biedt
extra bescherming tegen schokken en een afvoerroute voor afvalstoffen
- De hersenbarrière beschermt de hersenen oa tegen ongewenste stoffen,
deze laat selectief stoffen door → via actief transport
- De ruimte tussen de endotheelcellen van de haarvaten zijn erg klein door
verbindingen → Tight junctions.
- Astrocyten spelen ook een belangrijke rol bij de uitwsiseling vans stoffen
tussen het bloed en het hersenvocht ←zogenaamde gliacellen, steuncellen
met veel uitlopers, die vrijwel een gesloten kring rondom de haarvaten vormen
De grote hersenen bestaan uit 2 helften, deze zijn verbonden dmv een hersenbalk. Grote
aantallen neuronen geven hun informatie aan elkaar door ← dit gebeurt in het
grijze deel/ hersenschors.
- zorgen voor het logisch redeneren, je wil, je bewustzijn, de geheugenfuncties
en emoties
De hersenschors
- geluid → via impuls naar hersenneuronen → sensorische centra
- primaire gehoorzintuig: vindt bewustwording plaats,
- secundaire gehoorcentrum: interpreteren van het geluid
- primaire motorische schors: kleine gebieden met neuronen die allemaal een eigen
groep spieren aansturen.
- secundaire motorische schors: bevat informatie over hoe de spieren hun
bewegingen gecoördineerd kunnen uitvoeren
- rehtse motorische schors: bestuurd de linkerzijde
- linker motorische schors bestuur de rechterzijden
Thalamus
- alle info (behalve geurinformatie) gaat via de thalamus naar je hersenschors
- soort zeef: selecteert welke impulsen van zintuigen naar de verschillende gebieden
van de hersenschors gaan.
- Dopamine geeft de boodschap van neuronen door. (alcohol stimuleert de vorming
van dopamine)
hypothalamus
- betrokken bij de homeostase
- bestuurt hormoonklieren, en zorgt voor ritme
- controle autonome zenuwstelsel
, - beïnvloedt de werking van de organen als de darmen, longen etc.
kleine hersenen
- spelen rol in het coördineren van bewegingen.
hersenstam
- middenhersenen, pons en het verlengde beenmerg
- middenhersenen: spelen rol bij reflexen mbt zien en horen
- pons: verbindt grote en kleine hersenen en is evenwichtszintuig tussen het
evenwichtszintuig in je middenoor en de kleine hersenen
- verlengde beenmerg: overgangsgebied van de hersenen naar je
ruggenmerg → hier kruisen de zenuwbanen → bevat regelcentra
voor ademhaling, hartslag, slikken, hoesten, slapen en andere vitale
functies
de zwervende zenuw maakt oa verbindingen met verteringsklieren, hart en longen
ruggenmerg
- Hersenstam gaat over in ruggenmerg, dat hersenen met het perifere zs verbindt.
- Aan de rugzijde bevinden zich uitlopers van de sensorische neuronen → voeren
impulsen vanuit zintuig naar ruggenmerg → spinaal ganglion (verdikking van
sensorische neuronen bij elkaar)
- aan de buikzijde bevat de uitlopers van motorische neuronen → impulsen vanuit
het ruggenmerg naar de spieren
- cellichamen van de motorische neuronen liggen in de grijze stof aan
de buikzijde
- aan de rugzijde van de grijze stof liggen de cellichamen van de
schakelneuronen
- grensstrengen liggen aan beide zijden van het ruggenmerg → geleiden
impulsen naar bijv. longen, hart, lever en urineblaas
reflexen
- reactie op een prikkel zonder dat er bewustwording optreedt.
- Schakelneuronen in het ruggenmerg voorkomen bij een reflex dat een
impuls terechtkomt op ongewenste plaatsen.
- reflexen in het gebied van het hoofd gaan via de hersenstam en de hersenzenuwen
- zintuigcellen → sensorische neuronen →schakelneuronen →
motorische neuronen → spier- of kliercellen → reflexboog
- er zijn aangeboren reflexen en motorprogramma's (moeten worden aangeleerd door
de grote hersenen)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper waternelon2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,89. Je zit daarna nergens aan vast.