Thim van der Laan Internationale Hogeschool voor Fysiotherapie
• Leerdoelen Semester 5 & 6 (‘Share’ programma * 2014 – 2015)
• Herhaling Leerdoelen Semester 1 t/m 4
o Aangevuld met relevante kennis in aanloop naar de stage
• Van Theorie naar Praktijk
In het 5e en 6e semester worden de lessen steeds meer gericht op de praktijk (het stagejaar).
Theoretische lesdoelstellingen uit het 1e t/m 4e semester worden herhaald en gekoppeld aan
klachtenbeelden/pathologie waar de fysiotherapeut veel mee te maken krijgt. De lessen worden
aangevuld met relevante & nieuwe wetenschappelijke inzichten.
Alle lesdoelstellingen in dit document komen terug in de HOK, VDH, HOC en PAS tentamens.
Diagnostiek, Prognostiek en Behandeling van Musculoskeletale klachtenbeelden worden
behandeld in thema’s 9, 10, 11 en 12.
Diagnostiek, Prognostiek en Behandeling van Specifieke aandoeningen worden behandeld in
thema’s 11 en 12.
Middels snelkoppelingen kan snel worden genavigeerd tussen de inhoudsopgave en de inhoud.
Proef HOK tentamens worden in een apart document aangeboden.
Gebruikte afkortingen:
PT = Patient
FT = Fysiotherapeut
KIM = Keep In Mind notitie
Feedback kun je mailen naar: enstout@gmail.com.
Veel plezier en succes met je studie!
Erik N. Stout BSc
Inhoudsopgave Thema 9
• Week 1 Case report & Nekklachten
Introductie Case Report
Nekklachten - Specifieke nekklachten uitsluiten en Aspecifieke nekklachten
insluiten - diagnostiek
WK-klachten - Methodisch handelen bij lichamelijk onderzoek - diagnostiek
• Week 2 Hoofdpijn
Hoofdpijn - Soorten, diagnostiek en therapie
1
Terug naar Boven
, • Week 3 Aspecifieke rugklachten
Aspecifieke rugklachten - anamnestische gegevens, onderzoek LRS/SI,
evidentie testen(clusters) - diagnostiek
A-specifieke rugklachten - SI/Bekkengordelpijn en sensitieve (out) en
specifieke (in) testen – diagnostiek
• Week 4 Whiplash
Whiplash: Symptomen, fasering, risk assessment & methodisch handelen
anamneses/onderzoek – diagnostiek
• Week 5 Patella Femoraal Pijn Syndroom & Sportrevalidatie I
PFPS Patella Femoraal Pijn Syndroom: Symptomatologie, etiologie;
methodiek anamnese/onderzoek & methodiek therapie – diagnostiek,
prognostiek & therapie
Sportrevalidatie testen: Doelstellingen/validiteit en testen op gebied van
UHV/Snelheid/Kracht-Vermogen/Stabiliteit/BE/OE - diagnostiek
• Week 6 Schouderklachten & Sportrevalidatie II
Schouderklachten - Klinisch redeneren bij impingement/SAPS –
klinimetrie/Snout-SPin-LR bij diverse schoudertesten/stroomschema’s FT
behandelbare SAPS klachten – diagnostiek
Sportrevalidatie - Algemeen en gericht op de schouder & parameters
snelkracht/explosiviteit/sportspecifiek/plyometrie – diagnostiek en richtlijn
voor therapie
• Week 7 Longstanding Adduction related Groin Pain & Anatomie elleboog-pols
LAGP Longstanding Adduction related Groin Pain (adductoren tendinopathie)
- Fysiologie en symptomatologie tendinopathie algemeen; methodiek
anamnese/onderzoek en verschillende interventies – diagnostiek en therapie
Anatomie - artro- en osteokinematica elleboog & pols
Inhoudsopgave Thema 10
• Week 1 Fysiotherapeutisch Methodisch Handelen
Kenmerken voor methodisch handelen; strategieën voor probleemoplossing
+ beschrijving doelstellingen en inhoud van compleet fysiotherapeutisch
handelen – diagnostiek en therapie
• Week 2 Schoudergordel Anatomie & Schouderklachten
Schoudergordel – artrokinematica artt. Glenohumeraal, AC & SC (hh T6)
Schouderklachten: Impingement (SAPS) categorisatie, anamnese- &
onderzoeksgegevens, testen(clusters) – diagnostiek
Schouderklachten: categorisatie (impingement/FS/AC-tossy) + fasen van
fysiologisch bindweefselherstel – diagnostiek
2
Terug naar Boven
, • Week 3 Wervelkolom gerelateerde klachten & Anatomie
Wervelkolom – osteologie, artrologie & myologie
Wervelkolom – specifieke red flags, kenmerken voor aspecifieke rugklachten,
WK structuren + mogelijke aandoeningen (differentiaal diagnostiek) &
anatomie + functie hoog CWK - diagnostiek
Nekpijn & Lage Rugpijn – Triage, kenmerken specifieke/aspecifieke nek- en
rugklachten – diagnostiek
Whiplash – summiere diagnostiek a.d.h.v. KNGF RL Whiplash - diagnostiek
Red flags wervelkolom, categorisatie Hoofdpijn, symptomatologie WK -
diagnostiek
• Week 4 Wervelkolom gerelateerde klachten & Psychologie
Gedragsverandering ‘doen en blijven doen’ – richtlijn voor therapie
Ziektegedrag en –perceptie; common sense model &
psychosociale/werkgerelateerde herstelbelemmerende factoren (gedrag
belemmert het herstel) – prognostiek
Wervelkolom (Cx/Lx) – Instabiliteit; categorisatie, structuren,
symptomatologie, prediction rules Lx, fasen van stabiliteitstraining –
diagnostiek & richtlijn voor therapie
Lx klachten – Epidemiologie, kenmerken aspecifieke Lx klachten, KNGF RL PT
profielen + doelen bij normaal en afwijkend beloop – diagnostiek en
prognostiek
• Week 5 Heup- en Knie gerelateerde klachten & Anatomie
Nieuwe heup – categorisatie + behandelprotocollen (links) – prognostiek en
therapie
Art. Coxae – Gewrichtsbesparende operaties, oorzaken artrosis deformans (=
degeneratie) v.d. heup – prognostiek
Art. Coxae – Osteologie & Myologie
Art. Genu – Osteologie & Myologie
Art. Coxae – Artro-, Osteokinematische en anatomische kenmerken +
veroorzakende spieren van bewegingen in de heup
Artrose – Categorisatie + klinisch beeld Gonartrose; summiere opsomming
behandelmogelijkheden patellofemorale artrose – diagnostiek en therapie
• Week 6 Letsels Onderste Extremiteit & Anatomie
Trainingsleer, Sportrevalidatie & Eerste Hulp Bij Sport Ongevallen
Peesletsels
Cruris & Pedis (onderbeen & voet) – Osteologie en myologie
Trainingsleer – Trainingswetten, krachtpiramide, parameters
coördinatietraining, baseline bepaling, parameters stabiliteit/KUHV/Body
Building/Submaximaal – therapie
Trainingsleer – Coördinatietraining volgens Progressieve Proprioceptieve
Reoriëntatie (PPR1 = algemene / PPR2 = specifieke coördinatietraining) –
therapie
3
Terug naar Boven
, Sportrevalidatie – Algemeen en gericht op de schouder, parameters voor
snelkracht/explosiviteit/sportspecifiek/plyometrie training, schouder
ketenstabiliteit – diagnostiek en therapie
Knie en Enkel – Weke delen letsels; categorisatie, oorzaken, risicofactoren –
diagnostiek
Enkel – Myologie en innervatie spieren voetzool (planta pedis)
Knie en Enkel (BSG & OSG) – Artrokinematica; bewegingen v.d. menisci &
houdingsinvloed door voetstand
EHBSO – Acute klachten (op het sportveld); EHBSO symptomatologie en
sneltesten Enkel/Knie/Schouder/Hand – therapie en diagnostiek
Peesklachten agv overbelasting (hh T6) – diagnostiek
Inhoudsopgave Thema 11
• Week 1 CVA
Symptomatologie CVA
Analyse PAS + Motor Control
• Week 2 CVA, Parkinson & Motor Control
CVA Pt in de revalidatiefase
Parkinson: Beweging en houdingsregulatie
Motor Control – Tips ‘n trics die de FT kan gebruiken bij (opnieuw) aanleren
van bewegen c.q. bewegingsstrategieën - therapie
• Week 3 Signs and Symptoms Neurologie & Motorisch Leren
Signs and Symptoms neurologie
Motorisch leren – Fasering, impliciet (KR) vs expliciet (KP) leren, de rol van
slaap bij motorisch leren – therapie
• Week 4 Patello Femoraal Pijn Syndroom & Iliotibiale Band Syndroom
Kenmerken, symptomen, etiologie & kenmerken Q-hoek – diagnostiek
ITBS – Beschrijving, fysiologie, symptomatologie, risicofactoren, therapie &
artrokinematica OE – diagnostiek en therapie
• Week 5 Core Stability
Core stability – Betrokken musculatuur, proprioscepsis vs feedforward
training, Bewegingsanalyse – diagnostiek en therapie
• Week 6 Klachten aan Arm, Nek of Schouder & Stress
KANS – Patiëntprofielen en classificatie, specifieke aandoeningen
(differentiaal diagnostiek), rode vlaggen, risico- en prognostische factoren,
effectiviteit (wetenschappelijk) FT interventies bij aspecifieke KANS –
diagnostiek en therapie
Stress – Fysiologische principes v.d. stress respons, negatieve effecten a.g.v.
de stress respons, mogelijke FT interventies bij stress (summier) –
4
Terug naar Boven
, prognostiek en therapie
• Week 7 Letsels Onderste Extremiteit & Anatomie
Aandoeningen OE (differentiaal diagnostiek) – beschrijving, etiologie,
anamnese-/onderzoeksgegevens, behandeling – diagnostiek en therapie
Onderste Extremiteit – botpunten, myologie + functie & innervaties
Inhoudsopgave Thema 12
• Week 1 COPD & Longfunctie
Longfunctie (herhaling fysiologie)
COPD (herhaling pathologie)
• Week 2 Centrale Sensitisatie & Aspecifiek Lage Rugpijn
Centrale sensitisatie – Centraal vs perifeer, (onderdelen van) de pijnmatrix,
terminologie
Aspecifiek lage rugpijn – Prognostische factoren, belangrijke anamnestische
items (psychologisch & psychosociaal), evidence based interventies &
behandeldoelen (KNGF RL profiel 3), werkmodellen samenwerking
fysiotherapeut – cliënt bij psychosociale herstelbelemmerende factoren –
prognostiek en therapie
• Week 3 Dementie
Dementie (herhaling fysiologie)
Psychopathologie dementie
• Week 4 Klachten aan de Bovenste Extremiteit & Diabetes Mellitus II
Armklachten – GH instabiliteit [actieve & passieve stabilisatoren/Stanmore
classificatie/relatie GH instabiliteit + SAPS/zenuwschade na GH luxatie];
epicondylitis lateralis [tenniselleboog; pathologie & risicofactoren];
tendinopathie [fasering & behandeling] – diagnostiek, prognostiek en
therapie
Gevolgen van DM II op Collageen (herhaling fysiologie)
• Week 5 Klachten aan de Onderste Extremiteit
Beenletsels – Tibiaplateau fractuur [beleid/gevolgen van niet belasten];
femur fractuur [typen/classificatie/klinische behandeling]; enkelletsel [meest
getroffen structuren/FT doelstelling i.d. behandeling] – diagnostiek,
prognostiek en therapie
• Week 7 Ethiek
Ethiek
5
Terug naar Boven
,Thema 9
Lesdoelstellingen Week 1: Introductie Case Report
♠ Wat is een case report?
♥ Definitie: In de zorg is een case report een gedetailleerd rapport van de symptomen,
tekenen, diagnose, behandeling en vervolgafspraken van een individuele Pt ( letterlijk: Het
volgen van een patient).
♦ Een case study (of ‘report’) is een wetenschappelijk artikel met de volgende
kenmerken:
♣ Beschrijving karakteristieken in de tijd, van een:
∗ Unieke Pt / zeldzame aandoening
∗ Nieuwe therapie
∗ Afwijkend beloop
♣ Geeft rationale voor waarnemingen
∗ D.w.z. dat stoornissen in functies, beperkingen in activiteiten en participaties,
persoonlijke & omgevingsfactoren worden geobserveerd en relaties met uitkomst
kunnen worden bediscussieerd doel: kennis vergroten
♣ Vergroot de mogelijkheden tot hypothesevorming en geeft aanleiding voor verder
onderzoek
♠ Wat zijn de voor- en nadelen van een case report?
♥ Voordelen:
♦ Meest vergelijkbaar met dagelijkse praktijk
♦ A tot Z beschrijving, uitgebreid met alle variabelen
♦ Meest praktische vorm van wetenschappelijk onderzoek
♥ Nadelen:
♦ Gebrek aan controle variabelen (waar vergelijk je jouw uitkomsten bijvoorbeeld mee?)
♦ Lage interne validiteit; de outcome kan o.a. berusten op
♣ Toeval
♣ Natuurlijk beloop
♣ Omstandigheden
♣ Placebo effect
∗
M.a.w.: Al deze omstandigheden hebben, naast mijn therapie, invloed op het
herstelproces van een Pt
♦ Beperkte gegeneraliseerbaarheid (het case report beschrijft maar een Pt en de gegeven
therapie hoeft dus niet voor andere Pt-en te gelden)
♠ Hoe verhoudt een case report zich tot andere wetenschappelijke literatuur?
♥ Zie ‘wetenschappelijke ladder’ op PPT pag. 4
♠ Welke onderdelen kent een projectplan/plan van aanpak ten behoeve van het maken van een
case report?
♥ Mogelijke praktijkadressen (bij welke praktijk wil je een Pt gaan volgen?)
♥ Minimaal 5 sportfysiotherapeutische/manuele therapeutische Pt-en dan wel onderwerpen
6
Terug naar Boven
, ♥ Relevante literatuur zoeken en discussiëren over mogelijk te gebruiken meetinstrumenten
behorende bij deze 5 onderwerpen
♥ Tijdsplanning incl. deadlines
♠ Wat zijn de inhoud en de eisen van het case report zoals gemaakt moet worden voor ILO 10c?
♥ Zie “FOR CR Thema 9 2014-2015”
♠ Wat is het Formulier Informed Consent?
♥ Het formulier waarmee je jouw te volgen Pt toestemming vraagt zijn FT behandeling te
beschrijven alsmede op gezette tijden metingen bij deze Pt uit te mogen uitvoeren.
♠ Hoe draag je zorg voor het informeren van de patiënt en de verwachtingen en verplichtingen
van zowel de patiënt als mijzelf?
♥ Door van te voren te bedenken wat ik de Pt wil vragen en hoe ik dat wil vragen. Uiteraard in
samenspraak met mijn begeleidende FT.
Lesdoelstellingen Week 1: Aspecifieke Nekklachten – theorie diagnostiek
♠ Wat is de systematische werkwijze bij een Pt met aspecifieke nekklachten (gemotiveerd vanuit
een klinische redenatie?)
♥ Provocatie onderzoek tijdens
screening (‘screenende testjes
van Wainner’):
♦ < 60o rotatie aangedane
zijde (actief)
♦ Spurling
♦ Distraction
♦ ULTT1
♣ 2/4 pos = 56% kans
op CRS
♣ 3/4 pos = 94%
♣ 4/4 pos = 99%
Mogelijke opening voor een
screening met een nieuwe Pt:
“We beginnen met een kort gesprekje over uw klacht en uw algemene gezondheid. Als hierna blijkt
dat verder fysiotherapeutisch onderzoek geïndiceerd is, gaan wij dieper in op uw klacht en hoe deze
u beperkt in het dagelijks leven. Zijn wij na dat gesprek nog steeds overtuigd dat u bij mij op de juiste
plek bent, dan volgt een lichamelijk onderzoek. Als wij na dit alles nog steeds vinden dat u met uw
klacht bij mij aan het juiste adres bent, zullen wij een behandelplan opstellen waar wij beiden achter
staan. Hoe klinkt dit voor u?”
7
Terug naar Boven
, Klinische verschijnselen bij aandoeningen – discriminerende factoren om deze verschijnselen te
kunnen excluderen
RIP / maligniteit Bechterew CRS Stenose Spondylolisthesis
• Onverklaard • e
Start voor 20 jaar • Unilaterale • Beweging in • Trappetjes-
gewichtsverlies symptomen extensierichtin fenomeen
• Ochtendstijfheid > 1
(> 5 kg/mnd) g provocerend
uur (extensie) • Schietende • Bilaterale
• Niet mechanisch pijn richting • e
> 55 jaar symptomen
beïnvloedbare • Oogontsteking
vingers • Bilaterale • Stijfheid (ook in
pijn • Darmontsteking
• Kanker i.d. voor- • Familiegeschiedenis
• Uitstraling uitval hamstrings)
richting • Mictie • Semi kyfose
geschiedenis • Nachtpijn elleboog / stoornissen
• Nachtpijn
• Vermoeidheid vingers
• > 50 jaar
• Bilaterale • Verstoorde
uitstraling sensibiliteit /
• Vermoeidheid reflexen
• Algehele • Spierslapte
malaise • Multi
directioneel
Jongere Pt oorzaak:
eerder hernia
Oudere Pt oorzaak:
eerder artrose
Lesdoelstellingen Week 1: Aspecifieke Wervelkolomklachten – praktijk diagnostiek
Methodisch handelen bij onderzoeken
1) ADL functieonderzoek (voer de problematische beweging/activiteit uit: beoordelen op
coördinatie, snelheid, effectiviteit [economisch/ritmisch], vloeiendheid [compensaties], houding,
pijn/tintelingen/doofheid, evenwicht)
2) Inspectie
a) in stand / zit (afhankelijk van wanneer de klacht op de voorgrond treedt)
b) houdingsinspectie
i) stand v.d. wervelkolom
ii) stand v.d. gewrichten (l – r)
iii) stand v.h. bekken
iv) evt. duidelijk zichtbare hypertonie of atrofie
3) Palpatie van de in de anamnese besproken structuur (wanneer geïndiceerd; zie bijv. case report
ITBPS) dus wanneer sprake is van een duidelijk aan te wijzen locatie v.d. klacht
4) BFO actief: testen op bewegingsverloop (compensaties), bewegingsuitslag (AROM), sensaties
(pijn, gevoelig, geluiden als klikken) & symmetrie bij geen problemen BFO actief = GEEN
indicatie BFO passief!
5) BFO passief: testen op bewegingsuitslag (PROM), eindgevoel, sensaties, symmetrie.
6) Weerstand onderzoek: isometrische kracht van een eventueel betrokken spier(groep)en testen
7) Oriënterend spierlengte onderzoek actief mobiliteit van eventueel betrokken spier(groep)en
testen
8
Terug naar Boven
